Rekordowy podwodny tunel na Bałtyku ma spore opóźnienie. Co się stało?

2025-09-19 15:08

To będzie prawdziwy cud inżynierii lądowo-wodnej. Mowa o, będącym w budowie tunelu pod cieśniną Bełt Fehrmarn, która połączy Niemcy z Danią. Będzie to najdłuższy tunel drogowo-kolejowy na świecie, najdłuższy tunel drogowy pod wodą na świecie i najgłębszy tunel drogowo-kolejowy na świecie. Pierwsze samochody miały nim przejechać w 2029 roku, ale nie przejadą. Właśnie ogłoszono, że inwestycja warta około 9 mld euro ma spore opóźnienie.

Duże opóźnienie budowy tunelu Fehmarnbelt między Danią a Niemcami

Tunel Fehmarnbelt między Danią a Niemcami, cud techniki i inżynierii niestety będzie oddany później niż zakładano. Inwestor właśnie poinformował, że trudno będzie dotrzymać termin 2029 roku - jako zakończenie budowy. Co wpłynęło na opóźnienie?

Otóż znacznie opóźniły budowę problemy, związane ze specjalnym statkiem IVY. 18-kilometrowy tunel zatapiany jest budowany z elementów betonowych, z których każdy waży 73 500 ton i mierzy 217 metrów długości. Elementy te są zanurzane i montowane na dnie morskim.

Elementy te są znacznie cięższe i większe niż te użyte w budowie tunelu Øresund, który również jest tunelem zanurzonym. Tunel Øresund, będący częścią połączenia Øresund łączącego Danię ze Szwecją, stanowi ważny model dla budowy tunelu Fehmarnbelt.

Jednak znacznie większa skala i zwiększona złożoność projektu Fehmarnbelt stwarzają wyjątkowe wyzwania. Na przykład prace prowadzone są na średniej głębokości wody wynoszącej 30 metrów w cieśninie Fehmarnbelt, czyli dwukrotnie większej niż głębokość cieśniny Øresund, co wymaga użycia wysoce zaawansowanego i unikalnego statku, wyposażonego w złożone systemy mechaniczne i elektroniczne.

Specjalnie zaprojektowany statek nie przeszedł jeszcze pełnych testów i nie uzyskał zgody odpowiednich władz, co spowodowało 1,5-roczne opóźnienie w jego przygotowaniu. Biorąc pod uwagę obecne problemy z IVY, ukończenie tunelu w pierwotnym terminie jest obecnie uznawane za trudne.

- Tunel Fehmarnbelt to najdłuższy na świecie tunel zanurzony. To megaprojekt, który wiąże się z nieuniknionymi wyzwaniami i nieprzewidywalnymi zdarzeniami. IVY to prototyp, który został zbudowany specjalnie dla nas, a jego budowa zajęła więcej czasu, niż przewidywaliśmy – mówi Mikkel Hemmingsen, prezes Sund & Bælt.

Kiedy będzie gotowy tunel między Niemcami i Danią?

Jak podaje inwestor, nadal nie jest pewne, ile straconego czasu uda się nadrobić w nadchodzących latach. W momencie podpisywania umów budowlanych w 2016 roku, niemieckie pozwolenie na budowę nie zostało jeszcze wydane. W rezultacie, szczegółowe wymagania, takie jak ograniczenia dotyczące emisji hałasu przez statki robocze, nie mogły zostać uwzględnione w umowach. Może to również utrudnić przyspieszenie procesu budowy na późniejszym etapie.

- Umowy mają prawie 10 lat i zostały podpisane jeszcze przed wybuchem pandemii COVID-19 i wojny na Ukrainie, a także zanim poznaliśmy skalę warunków, określonych przez władze niemieckie – mówi Mikkel Hemmingsen.

Z ostatnich informacji wynika, że Sund & Bælt prowadzi ciągły dialog z władzami niemieckimi w celu znalezienia praktycznych rozwiązań pozwalających na spełnienie wymogów dotyczących hałasu podwodnego i rozlewania się osadów w wodach niemieckich. Ponadto, fragmenty wykopu tunelowego nadal wymagają wyrównania żwirem, ponieważ dodatkowe badania geotechniczne wykazały, że niektóre fragmenty wykopu tunelowego są o około 30 cm głębsze niż planowano.

Druga część projektu, czyli duńskie obiekty kolejowe dla tunelu Fehmarnbelt, obejmująca około 110 km nowej dwutorowej linii kolejowej z Ringsted do Rødby, przebiega zgodnie z harmonogramem.

Początki budowy tunelu Fehmarnbelt

Ta imponująca budowa rozpoczęła się w 2020 roku, ale zanim to nastąpiło potrzeba było wcześniej wielu lat przygotowań.

Tunel Fehmarnbelt będzie bardzo ważną budowlą, bo ma usunąć wąskie gardło w połączeniach drogowo-kolejowych między Danią i Niemcami, skrócić czas podróży i wzmocnić połączenia między Skandynawią a Europą Środkową. Po ukończeniu tunelu Fehmarnbelt podróż między Rødbyhavn a Puttgarden będzie trwała 7 minut pociągiem i 10 minut samochodem.

Budowa S1 obejścia Węgierskiej Górki.

Tunel Fehmarnbelt w liczbach

  • Łącznie tunel będzie miał długość 17,6 km,
  • Maksymalna głębokość cieśniny Bełt Fehmarn wynosi 35 m, a wysokość zewnętrzna tunelu to około 9–10 m, stąd w najgłębszym miejscu wykop będzie sięgał ponad 45 m pod lustrem wody,
  • Prefabrykowane betonowe elementy będą miały prostokątny przekrój o szerokości 42 m i wysokości 9 m, oraz długość 217 m,
  • Pojedynczy element będzie ważył 73 tysiące ton,
  • W tunelu znajdą się dwa tory kolejowe, dwie dwupasmowe jezdnie, a także korytarz awaryjny.

