Pozwolenia na budowę 2020. Ile wydano pozwoleń na budowę wg GUNB i GUS

Wydane pozwolenia na budowę w poszczególnych rodzajach budownictwa, zgłoszenia, obiekty oddane do użytkowania i rozbiórki to wskaźniki, które dają informację o sytuacji na rynku budowlanym. Główny Urząd Nadzoru Budowlanego (GUNB) podsumował rok 2020, a Główny Urząd Statystyczny (GUS) przeanalizował budownictwo mieszkaniowe w tym samym okresie. Co ciekawe, wyniki obu urzędów są różne.

Z powodu pandemii rok 2020 był trudny dla całej gospodarki. Budownictwo poradziło sobie w tej sytuacji i w każdym aspekcie całkiem nieźle, co widać po statystyce wydanych pozwoleń na budowę i obiektów oddanych do użytkowania. Nie oznacza to jednak, że budownictwo ma się dobrze, co z kolei odzwierciedla wskaźnik koniunktury, ale również coraz wyższa liczba bankructw firm budowlanych czy narastające zatory płatnicze.    

• Budownictwo mieszkaniowe w 2020 roku
• Ile firm budowlanych zbankrutowało w 2020?
• Zatory płatnicze z urzędu ściga UOKiK
• Z jakiego poziomu koniunktury startuje budownictwo w 2021 rok

Pozwolenia na budowę 2020 według GUNB

Prowadzenie statystyki wydanych pozwoleń na budowę daje pewien pogląd na dynamikę budownictwa do porównania w roku następnym, bo przecież nie każde pozwolenie na budowę (szczególnie w budownictwie indywidualnym) jest natychmiast realizowane. Poniżej tabela z wydanymi pozwoleniami na budowę z danych zebranych przez GUNB w poszczególnych rodzajach budownictwa. Obok podajemy liczbę obiektów, na które zostały wydane pozwolenia oraz porównujemy dane do roku 2019. Generalnie, liczba wydanych pozwoleń na budowę porównanych rok do roku jest w 2020 minimalnie mniejsza, są za to różnice na plus w liczbie obiektów, których te pozwolenia dotyczyły.  

Do powyższych danych trzeba jeszcze dodać zgłoszenia budów niewymagających pozwolenia na budowę oraz pozwolenia na budowę dróg na podstawie specustawy.

Zezwoleń na realizację inwestycji drogowych wydano w roku 2020 ogółem 1420 na 2800 obiektów (dla porównania rok wcześniej odpowiednio 1594 i 3060). Najwięcej zezwoleń przypadło na województwo mazowieckie – 265 na 268 obiektów (276/282), a najmniej wydano ich w lubuskim – 24 na 53 obiekty. 

Zgłoszeń budowy dopuszczonych w Prawie budowlanym było (w nawiasie rok 2019) ogółem 34 586 na 35 498 obiektów (27 181 / 28 036), w tym:

• wolno stojące budynki mieszkalne jednorodzinne 1877 na 1911 budynków  (1952 / 2006)
• wolno stojące parterowe budynki stacji transformatorowych 466 na 479 obiektów (495 / 506)
• sieci 32 243 na 33 100 obiektów (24 734 / 25 524)

Jak widać, możliwość budowania domów jednorodzinnych na zgłoszenie nie wzrasta (być może dlatego, że dokumentacja do zgłoszenia i uzyskania pozwolenia jest taka sama, a pozwolenie jest bezpieczniejsze dla inwestora), ale taki mechanizm działa w przypadku budowania sieci. 

Obiekty oddane do użytkowania w 2020

Wiedza o obiektach oddanych do użytkowania, szczególnie tych kubaturowych, jest ważną informacją dla rynku materiałów i usług wykończeniowych.

Legalizacja i rozbiórki samowoli budowlanych

Podobno samowole budowlane w Polsce mają się dobrze, a wina za to jest zrzucana na niedoskonałe kontrole nadzoru budowlanego. Jest jak jest, nadal wiele samowoli jest legalizowanych i rozbierane są budynki wybudowane niezgodnie z przepisami. Poniżej wyniki za rok 2020 (w nawiasie rok 2019).

Zalegalizowanych obiektów było ogółem 527 (406). W tej liczbie budynków jednorodzinnych 201 (174), a wielorodzinnych  37 (15). Zwracamy też uwagę na wciąż sporą liczbę legalizacji obiektów użyteczności publicznej – 78 (56). 

