Organy administracji architektoniczno-budowlanej - podział i kompetencje
Organem administracji architektoniczno-budowlanej pierwszej instancji jest starosta. Wojewoda jest organem wyższego stopnia w stosunku do starosty, a nadzór nad wojewodą sprawuje Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego, który łączy dwie funkcje: organu administracji architektoniczno-budowlanej oraz nadzoru budowlanego
Prawo budowlane powierza wiele zadań organom administracji architektoniczno-budowlanej. Dlatego warto wiedzieć, co się kryje pod tym określeniem, np. do którego urzędu należy się udać, żeby załatwić formalności związane z robotami budowlanymi.
Podział organów administracji architektoniczno-budowlanej
Rozdział 8 Prawa budowlanego („Organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego”) w art. 80 ust. 1 tłumaczy, że „zadania administracji architektoniczno-budowlanej wykonują – z zastrzeżeniem, że nie dotyczą one górnictwa – starosta, wojewoda i Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego.
Przy czym nadzór nad działalnością starosty sprawuje wojewoda. Ponadto, wojewódzki inspektor nadzoru budowlanego sprawuje kontrolę nad działalnością starosty wynikającą ze stosowania przepisów Prawa budowlanego, badając prawidłowość postępowania administracyjnego oraz wydawanych w jego toku decyzji i postanowień. Kontrolę nad działalnością wojewody sprawuje zaś Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego.
Kompetencje organów administracji architektoniczno-budowlanej
W 9 przypadkach, które wymienia art. 82 ust. 3, to wojewoda, a nie starosta jest organem administracji architektoniczno-budowlanej pierwszej instancji.
Chodzi o sprawy dotyczące obiektów i robót budowlanych:
- usytuowanych na terenie pasa technicznego, portów i przystani morskich, morskich wód wewnętrznych, morza terytorialnego i wyłącznej strefy ekonomicznej, a także na innych terenach przeznaczonych do utrzymania ruchu i transportu morskiego;
- hydrotechnicznych piętrzących, upustowych, regulacyjnych, melioracji podstawowych oraz kanałów i innych obiektów służących kształtowaniu zasobów wodnych i korzystaniu z nich, wraz z obiektami towarzyszącymi;
- dróg publicznych krajowych i wojewódzkich wraz z obiektami i urządzeniami służącymi do utrzymania tych dróg i transportu drogowego oraz sytuowanymi w granicach pasa drogowego sieciami uzbrojenia terenu – niezwiązanymi z użytkowaniem drogi, a w odniesieniu do dróg ekspresowych i autostrad – wraz z obiektami i urządzeniami obsługi podróżnych, pojazdów i przesyłek;
- usytuowanych na obszarze kolejowym;
- lotnisk cywilnych wraz z obiektami i urządzeniami towarzyszącymi;
- usytuowanych na terenach zamkniętych;
- dotyczących strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych;
- elektrowni wiatrowych;
- inwestycji KZN (Krajowego Zasobu Nieruchomości).
Co ważne, zgodnie z art. 82a, „starosta nie może powierzyć gminom, w drodze porozumienia, sprawy z zakresu swojej właściwości jako organu administracji architektoniczno-budowlanej”.
Obowiązki organów administracji architektoniczno-budowlanej
Z kolei art. 81 ust. 1 Prawa budowlanego wskazuje długą listę podstawowych obowiązków organów administracji architektoniczno-budowlanej. Wśród tych obowiązków jest m.in. wydawanie decyzji administracyjnych w sprawach, które określa Prawo budowlane. Np. organ administracji architektoniczno-budowlanej, czyli starosta wydaje decyzje o pozwoleniu na budowę (art. 28) czy rozbiórkę budynku. To organowi architektoniczno-budowlanemu zgłasza się budowę niektórych obiektów, np. budynków rekreacji indywidualnej, w sytuacji, gdy Prawo budowlane nie wymaga pozwolenia (art. 30) czy też zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części (art. 71 ust. 2).
Ponadto organy administracji architektoniczno-budowlanej prowadzą np. rejestr wniosków o pozwolenie na budowę i decyzji o pozwoleniu na budowę oraz rejestr zgłoszeń budowy, a także przekazują do organu wyższego stopnia wprowadzone do nich dane (art. 82b).
Organ administracji architektoniczno-budowlanej wydaje też odpłatnie dziennik budowy, który jest urzędowym dokumentem przebiegu robót budowlanych oraz zdarzeń i okoliczności zachodzących w toku wykonywania robót.
