Drugie życie familoków
Familoki przy ul. Ogrodowskiego w Rybniku odzyskują charakter z początku ubiegłego stulecia. Domy ocieplono a elewacje pokryto akrylowym tynkiem, zachowując jednak oryginalny wygląd ceglanego muru. Dawne górnicze osiedle ponownie staje się wizytówką tradycyjnego śląskiego budownictwa.
Familok to początkowo gwarowe, dziś już jednak wpisane w polszczyznę określenie budynków wielorodzinnych, w których przede wszystkim mieszkali górnicy. Budowane w miastach Górnego Śląska na przełomie XIX i XX wieku, dziś tworzą zabytkowe osiedla na trwałe wpisane w architekturę śląskich miast i miasteczek.
Wybudowane na początku XX wieku familoki w rybnickiej dzielnicy Paruszowiec-Piaski, należące niegdyś do Huty Silesia, objęte są dzisiaj ochroną konserwatorską. Miało to istotny wpływ na wybór sposobu renowacji domów. - Zgodnie z wytycznymi Miejskiego Konserwatora Zabytków termorenowację budynków należało wykonać z zachowaniem pierwotnej struktury czerwonej ceglanej elewacji. Zdecydowaliśmy się na technologię firmy Dryvit, ponieważ w jej ofercie znajdują się materiały umożliwiające odtworzenie rysunku cegieł. Systemy Dryvit już od wielu lat stosujemy przy projektach termorenowacji obiektów - mówi autor projektu, architekt Józef Myrda z Biura Urbanistyczno-Architektonicznego "Kwadrat" z Katowic.
- Zależało nam na uzyskaniu wyjątkowego efektu estetycznego - tłumaczy Danuta Nielaba, inspektor nadzoru budowlanego w Zakładzie Gospodarki Mieszkaniowej w Rybniku, realizującego tę modernizację. - Pieczołowicie odtworzyliśmy układ cegły na murze, łuki nad oknami, murki i elementy dekoracyjne. Przy renowacji elewacji trzeba było dokładnie obrobić każdą cegiełkę. Było warto, bo domy odzyskały dawny styl. - dodaje inspektor Nielaba.
W pierwszym etapie w Rybniku odnowiono pięć familoków, wykonując 3000 m2 elewacji. - Prace zakończyliśmy wiosną 2006 r. Od tego czasu zdążyliśmy docenić walory użytkowe systemu dekoracyjnego Ultra-Tex. Fasady nie wymagają szczególnej konserwacji, czerwony kolor tynku nie blaknie, rysunek cegieł pozostaje wyrazisty. Ponadto dzięki ociepleniu ścian zewnętrznych zmniejszyło się zużycie opału w systemie centralnego ogrzewania. Obecnie trwa renowacja kolejnych pięciu budynków. Po jej zakończeniu już całe osiedle będzie wyglądało jak nowe (co widać na zdjęciach) - dodaje Danuta Nielaba z Zakładu Gospodarki Mieszkaniowej w Rybniku.
Ultra-Tex to dekoracyjna masa tynkarska, która pozwala nadać elewacji wygląd muru z cegły, kostki, kamienia i innych naturalnych materiałów. Podwyższona odporność na algi i grzyby oraz wysoka wytrzymałość na uszkodzenia mechaniczne i promieniowanie UV sprawia, że po ten produkt często sięgają konserwatorzy budynków.
