Rzeczoznawca budowlany. Kto może zostać rzeczoznawcą budowlanym? Uprawnienia rzeczoznawcy budowlanego

Rzeczoznawca budowlany, jako osoba pełniąca samodzielną funkcję techniczną, pojawił się w ustawie Prawo budowlane w 1974 roku. Rzeczoznawca budowlany może wykonywać ekspertyzy i wystawiać opinie w ściśle określonym zakresie tematycznym, potwierdzonym poprzez uprawnienia budowlane.

Rzeczoznawca budowlany

Powołanie funkcji rzeczoznawcy budowlanego wynikało z potrzeb, jakie generował proces inwestycyjny, obejmujący zarówno przygotowanie i realizację inwestycji, jak i utrzymanie w należytym stanie obiektów o coraz wyższym skomplikowaniu technicznym. Konieczne stało się wydawanie ekspertyz lub opinii w zakresie oceny stanu technicznego inwestycji bądź wykonywanych robót budowlanych, w celu przyjęcia właściwych rozwiązań projektowych oraz podejmowania obiektywnie uzasadnionych decyzji gospodarczych lub administracyjnych.

Tytuł rzeczoznawcy budowlanego nadaje Polska Izba Inżynierów Budownictwa (PIIB), a procedura  prowadzona jest zgodnie z regulaminem postępowania kwalifikacyjnego.
W zakresie nieuregulowanym przepisami regulaminu w postępowaniu kwalifikacyjnym w sprawach nadawania tytułu rzeczoznawcy budowlanego stosuje się, w szczególności, przepisy:
- ustawy z 15 grudnia 2000 o samorządach zawodowych architektów oraz inżynierów budownictwa (Dz.U. z 2016 poz. 1725),
- ustawy Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2017 r. poz. 1257),
- ustawy o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1827),
- Statutu Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa,
- regulaminu Krajowej Komisji Kwalifikacyjnej Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa,
- regulaminu Okręgowych Komisji Kwalifikacyjnych Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa.

Przypomnijmy, że 12 lutego 2019 przestało obowiązywać rozporządzenie o zakresie uprawnień budowlanych, a treść tego rozporządzenia, zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego, trafiła jako nowelizacja do Prawa budowlanego. Trwają też prace nad ustawą o zawodzie inżyniera budownictwa, w która również będzie regulować kwestię uprawnień budowlanych, a więc rzeczoznawców budowlanych również.      

Patrz też: Rola rzeczoznawcy ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych. WIDEO

Kto może zostać rzeczoznawcą budowlanym

Od rzeczoznawcy budowlanego, ze względu na wagę wydawanych przez niego opinii, oczekuje się szczególnie rzetelnej i udokumentowanej wiedzy. Rzeczoznawcą budowlanym może zostać osoba, która korzysta w pełni z praw publicznych i ma:
a) tytuł zawodowy magistra inżyniera, magistra inżyniera architekta, inżyniera lub inżyniera architekta,
b) uprawnienia budowlane bez ograniczeń,
c) co najmniej 10 lat praktyki w dziedzinie objętej rzeczoznawstwem,
d) znaczny dorobek praktyczny w zakresie objętym rzeczoznawstwem,
e) jest członkiem właściwej izby samorządu zawodowego.

Patrz też: Egzaminy na uprawnienia budowlane

Właściwy organ samorządu zawodowego, na wniosek zainteresowanego, orzeka, w drodze decyzji, o przyznaniu tytułu rzeczoznawcy budowlanego, określając zakres rzeczoznawstwa. Wnioski o nadanie ww. tytułu należy składać w Okręgowych Izbach Inżynierów Budownictwa.
Podania te są rozpatrywane i opiniowane przez Okręgową Komisję Kwalifikacyjną, a ostateczną decyzję podejmuje Krajowa Komisja Kwalifikacyjna PIIB.

Funkcja rzeczoznawcy budowlanego może być wykonywana przez okres do kiedy tytuł zachowuje ważność. Zakres ten nie może wykraczać poza specjalność techniczno-budowlaną objętą posiadanymi uprawnieniami, a okres ważności tytułu nie powinien przekraczać 10 lat.
Podstawę do podjęcia czynności rzeczoznawcy budowlanego stanowi dokonanie wpisu, w drodze decyzji, do centralnego rejestru rzeczoznawców budowlanych.
Ustawa z 9 maja 2014 roku o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych formalnie zniosła stanowisko rzeczoznawcy budowlanego jako osoby pełniącej samodzielną funkcję
techniczną w budownictwie i obecnie nie wiadomo, jakie będzie prawne umocowanie osób z ww. tytułem oraz tryb powoływania na tę funkcję.

W latach 2014-2017 Krajowa Komisja Kwalifikacyjna rozpatrywała łącznie 150 wniosków, w tym 142 nowe i wydała 144 decyzje o nadaniu tytułu rzeczoznawcy budowlanego.

Tab. Wnioski rozpatrywane przez KKK w latach 2014-2017

Tab. Tytuły rzeczoznawcy budowlanego nadawane przez KKK w latach 2014-2017

∗ Dane Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa, XVII Krajowy zjazd sprawozdawczo-wyborczy Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa, Warszawa, 2018.

Patrz też: Izba inżynierów budownictwa z nowymi władzami na lata 2018-2020. PIIB w roku 2017

W latach 2014-2017, w porównaniu z latami przed 2014 rokiem, odnotowano znaczny spadek nowych wniosków o nadanie tytułu rzeczoznawcy budowlanego. Jest to efekt ustawy deregulacyjnej z 9 maja 2014, na podstawie której rzeczoznawstwo przestało być samodzielną funkcją techniczną w budownictwie, a przepisy o nadawaniu tytułu rzeczoznawcy budowlanego przeniesiono z ustawy z dnia 7 lipca 1994 - Prawo budowlane do ustawy z 15 lipca 2000 o samorządach zawodowych architektów oraz inżynierów budownictwa.

Patrz też: Samorządy zawodowe architektów, inżynierów budownictwa i urbanistów