Jakie zmiany w prawie budowlanym 2024? Nowe przepisy od 1 kwietnia

Od 1 kwietnia 2024 obowiązują dwie ważne nowelizacje rozporządzeń w systemie przepisów budowlanych - dotyczą warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie oraz szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego. Co się zmieniło w przepisach w tym roku?

• Pierwszą jest nowelizacja Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2022 r., poz. 1225), wpisana pod numerem 100 do wykazu prac legislacyjnych Ministra Rozwoju i Technologii, która została uchwalona pod koniec października 2023 r.

• Druga nowela, która weszła w życie 1 kwietnia 2024, dotyczy rozporządzenia Ministra Rozwoju z dnia 11 września 2020 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego.

Zmiany w prawie przeciwdziałające patodeweloperce

Nowelizacja Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie ma utrudnić procedury tzw. patodeweloperki. W przedmiotowym rozporządzeniu zmian jest 10:

1. Zwiększenie odległości między budynkami mieszkalnymi wielorodzinnymi, które są budowane na sąsiednich działkach.

Zwiększa się odległość budynku mieszkalnego wielorodzinnego powyżej czterech kondygnacji nadziemnych od granicy działki. Do tej pory odległość ta wynosiła 4 m (w przypadku ściany z oknami), po nowelizacji będzie wynosiła co najmniej pięć metrów.

2. Zwiększenie odległości budynków produkcyjnych i magazynowych od budynków mieszkalnych.

Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami minimalna odległość pomiędzy ścianami nowego budynku produkcyjnego lub magazynowego (o powierzchni zabudowy ponad 1000 m²) a ścianami stojącego już na innej działce budynku mieszkalnego lub zamieszkania zbiorowego zwiększona został do 30 m. Dotyczy to również budynku mieszkalnego albo budynku zamieszkania zbiorowego, dla którego istnieje ostateczna decyzja o pozwoleniu na budowę albo zostało dokonane zgłoszenie budowy.

3. Zmiana zasad planowania stanowisk postojowych dla samochodów osobowych, z których korzystają osoby niepełnosprawne.

Według nowych przepisów jedynie 6% takich stanowisk w stosunku do ogólnej liczby miejsc postojowych w ramach jednej inwestycji będzie mogło być zbliżone do okien budynków. a nie jak dotychczas wszystkie.

4. Zwiększenie powierzchni biologicznie czynnej na publicznie dostępnych placach.

Na działkach o powierzchni ponad 1000 m², przeznaczonych pod publicznie dostępny plac, trzeba będzie zapewnić co najmniej 20% powierzchni biologicznie czynnej.

5. Zwiększenie wymagań w zakresie organizacji przy budynkach wielorodzinnych przyjaznych placów zabaw dla dzieci i miejsc do rekreacji dla osób ze szczególnymi potrzebami.

Znowelizowane przepisy wprowadzają wymogi odnośnie minimalnej powierzchni placu zabaw w odniesieniu do liczby mieszkań w budynku mieszkalnym wielorodzinnym czy w zespole takich budynków. Określają również wymagania co do wyposażenia placów zabaw oraz ich ogrodzenia czy nawierzchni.

Nowy plac, który będzie realizowany w oparciu o decyzje administracyjne uzyskane po 1 kwietnia 2024 będzie musiał być poddany kontroli pomontażowej przed oddaniem do użytku. Przy czym kontrola ta powinna być wykonana przez osobę kompetentną, niezależną od inwestora i wykonawcy. Nowym obowiązkiem będzie także wykonanie badania nawierzchni placu wg PN-EN 1177.

Nowością w polskim prawodawstwie jest też obowiązek przygotowania miejsc rekreacyjnych dla osób ze szczególnymi potrzebami. Dotyczy to budynku mieszkalnego wielorodzinnego lub zespołu budynków wielorodzinnych, w którym znajduje się więcej niż 20 mieszkań.

6. Minimalna powierzchnia lokalu użytkowego

Zgodnie z nowymi przepisami w nowo projektowanych budynkach minimalna powierzchnia lokalu użytkowego będzie musiała wynosić nie mniej niż 25 m². Lokale użytkowe o mniejszej powierzchni będą mogły znajdować się na parterze i na pierwszym piętrze budynku, pod warunkiem, że zostanie do nich zapewniony bezpośredni dostęp z zewnątrz.