Nakazy rozbiórki są wydawane z kilku powodów, na podstawie poniższych przepisów Prawa budowlanego (w nawiasie rok wcześniej):

• ogółem – 3 477 (3600)
• art. 48 z tytułu samowoli budowlanej obiektów, dla których wymagane jest pozwolenie na budowę lub zgłoszenie z projektem budowlanym – 1603 (1515)
• art. 49b z tytułu samowoli budowlanej obiektów, dla których wymagane jest zgłoszenie – 451 (431)
• art. 50a i 51, czyli rozbiórki z tytułu budowy niezgodnej z warunkami pozwolenia – 464 (461)
• art. 67 z tytułu niewłaściwego utrzymania obiektu – 959 (1193)

Nakaz rozbiórki to pierwszy krok w likwidacji samowoli budowlanej, trudniejsza jest sama rozbiórka wykonywana przez zobowiązanego lub w drodze wykonania zastępczego. I tak, w roku 2020 doszło do likwidacji 1879 obiektów (2445 rok wcześniej), przy czym inwestorzy sami dokonali 1864 rozbiórki, w drodze wykonania zastępczego było ich 15. 

Pozwolenia na budowę mieszkań według GUS

W 2020 roku (a razie są to informacje sygnalne) wydano pozwolenia na budowę lub dokonano zgłoszeń z projektem budowlanym budowy na 275 938 mieszkań, tj. o 2,8% więcej niż w 2019. W tej statystyce udział deweloperów wynosi 171 591 (wzrost o 2,5% r/r), a inwestorów  indywidualnych 101 591 (wzrost o 5,0%). Mniej mieszkań, na których budowę wydano pozwolenia lub dokonano zgłoszenia z projektem budowlanym odnotowano, w porównaniu do poprzedniego roku, w budownictwie spółdzielczym (1171 mieszkań wobec 1364) oraz w pozostałych formach budownictwa (1585 wobec 2996). Średnia powierzchnia mieszkania wyniosła ok. 93 m². Jednak po wydzieleniu budynków jednorodzinnych ten metraż wyniósł średnio ok. 135 m², a mieszkania w budynkach wielorodzinnych prawie 55 m².  

Mieszkania oddane do użytkowania

GUS podaje, że w 2020 roku oddano do użytkowania 221 978 mieszkań (207 479 w roku 2019), o łącznej powierzchni użytkowej 19,6 mln m², czyli o 6,9% więcej niż w roku 2019, przeciętna powierzchnia użytkowa 1 mieszkania osiągnęła wartość 88,5 m². Deweloperzy oddali do użytku 143 770 mieszkań, inwestorzy indywidulani 74 140, spółdzielnie mieszkaniowe 1498, w pozostałych formach (komunalne, społeczne, czynszowe i zakładowe) było 2570.  

GUS zbiera także informacje, w jakiej technologii jest realizowane budownictwo mieszkaniowe. W informacji sygnalnej nie ma jeszcze takich danych dla roku 2020, ale w roku 2019 dominowała oczywiście technologia tradycyjna udoskonalona – 84 313 budynków. Pozostałe technologie to: monolityczna – 491, wielkopłytowa – 211, wielkoblokowa – 64, konstrukcja drewniana – 708, inne technologie – 4.

Znany jest też czas trwania budowy w poszczególnych technologiach (podany w miesiącach):   

• tradycyjna udoskonalona – 41,2
• monolityczna – 24
• wielkopłytowa – 23,6
• wielkoblokowa – 24,1
• konstrukcja drewniana – 37,6
• inne – 25,8

Rozpoczęte budowy mieszkań

Liczba wydanych pozwoleń na budowę i czy zgłoszeń nigdy nie pokrywają się z rozpoczętymi budowami. I tak, w roku 2020 rozpoczęto budowę 223 842 mieszkań, tj. o 5,7% mniej niż przed rokiem. Deweloperzy rozpoczęli budowę 130 208 mieszkań (o 8,3% mniej), a inwestorzy indywidualni 90 309 zachowując poziom z lat wcześniejszych. Mniej budów rozpoczął segment spółdzielczy (1638 mieszkań wobec 2058 w 2019) oraz w pozostałych formach budownictwa (1687 wobec 2887).