Zgłoszenie robót budowlanych. Sprawdź, co zmieni w procedurze zgłoszenia robót budowlanych nowelizacja Prawa budowlanego

Zgłoszenie robót budowlanych, zamiast wymogu uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę w określonych przez ustawodawcę przypadkach, ma przede wszystkim ułatwić rozpoczęcie budowy domu przez inwestora indywidualnego. W przygotowywanej nowelizacji Prawa budowlanego proponuje się jeszcze większe uproszczenie procedur. Porównaj obowiązujące przepisy z zapowiadanymi zmianami.

Procedowane zmiany dla zgłoszenia robót budowlanych

Jedna z planowanych zmian dotyczy często zmieniających się przepisów art. 29-30 Prawa budowlanego (Dz.U. 2018 poz. 1202), wskazujących, kiedy wymagane jest pozwolenie na budowę, a kiedy zgłoszenie. Celem autorów ustawy o zmianie ustawy Prawo Budowlane oraz niektórych innych ustaw (dalej „Projekt”) jest sporządzenie czytelnych zapisów, które zminimalizują wątpliwości interpretacyjne, a w konsekwencji uproszczą cały proces inwestycyjny w przedsięwzięciu budowlanym. Z uwagi na liczne zmiany, przepisy te stały się mniej niezrozumiałe dla inwestorów. 

Projekt nieznacznie modyfikuje katalogi obiektów, których budowa wymaga uzyskania zgody organu architektoniczno-budowlanego, wyrażonej w postaci pozwolenia na budowę lub zgłoszenia (tzw. milcząca zgoda). Bardziej natomiast skupia się na ujednoliceniu i przeredagowaniu zapisów w taki sposób, aby potencjalny inwestor mógł bez większych trudności uzyskać informację, czy planowane przez niego prace wymagają pozwolenia na budowę czy też wystarczy zgłoszenie robót budowlanych. Ponadto, pojawi się nowy katalog wskazujący, które z robót nie wymagają ani pozwolenia na budowę ani zgłoszenia.

Wprawdzie Projekt nie przewiduje zbyt wielu zmian merytorycznych, warto jednak zwrócić uwagę, że szereg uwzględnionych w nim zmian zaproponował Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi. W uzasadnieniu Projektu wskazano, iż wpłyną one pozytywnie na wykorzystanie przez rolników środków pochodzących z Unii Europejskiej.

Wśród nielicznych zmian merytorycznych warto przyjrzeć się zapisom dotyczących obiektów małej architektury, które bez względu na lokalizację, nie będą wymagały pozwolenia na budowę ani zgłoszenia. Brak takiego wyłączenia powoduje obecnie, że nawet paczkomaty czy pralniomaty wymagają zgody organu architektoniczno-budowlanego, co wydaje się być zbędne, ponieważ są to nieskomplikowane obiekty tymczasowe.

Zmiany zaproponowano również w przypadku przebudowy przegród zewnętrznych oraz elementów konstrukcyjnych budynków mieszkalnych jednorodzinnych. Zgodnie z Projektem, wymóg zgłoszenia nie będzie dotyczył każdego zwiększenia obszaru oddziaływania obiektu, jak to jest obecnie, ale jedynie takiego, który będzie wykraczał poza działkę, na której budynek jest usytuowany. Oznacza to, że przebudowa tych elementów nie będzie wymagała zgody organu architektoniczno-budowlanego, o ile zwiększenie obszaru oddziaływania obiektu nie będzie wykraczało poza działkę inwestora.

Miejmy nadzieję, że zaproponowane zmiany skutecznie usprawnią, i tak już skomplikowany proces inwestycyjno – budowlany.

Projekt ustawy o zmianie ustawy Prawo Budowlane oraz niektórych innych ustaw minister inwestycji i Rozwoju złożył do Rządowego Centrum Legislacji  8 kwietnia 2019. Obecnie Projekt znajduje się na etapie uzgodnień międzyresortowych.

