Spis treści
W ocenie dworców zgłoszonych do konkursu brano pod uwagę m.in. dostępność, unikalny lokalny charakter dworca, zastosowanie rozwiązań proekologicznych oraz podnoszących komfort podróżnych. Dworzec kolejowy Szklarska Poręba Górna zarządzany przez PKP S.A spełniał wszystkie kryteria i zasłużył w pełni na tytuł.
Konkurs TopRail – co to jest?
W konkursie TopRail oceniane są usługi i produkty z branży kolejowej, które doceniają turyści oraz są ważne dla rozwoju kolei jako ekologicznego, zrównoważonego i atrakcyjnego środka transportu. Kategorie konkursowe zostały podzielone na:
- duże i małe dworce kolejowe,
- tabor i usługi pokładowe na krótkich i długich dystansach,
- poczekalnie,
- linie kolejowe,
- innowacyjne produkty turystyczne.
Alan Beroud, prezes zarządu PKP S.A.
Naszym celem w PKP S.A. jest zapewnienie wysokiego standardu obsługi osób korzystających z dworców kolejowych oraz ich przekształcanie w nowoczesne, otwarte i przyjazne przestrzenie. Otrzymanie kolejnego uznania na poziomie międzynarodowym dla polskiego dworca to potwierdzenie, że skutecznie realizujemy tę wizję i zmieniamy oblicze infrastruktury kolejowej w Polsce. Współczesne dworce to dziś miejsca, które inspirują do podróży i czynią ją wyjątkowym doświadczeniem.
Szklarska Poręba Górna – kolejowe okno na świat
Dworzec w Szklarskiej Porębie Górnej został zbudowany w 1902 r. na trasie kolei izerskiej, która połączyła Jelenią Górę z Libercem i jednocześnie Niemcy z Austro-Węgrami. Stylizowany na architekturę bawarską i tyrolską budynek zachował się do dzisiaj w niemal niezmienionej formie, którą zyskał po rozbudowie w 1919 r. W XXI w. był odnawiany w trakcie prac remontowych na linii Jelenia Góra – Szklarska Poręba Górna w latach 2012 – 2013 oraz gruntownie zmodernizowany w latach 2019 - 2021 r.
Murowano-drewniany budynek wyróżnia urozmaicona bryła, subtelny drewniany detal i witraże inspirowane motywami kolejowymi. To najładniejszy i najbardziej okazały budynek dworcowy na trasie po północnej stronie Gór Izerskich. Jego styl odzwierciedlał prestiż turystyczny, jakim cieszyła się Szklarska Poręba jeszcze w XIX w. Od początku XX w. witał większość przyjeżdżających tu przez cały rok gości spragnionych widoku Śnieżnych Kotłów i Szrenicy w Karkonoszach.
Zabytkowy dworzec na miarę XXI wieku
Dworzec w Szklarskiej Porębie Górnej wraz z otoczeniem został wyremontowany i zmodernizowany w ramach Inwestycji Dworcowych na lata 2016 – 2023.
Z zewnątrz renowacji poddano elewacje obiektów tworzących kompleks dworcowy wraz ze znajdującymi się na nich detalami architektonicznymi, które nocą są podświetlane. W dolnej części budynku głównego oczyszczono granitowy cokół, a w górnej położono drewnianą okładzinę nawiązującą do stylu górskiego charakterystycznego dla tego regionu.
Przebudowano wnętrze, które zyskało nową aranżacje i funkcje. Na parterze budynku głównego jest wspaniała kolebkowo sklepiona poczekalnia z ostrołukowymi oknami, w których umieszczono witraże z motywami kolejowymi. Zabytkowa przestrzeń została uzupełniona wszelkimi udogodnieniami i urządzeniami, dzięki którym dworzec spełnia wymagania podróżnych w XXI w. Są elektroniczne tablice przyjazdów i odjazdów pociągów, nowy system informacji głosowej, bezpłatne Wi-Fi, stacje ładowania telefonów.
W ramach inwestycji na dworcu wdrożono wiele usprawnień dla osób o ograniczonej sprawności ruchowej. Wśród nich znalazły się m.in. mapy dotykowe z planem dworca, tabliczki w alfabecie Braille’a, toalety specjalnie przystosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami oraz dla opiekunów z dziećmi. W posadzce umiejscowiono ścieżki prowadzące dla osób niewidomych i niedowidzących.
Budynek stał się bardziej ekologiczny. Zamontowano w nim energooszczędne oświetlenie wraz z automatyką sterującą, ograniczając tym samym zużycie energii elektrycznej. Straty ciepła zredukowano poprzez docieplenie budynku od wewnątrz, a także montaż stolarki okiennej i drzwiowej o niskiej przenikalności cieplnej. Bardzo ważnym elementem wpływającym na optymalizację zużycia energii elektrycznej, cieplnej i wody jest system BMS (Building Management System) nadzorujący pracę instalacji i urządzeń na dworcu. Integruje on również nowoczesne systemy zapewniające bezpieczeństwo podróżnym i budynkowi: monitoringu, kontroli dostępu, sygnalizacji włamania i napadu, a także przeciwpożarowe.
W budynku dworca mieszczą się apartamenty w stylu Orient Expressu, punkt informacji turystycznej, sklep z pamiątkami, stanowisko bookcrossingu, wiata z miejscami na rowery. Dworzec pełni również rolę lokalnego centrum życia społecznego – w jego murach mieści się Miejski Ośrodek Kultury z salą kinową i wielofunkcyjną przestrzenią wystawową. Uzupełnieniem całości jest taras widokowy z panoramą Karkonoszy.
Dworzec międzynarodowy
Turyści doceniają dworzec także za jego dogodne położenie – w pobliżu hoteli, wyciągów narciarskich i górskich szlaków. Do Szklarskiej Poręby Górnej można dojechać licznymi pociągami dalekobieżnymi i regionalnymi. Podróżni na co dzień mogą korzystać z połączeń PKP Intercity, Kolei Dolnośląskich, POLREGIO i Kolei Czeskich (České dráhy). Można stąd dojechać także do czeskich Harrachova, Korenova i dalej do Tanvaldu.
To nie pierwsza międzynarodowa nagroda dla polskiego dworca
Tytuł najlepszego małego dworca turystycznego na świecie dla Szklarskiej Poręby Głównej to nie pierwszy znaczący sukces Polski i PKP S.A. na arenie międzynarodowej. Niedawno Wrocław Główny znalazł się na szczycie listy najlepszych europejskich dworców (European Railway Station Index 2025) w kategorii obiektów obsługujących poniżej 50 mln pasażerów rocznie. W klasyfikacji ogólnej zajął 2. miejsce w Europie, ustępując jedynie Zurychowi (Zürich Hauptbahnhof), a wyprzedzając tak uznane obiekty, jak Berlin Hauptbahnhof czy London Paddington Station.
Zobacz także: Dworzec Zachodni w Warszawie pod koniec remontu