Ale po kolei. Budowa tunelu to układanka wielu różnych elementów składających się na całą inwestycję.

Przejazd nowym tunelem będzie płatny, a jego budowa, jak policzono, ma się zwrócić po 39 latach. Koszt ma zostać zwrócony właśnie dzięki opłatom pobieranym za przejazd. Za cała inwestycję jest odpowiedzialna specjalnie w tym celu powołana w 2011 roku - spółka Femern A/S.

Zanim zaczęła się budowa samego tunelu minęło kilka lat przygotowań

Place budowy w Rødbyhavn na Lolland i Puttgarden na wyspie Fehmarn zostały dokładnie przygotowane na wiele lat przed fazą budowy. Dotyczy to szczególnie dużego placu budowy po stronie duńskiej. Wybudowano tam nowe kanały i drogi dojazdowe, wykonano przyłącza mediów, a także wyburzono szereg istniejących budynków na placu budowy. Wokół placu budowy powstały także nowe oczka wodne i ogrodzenia dla płazów.Powstały porty robocze w Puttgarden na Fehmarn i Rødbyhavn na Lolland. Stąd wypływają materiały budowlane potrzebne do budowy, co oznacza, że ​​tereny w sąsiedztwie budowy będą chronione przed pojazdami przewożącymi ciężkie ładunki. Port roboczy w Rødbyhavn jest zdecydowanie największym z nich, ponieważ to tam odbywa się produkcja elementów tunelu.

Przeczytaj też: 

Fabryka elementów tunelu i wioska tunelowa

Na wschód od Rødbyhavn powstała fabryka, w której zostanie wyprodukowanych w sumie 89 gigantycznych elementów betonowych, z których będzie zbudowany tunel. W halach fabrycznych mieści się sześć linii produkcyjnych – pięć do elementów standardowych tunelu i jedna do elementów specjalnych. Żeby była możliwa sprawna budowa, powstała także wioska tunelowa. To nic innego jak kwatery dla 1300 pracowników, którzy pracują na budowie. Są tam też biura, i lokale gastronomiczne.

Świetliki w dachu portalu ułatwią kierowcom wyjazd z obiektu

Ale zdecydowanie najważniejsze elementy przyszłego podwodnego połączenia Skandynawii z Europą Środkową właśnie powstają. I tak, wokół zejścia do tunelu po stronie duńskiej i niemieckiej powstaje budynek portalowy. Obiekty portalowe połączą tunel kolejowy i autostradę ze zmodernizowanymi i częściowo nowo wybudowanymi drogami i liniami kolejowymi w głębi lądu. Portal będzie zawierał świetliki w dachu tunelu, aby zapewnić kierowcom płynne przejście między światłem naturalnym a światłem w tunelu.

Tunel Fehmarnbelt powstaje z prefabrykowanych „klocków”

Tunel jest budowany z gotowych, prefabrykowanych elementów – jak z klocków. Elementy tunelu są produkowane w fabryce w Rødbyhavn i na bieżąco holowane do Fehmarnbelt. Wykonawcy będą kolejno zanurzać elementy i montować je od brzegu w kierunku środka pasa od strony duńskiej i niemieckiej. Standardowy element ma 217 metrów długości i waży 73 500 ton. Jest produkowany mniej więcej co drugi tydzień przez około trzy i pół roku. Łącznie potrzebnych będzie 79 elementów standardowych i 10 elementów specjalnych. Elementy są odlewane w fabryce w częściach o długości około 24 metrów. Dziewięć segmentów składa się na jeden standardowy element, a cały proces trwa około dziewięciu tygodni.

Tunel pod Bałtykiem zaprojektowano na 120 lat użytkowania!

To musi być bardzo precyzyjna budowa, bo tunel został zaprojektowany tak by działał nieprzerwanie przez 120 lat. Udało się zapewnić tak wysoką jakość odlewania, ponieważ proces odbywa się w klimatyzowanych halach.

Polecamy także: 

Tak powstaje tunel między Danią i Niemcami

Jak informuje inwestor, każdy element specjalny zawiera „podziemną” przestrzeń dla technologii. Ułatwi to proces budowy i konserwację gotowego tunelu. Elementy tunelu produkowane są w sposób przemysłowy, co znacznie usprawnia proces budowy. Kiedy element jest gotowy do wysyłki, na obu jego końcach montowane są wodoszczelne grodzie i holowany na miejsce za pomocą holowników.Specjalne pontony zanurzeniowe służą do transportu elementów tunelu na miejsce ich zanurzenia oraz do ich zanurzenia.

Elementy są następnie z dużą precyzją opuszczane na dno morskie i starannie łączone ze sobą. Pomiędzy grodziami znajduje się szczelna przestrzeń, w związku z czym ogromne ciśnienie zewnętrzne dociska je do siebie podczas wypompowywania wody. Zapewnia to całkowicie wodoodporne połączenie.

Po zmontowaniu elementów można będzie przystąpić do prac związanych z instalacją techniczną i mechaniczną tunelu. Należą do nich tory kolejowe, wentylacja, kamery, systemy komunikacji, oznakowanie, malowanie i wiele innych.

Każdy z tych systemów zostanie dokładnie przetestowany w końcowej fazie budowy, przed spodziewanym otwarciem w połowie 2029 roku.

Polecamy również: 

Murowane starcie
Technologia budowy - beton komórkowy czy ceramika. MUROWANE STARCIE