Zgłoszenie robót budowlanych

Chcąc rozpocząć budowę lub inne roboty budowlane, które nie wymagają decyzji o pozwoleniu na budowę, a wymagają zgłoszenia, inwestor zobowiązany jest dokonać zgłoszenia budowy lub innych robót budowlanych przed rozpoczęciem robót budowlanych. Instytucja zgłoszenia to swego rodzaju substytut pozwolenia na budowę, choć wyrażając się precyzyjnie, należałoby stwierdzić, że zgłoszenie jest odpowiednikiem wniosku o pozwolenie na budowę. Innymi słowy, zgłoszenie jest wnioskiem o milczącą akceptację organu względem zgłaszanego zamierzenia budowlanego.

• Czytaj też: Dom bez pozwolenia na budowę za 100 tys. zł. Całoroczny i samowystarczalny dom w 1 dzień

Zgłoszenie robót budowlanych, tak jak wniosek o pozwolenie na budowę, należy złożyć w starostwie powiatowym lub w urzędzie miasta na prawach powiatu (w wydziale architektoniczno-budowlanym), a w wyjątkowych przypadkach u wojewody.

Zgłoszenie robót budowlanych powinno zawierać takie informacje jak: rodzaj, zakres, sposób wykonania i termin rozpoczęcia robót budowlanych (termin ten nie może być wcześniejszy niż data złożenia zgłoszenia – należy także pamiętać przy ustalaniu terminu, iż do wykonywania robót budowlanych objętych obowiązkiem zgłoszenia można przystąpić, jeżeli w terminie 30 dni od dnia doręczenia zgłoszenia organ nie wniesie, w drodze decyzji, sprzeciwu). Formularz zgłoszenia jest dostępny w urzędzie lub na jego stronie internetowej.

Załączniki do zgłoszenia robót budowlanych

W zależności od rodzaju zamierzonego do realizacji obiektu budowlanego, do zgłoszenia budowy lub innych robót budowlanych, albo do zgłoszenia budowy lub przebudowy budynku mieszkalnego jednorodzinnego należy dołączyć odpowiednie dokumenty.
Zgodnie z art. 30 ust. 2 ustawy Prawo budowlane , do zgłoszenia budowy lub innych robót budowlanych należy dołączyć oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane oraz, w zależności od potrzeb, odpowiednie szkice lub rysunki, a także pozwolenia, uzgodnienia i opinie wymagane odrębnymi przepisami.

W przypadku zgłoszenia budowy polegającej na wykonaniu przyłączy elektroenergetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, gazowych, cieplnych, telekomunikacyjnych, a także budowie instalacji zbiornikowych na gaz płynny (o pojemności do 7 m³ w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych) należy dołączyć projekt zagospodarowania działki lub terenu wraz z opisem technicznym instalacji (opis wykonany przez projektanta o odpowiednich uprawnieniach).

• Czytaj też: Nowe warunki techniczne 2018. Dział II. Zabudowa i zagospodarowanie działki budowlanej

Projekt zagospodarowania, dotyczący budowy instalacji zbiornikowej gazu, należy uzgodnić z podmiotem odpowiedzialnym za kwestie ochrony przeciwpożarowej.

• Czytaj też: Inspektor nadzoru inwestorskiego. Prawa i obowiązki inspektora nadzoru inwestorskiego

W przypadku budowy obiektów małej architektury w miejscach publicznych, należy przedstawić plan zagospodarowania terenu lub działki wykonany przez projektanta o odpowiednich uprawnieniach budowlanych.

