Budownictwo energooszczędne w Szwajcarii. XLIX Forum NFOŚiGW „Energia–Efekt–Środowisko”. Czy standardy MINERGIE® mogą być wzorem?
"Doświadczenia szwajcarskie w budownictwie energooszczędnym" to temat ostatniego Forum "Energia – Efekt – Środowisko". Spotkania organizowane cyklicznie w siedzibie NFOŚiGW gromadzą specjalistów z szeroko rozumianej branży budowlanej, energetycznej i ochrony środowiska zainteresowanych pogłębieniem wiedzy, wymianą poglądów i dyskusją na temat problemów, którymi zajmuje się NFOŚiGW, w tym efektywnością energetyczną budownictwa.
Dla Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej spotkania w ramach Forum to jednocześnie forma konsultacji ze środowiskiem naukowców i praktyków – projektantów, inżynierów, architektów, których zachęca się do publicznej dyskusji na założonej przez NFOŚiGW stronie Forum ( www.forumees.pl/ ). Poprzednio na Forum „Energia – Efekt – Środowisko” zajmowano się, między innymi energią z odpadów oraz biomasą jako źródłem energii odnawialnej, natomiast ostatnie spotkanie Forum - 11 października 2012 r. dotyczyło doświadczeń szwajcarskich w budownictwie energooszczędnym.
Domy energooszczędne w Szwajcarii
Doświadczenia szwajcarskie w budownictwie energooszczędnym przedstawił dr Ruedi Kriesi – Wiceprezydent Minergie Association, szwajcarskiej organizacji zajmującej się certyfikowaniem budynków spełniających wymagane przez MINERGIE® standardy budowlane, w tym najważniejsze z punktu widzenia tego systemu oceny – standardy efektywności energetycznej. Poza przedstawieniem założeń Minergie Association oraz doświadczeń w realizacji tego typu budynków w Szwajcarii, dr Ruedi Kiriesi omówił także konkretne zagadnienia techniczne w zakresie projektowania i wykonania obiektów w standardzie MINERGIE®. W tym kontekście poruszył bardzo istotne zagadnienie, jakim jest budowanie kompetencji MINERGIE®.
Pierwszym energooszczędnym obiektem, „miejscem narodzenia programu” było energooszczędne osiedle domów (wolno stojących, dwurodzinnych) w szwajcarskim Wädenswil, zbudowane w 1990 r. Program certyfikacji budynków w systemie MINERGIE® ruszył w Szwajcarii w roku 1995, pierwszy budynek oficjalnie certyfikowano w tym standardzie w 1998 roku, a obecnie liczba ta wynosi 25 tys. obiektów. Szacuje się, że jest to 30% nowo wznoszonych budynków w Szwajcarii.
– Standard MINERGIE® kojarzy się w Szwajcarii z wysoką jakością, komfortem i energooszczędnością i nie ma firmy, która nie chciałaby być tak kojarzona – powiedział podczas spotkania w NFOŚiGW Ulrich Schwendimann, Dyrektor zarządzający Polsko-Szwajcarskiej Izby Gospodarczej.
Czym jest efektywność energetyczna dla zwykłego człowieka?
U wrót sukcesu MINERGIE® stała przede wszystkim zmiana wizerunku energooszczędności. Do tego czasu głoszony przez Rząd Szwajcarii postulat większej efektywności energetycznej w budownictwie kojarzył się zwykłemu człowiekowi z koniecznością wyrzeczeń. Minergie zmieniło to postrzeganie – energooszczędność, zamiast z wyrzeczeniami i poświęceniem zaczęło się kojarzyć z licznymi korzyściami. W dodatku, pierwszymi budowanymi w standardzie MINERGIE® budynkami były luksusowe rezydencje, by energooszczędność nie kojarzyła się z poświęceniem i biedą, ale nowym stylem życia elit. I to zaskoczyło. Dziś, wśród ceryfikowanych budynków MINERGIE® są obiekty wyrafinowanej architektury, takie jak ROLEX Learning Center EPFL (projekt SANAA Architects) w Lozannie, schronisko górskie w Alpach w pobliżu Kleinmatterhorn, największe w Szwajcarii i bardzo eleganckie centrum handlowe Westside projektu Daniela Libeskinda. Ale są wśród nich także zwykłe domy jedno- i wielorodzinne, placówki służby zdrowia, szkoły czy skromne domy opieki dla osób starszych.
Zobacz na czym polega standard MINERGIE®
Korzyści z budowy energooszczędnych domów są dziś dobrze znane, na przeszkodzie stają jednak zazwyczaj wysokie koszty „zielonych technologii” – mówią polscy specjaliści od budownictwa energooszczędnego i pasywnego. Przeszkodą są także inne utrudnienia, np. często wymieniane przez inwestorów „mgliste zasady prawne zielonego budownictwa” czy poruszany najczęściej brak systemu wsparcia dla budownictwa nisko i zeroenergetycznego. Są i inne problemy:
– Możliwe, że pojawią się ciekawe projekty domów energooszczędnych tylko pytanie zasadnicze o ile będą droższe od projektu standardowego domu? Innym problemem może być brak przygotowanej kadry do tego rodzaju inwestycji. Należy pamiętać, że dobry projekt to dopiero początek a najważniejsza jest jego realizacja – taki wpis pojawił się na internetowej stronie Forum (źródło: Agnieszka.Szewczak Forum).
Dopłaty do kredytów na mieszkania i domy energooszczędne
Ogłoszony ostatnio program Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej pragnie zmienić wizerunek państwa z „hamulcowego” na „konia pociągowego” rozwoju energooszczędnego budownictwa w Polsce. Nowy program NFOŚiGW dopłat do kredytów dla osób chcących budować lub kupować mieszkania i domy energooszczędne rodzi nadzieje na zmiany. Harmonogram dopłat do takich kredytów przedstawia się następująco:
- Listopad 2012 – opublikowanie wytycznych dla budynków zawierających: • minimalne wymagania techniczne dla projektowanych budynków • sposób potwierdzenia spełnienia przez projekt budowlany wymagań programu • wymagania w zakresie zapewnienia jakości robót budowlanych i procesu budowlanego • sposób potwierdzania spełnienia przez zrealizowane przedsięwzięcie wymagań programu;
- Grudzień 2012 – nabór banków;
- I kwartał 2013 – kredyt z dotacją w ofercie banków.
We wdrażaniu rozwiązań budownictwa energooszczędnego w Polsce pomóc mogą także doświadczenia szwajcarskie. Dlaczego? Bo MINERGIE® rzeczywiście działa. Dowiodły tego: liczba budowanych w Szwajcarii obiektów w standardzie MINERGIE®, stały wzrost zainteresowania Szwajcarów energooszczędnością i wysoki poziom zaufania do obiektów z certyfikatem MINERGIE® i metod działania Minergie Association, a także liczne przykłady zrealizowanych budynków i zastosowanych rozwiązań technicznych, jakie pokazał w swojej prezentacji w Warszawie dr Ruedi Kriesi podczas XLIX Forum "Energia – Efekt- Środowisko" w NFOSiGW.
Autor: Barbara Kawecka-Zygadło
XLIX Forum "Energia - Efekt - Środowisko" w siedzibie NFOŚiGW w Warszawie