Regulacje te nie obejmą budynków zamieszkania zbiorowego, czyli hoteli, moteli, pensjonatów.

7. Prywatności na balkonach

W nowo projektowanych budynkach wielorodzinnych, w przypadku balkonów usytuowanych na jednej płycie, trzeba trzeba stosować  pomiędzy nimi przegrodę o odpowiedniej wysokości, szerokości oraz przepuszczalności światła.

8. Większy nacisk na komfort akustyczny w mieszkaniach

Uregulowano kwestię akustyki pomiędzy dwoma lokalami w budynku mieszkalnym jednorodzinnym. W nowych  budynkach trzeba będzie stosować przegrody spełniające odpowiednie wymagania akustyczne oraz drzwi o podwyższonej izolacji akustycznej (podobnie jak to już jest w przypadku wymagań pomiędzy dwoma mieszkaniami w budynku wielorodzinnym).

Dodatkowo, wprowadzono przepis nakazujący niepogarszania izolacyjności akustycznej przegród między mieszkaniami w przypadku prowadzenia robót budowlanych w budynkach mieszkalnych – zarówno wielorodzinnych, jak i jednorodzinnych. Wymagania akustyczne będą teraz określone w analizie dotyczącej rozwiązań technicznych i materiałowych mających na celu spełnienie tych wymagań. Odpowiednie regulacje w tym zakresie znalazły się w rozporządzeniu dotyczącym projektu budowlanego.

9. Wymóg pomieszczenia umożliwiającego odpowiednie warunki do przewinięcia dorosłej osoby ze szczególnymi potrzebami

Obowiązek taki będzie dotyczył budynków:

• administracji publicznej – o powierzchni użytkowej powyżej 2000 m²,
• w których prowadzona jest działalność w obszarze kultury, sportu, handlu, usług lub obsługi pasażerów w transporcie kolejowym, drogowym lub lotniczym – o powierzchni użytkowej powyżej 10 000 m²,
• stacji paliw – o powierzchni użytkowej powyżej 300 m² (dotyczy stacji zlokalizowanych przy autostradzie lub drodze ekspresowej),
• opieki zdrowotnej.

10. Obowiązek realizacji pomieszczeń przeznaczonych do przechowywania rowerów lub wózków dziecięcych w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych.

Minimalna powierzchnia takiego pomieszczenia wyniesie 15 m². Zamiast niego dopuszczalna będzie realizacja oddzielnego budynku gospodarczego, wiaty albo altany.

Akustyka w projekcie budowlanym

Zmiany jakie wprowadzono w Rozporządzeniu Ministra Rozwoju z dnia 11 września 2020 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz.U. z 2022 r., poz. 1679) dotyczą spraw związanych z akustyką budynków.

Po 1 kwietnia 2024 r. składany do urzędu projekt budowlany musi zawierać analizę rozwiązań technicznych i materiałowych, mających na celu spełnienie wymagań akustycznych wynikających z przepisów nowelizacji rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

Obowiązek taki dotyczy projektu budynku mieszkalnego jednorodzinnego z dwoma lokalami, budynku mieszkalnego jednorodzinnego w zabudowie szeregowej bądź bliźniaczej lub budynku mieszkalnego wielorodzinnego.

Głównym celem zmiany przepisów jest wymuszenie dokonania potwierdzenia spełnienia wymagań akustycznych wynikających z rozporządzenia w sprawie warunków technicznych dla budynków, w tym Polskich Norm przywołanych w załączniku nr 1 do tego rozporządzenia.

Eliminacja powierzchni loggii

Drugim celem nowelizacji jest rozwianie wątpliwości interpretacyjnych związanych ze sposobem wyznaczania powierzchni całkowitej budynku (a dokładniej z kwestią zaliczania loggii do tej powierzchni). Doprecyzowano, że przy obliczaniu powierzchni całkowitej budynku loggii się nie uwzględnia.

dr inż. Rafał Dybicz