Zgłoszenia należy dokonać w przypadkach enumeratywnie wyszczególnionych w art. 30 PB, między innymi:
•  budowy wymienionych w art. 29 ust. 1 pkt 1) PB obiektów gospodarczych związanych z produkcją rolną i uzupełniających zabudowę zagrodową w ramach działki siedliskowej;
•  budowy wolnostojących budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub działkach, na których zostały zaprojektowane;
•  budowy wolnostojących parterowych budynków gospodarczych w tym garaży, altan oraz przydomowych ganków i oranżerii (ogrodów zimowych) o powierzchni zabudowy do 35 m²;
•  budowy wolnostojących parterowych budynków rekreacji indywidualnej, rozumianych jako budynki przeznaczone do okresowego wypoczynku, o powierzchni zabudowy do 35 m²;
•  budowy wolnostojących parterowych budynków stacji transformatorowych i kontenerowych stacji transformatorowych o powierzchni zabudowy do 35 m²;
•  budowy przydomowych oczyszczalni ścieków o wydajności do 7,50 m² na dobę;
•  budowy zbiorników bezodpływowych na nieczystości ciekłe o pojemności do 10 m³;
•  budowy zjazdów z dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych oraz zatok parkingowych na tych drogach;
•  budowy przydomowych basenów i oczek wodnych o powierzchni do 50 m²;
•  budowy instalacji zbiornikowych na gaz płynny z pojedynczym zbiornikiem o pojemności do 7 m³ przeznaczonych do zasilania instalacji gazowych w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych;
•  budowy linii energetycznych obejmujących napięcie znamionowe nie wyższe niż 1 kV oraz sieci wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych, telekomunikacyjnych;
•  budowy obiektów określonych w art. 29 ust. 1 pkt 6, 10 i 13 PB, jeżeli sytuowane są na obszarze Natura 2000;
•  przebudowy budynków mieszkalnych jednorodzinnych, o ile nie prowadzi do zwiększenia dotychczasowego obszaru oddziaływania tych budynków;
•  wykonywania remontów obiektów budowlanych (z wyłączeniem obiektów, których budowa nie wymaga pozwolenia na budowę);
•  docieplenia budynków o wysokości powyżej 12 m i nie wyższych niż 25 m;
•  budowy ogrodzeń o wysokości powyżej 2,20 m i wykonywaniu robót budowlanych polegających na instalowaniu: krat, urządzeń o wysokości powyżej 3 m na obiektach budowlanych.

• Czytaj też: Przeglądy okresowe budynków mieszkalnych. Zmiany w ustawie Prawo budowlane

Zgłoszenie robót budowlanych – milcząca zgoda

Przepisy Prawa budowlanego na skutek zgłoszenia przez inwestora zamiaru budowy lub robót budowlanych nie nakładają na organ architektoniczno-budowlany obowiązku potwierdzenia powstania tego uprawnienia poprzez wydanie aktu administracyjnego (funkcjonuje tzw. „milcząca zgoda”). Ewentualnie inwestor może wystąpić z wnioskiem o wydanie przez właściwy organ zaświadczenia, zgodnie z art. 217-218 Kodeksu postępowania administracyjnego, które potwierdzi fakt dokonania zgłoszenia robót budowlanych.

Inwestor może przystąpić do realizacji inwestycji w przypadku, gdy organ, w którym zgłoszono zamiar podjęcia robót budowlanych nie wniósł, w terminie 30 dni od dnia doręczenia zgłoszenia, sprzeciwu w formie decyzji administracyjnej. Roboty budowlane objęte zgłoszeniem należy rozpocząć przed upływem 3 lat od określonego w przedmiotowym zgłoszeniu terminu ich rozpoczęcia. W przypadku przekroczenia wskazanego terminu należy dokonać nowego zgłoszenia budowy lub innych robót budowlanych.

Zgłoszenie robót budowlanych – sprzeciw

Organ administracji architektoniczno-budowlanej w ciągu 30 dni od dnia otrzymania zgłoszenia może, jak już wspomniano powyżej, wnieść sprzeciw. Dzieje się tak m.in. w przypadkach, kiedy zgłoszenie dotyczy budowy lub wykonywania robót budowlanych objętych obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę lub budowa albo wykonywanie robót budowlanych objętych zgłoszeniem narusza ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub inne przepisy.

Organ administracji architektoniczno-budowlanej może nałożyć w decyzji wnoszącej sprzeciw obowiązek uzyskania pozwolenia na budowę, gdy budowa lub roboty budowlane objęte obowiązkiem zgłoszenia mogą spowodować:
•  zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia;
•  pogorszenie stanu środowiska lub stanu zachowania zabytków;
•  pogorszenie warunków zdrowotno-sanitarnych;
•  wprowadzenie i zwiększenie ograniczeń lub uciążliwości dla terenów sąsiednich;
•  naruszenie ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, decyzji o warunkach zabudowy.

Inwestycje na obszarze Natura 2000

Pozwolenia na budowę wymagają przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko oraz przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000, które nie są bezpośrednio związane z ochroną tego obszaru lub nie wynikają z tej ochrony. W myśl art. 96 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2016 r., poz. 353) organ właściwy do wydania decyzji wymaganej przed rozpoczęciem realizacji przedsięwzięcia, innego niż przedsięwzięcie mogące znacząco oddziaływać na środowisko, które nie jest bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura 2000 lub nie wynika z tej ochrony, jest obowiązany do rozważenia, przed wydaniem tej decyzji, czy przedsięwzięcie może potencjalnie znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000. Do decyzji, o której wyżej mowa, należą m.in. decyzje o pozwoleniu na budowę, decyzje o zatwierdzeniu projektu budowlanego i decyzje o pozwoleniu na wznowienie robót budowlanych.

• Czytaj też: Pozwolenie na budowę zgodnie z Prawem budowlanym Dz.U. 2018 poz. 1202

Zgłoszenie robót budowlanych - obiekty zabytkowe

W przypadku zabytkowych obiektów budowlanych, wpisanych indywidualnie do rejestru zabytków, wykonywanie robót budowlanych wymaga uzyskania pozwolenia na budowę, natomiast w przypadku obiektów zabytkowych, zlokalizowanych na obszarze wpisanym do rejestru zabytków, wymagane jest dokonanie zgłoszenia zamiaru wykonania określonych robót z jednoczesnym złożeniem ostatecznej decyzji wydanej przez organ ochrony zabytków. Organami ochrony zabytków są minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, w imieniu którego zadania i kompetencje, w tym zakresie, wykonuje Generalny Konserwator Zabytków oraz wojewoda, w imieniu którego zadania i kompetencje, w tym zakresie, wykonuje wojewódzki konserwator zabytków. Pozwolenie wydaje w pierwszej instancji wojewódzki konserwator zabytków na podstawie art. 36 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. Nr 162, poz. 1568).

• Czytaj też: Ustawa o ochronie zabytków: za badania archeologiczne płaci inwestor

Sformalizowanie procedury inwestycyjne w odniesieniu do obiektów zabytkowych służy niewątpliwie ograniczeniu działań inwestycyjnych mogących mieć wpływ na stan zachowania zabytku, jego substancję i ekspozycję. Wymóg uzyskania pozwolenia na budowę albo dokonania zgłoszenia stwarza możliwość wyrażenia stanowiska przez organ wyspecjalizowany, w tym przypadku właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków.

Podsumowując, warto zapoznać się z nowym narzędziem, jakim jest Rejestr Wniosków, Decyzji i Zgłoszeń w sprawach budowlanych, umożliwiającym uzyskanie przez osoby zainteresowane dostępu do danych o inwestycjach budowlanych prowadzonych na terenie Polski. Link do wyszukiwarki: http://wyszukiwarka.gunb.gov.pl/ Rejestr zawiera dane (wprowadzone po 1 stycznia 2016 r.), dotyczące wniosków o pozwolenie na budowę i decyzji o pozwoleniu na budowę oraz zgłoszeń dotyczących budowy wolnostojących budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których obszar oddziaływania mieści się w całości na działce lub na działkach, na których zostały zaprojektowane, wolnostojących parterowych budynków stacji transformatorowych i kontenerowych stacji transformatorowych o powierzchni zabudowy do 35 m² oraz sieci: elektroenergetycznych, obejmujących napięcie znamionowe nie wyższe niż 1 kV, wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych i telekomunikacyjnych. Rejestr zawiera wyłącznie rozstrzygnięcia (decyzje administracyjne), które są rozstrzygnięciami wydanymi przez właściwy organ w pierwszej instancji.