Rozbiórka budynku. Pozwolenie na rozbiórkę, wymagane dokumenty, rozbiórka budynku po nowelizacji Prawa budowlanego
Rozbiórka budynku jest ostatnim momentem życia obiektu budowlanego. Zgodnie z Prawem budowlanym, rozbiórka budynku jest traktowana jako rodzaj robót budowlanych. Rodzi to konsekwencje związane między innymi z wymaganiami dotyczącymi procedur oraz pozwoleń administracyjnych na rozbiórkę, poprzedzających rozpoczęcie robót rozbiórkowych i wyburzeniowych.
Spis treści
- Rozbiórka budynku wg Prawa budowlanego
- Rozbiórka budynku z pozwoleniem czy bez?
- Zgłoszenie rozbiórki budynku
- Uzyskanie pozwolenia na rozbiórkę budynku
- Opłaty za uzyskanie pozwolenia na rozbiórkę budynku
- Kto odpowiada za rozbiórkę budynków?
- Rozbiórka budynku jako element procesu budowlanego
- Rozbiórka budynku online
Rozbiórka budynku wg Prawa budowlanego
Zgodnie z Prawem budowlanym (Ustawa z dnia 7 lipca 1994 roku Prawo budowlane znowelizowane 19 września 2020, ostatni ogłoszony tekst jednolity Dz.U. z 2020 r. poz. 1333) nie istnieje jednoznaczna definicja rozbiórki budynku, ale zgodnie z art. 3 ust. 7, jest to jeden z rodzajów robót budowlanych, co z kolei rodzi pewne konsekwencje prawne
>Zgodnie ze wspomnianym zapisem przytoczonego aktu prawa, przez roboty budowlane należy rozumieć budowę, a także prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego. Uznanie rozbiórki za jedną z robót budowlanych rodzi konsekwencje prawne związane z koniecznością stosowania odpowiednich procedur administracyjnych, a także kar w przypadku ich niedopełnienia.
Analizując dalej przepisy dotyczące rozbiórki budynku, należy zapoznać się z art. 28 Prawa budowlanego. Jest tam mowa, że roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę z zastrzeżeniem art. 29-31. Wydaje się to być kuriozalne, gdyż rozbiórka budynku jest przeciwieństwem budowy. Jednak z punktu widzenia prawa nie ma sprzeczności, gdyż rozbiórka to jeden z rodzaj robót budowlanych, a ustawodawcy chodziło o uniknięcie mnożenia rodzajów decyzji wydawanych przez organy administracji architektoniczno-budowlanej.
Rozbiórka budynku z pozwoleniem czy bez?
Zgodnie ze znowelizowanym ust. 1 art. 31, pozwolenia nie wymaga rozbiórka:
- budynków i budowli – niewpisanych do rejestru zabytków oraz nieobjętych ochroną konserwatorską – o wysokości poniżej 8 m, jeżeli ich odległość od granicy działki jest nie mniejsza niż połowa wysokości;
- obiektów i urządzeń budowlanych, na budowę których nie jest wymagane pozwolenie na budowę, jeżeli nie podlegają ochronie jako zabytki;
- budynków i budowli na terenach zamkniętych ustalonych decyzją Ministra Obrony Narodowej, z wyłączeniem obiektów wpisanych do rejestru zabytków oraz objętych ochroną konserwatorską.
Zgodnie z ust. 2 art. 31, rozbiórka budynków, o których mowa w pkt. 1 ust. 1 art. 31, wymaga uprzedniego zgłoszenia właściwemu organowi. Wzór zgłoszenia jest regulowany przepisami art. 2a. Należy w nim określić rodzaj, zakres i sposób wykonywania tych robót. Do takiego zgłoszenia należy dołączyć zgodę właściciela obiektu, co zostało podkreślone poprzez wprowadzenie w ust. 2 odniesienia do pkt. 1 ust.4 art.33. Zgodnie z ust. 5 art. 30, zgłoszenia należy dokonać przed terminem zamierzonego rozpoczęcia robót budowlanych. Organ administracji architektoniczno-budowlanej, w terminie 21 dni od dnia doręczenia zgłoszenia, może, w drodze decyzji, wnieść sprzeciw. Do wykonywania robót budowlanych można przystąpić, jeżeli organ administracji architektoniczno-budowlanej nie wniósł sprzeciwu w tym terminie. Dalsze regulacje w zakresie zgłoszenia odpowiednio znajdziemy w ust 5aa, 5c, 5d i 6a.Właściwy organ, na mocy ust. 3 art. 31, może nałożyć obowiązek uzyskania pozwolenia na rozbiórkę obiektów, o których mowa w ust. 1 pkt 1, jeżeli rozbiórka tych obiektów:
- może wpłynąć na pogorszenie stosunków wodnych, warunków sanitarnych oraz stanu środowiska lub
- wymaga zachowania warunków, od których spełnienia może być uzależnione prowadzenie robót związanych z rozbiórką.
Właściwy organ może żądać, ze względu na bezpieczeństwo ludzi lub mienia, przedstawienia danych o obiekcie budowlanym lub dotyczących prowadzenia robót rozbiórkowych.
Roboty zabezpieczające, rozbiórkowe i wyburzenia można rozpocząć przed uzyskaniem pozwolenia na rozbiórkę lub przed ich zgłoszeniem, jeżeli mają one na celu usunięcie bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa ludzi lub mienia. Rozpoczęcie takich robót nie zwalnia od obowiązku bezzwłocznego uzyskania pozwolenia na rozbiórkę lub zgłoszenia o zamierzonej rozbiórce obiektu budowlanego. Regulacje w tym zakresie odnajdujemy w ust. 5.
Analizując powyższe przepisy można stwierdzić, że wszystkie inne obiekty budowlane niewymienione w ust. 1 art. 31 Prawa budowlanego, a zwłaszcza te, co do których wymagane było uzyskanie pozwolenia na budowę wymagają uzyskania pozwolenia na rozbiórkę. Należy pamiętać jednak, że rozbiórka obiektów, co do których nie ma obowiązku uzyskania pozwolenia na rozbiórkę, mogą wymagać zgłoszenia (mowa tutaj o obiektach wymienionych w pkt. 1 ust. 1).
Zgłoszenie rozbiórki budynku
W zgłoszeniu rozbiórki które regulowane jest przepisami ust. 2a art. 31 należy podać (analogicznie jak w zgłoszeniu robót budowlanych):
- nazwę obiektu
- przewidywany termin rozpoczęcia robót (min. 21 dni od daty zgłoszenia)
- wysokość obiektu
- odległość obiektu od granicy działki
- lokalizacja tj. adres zamierzenia, numer działki, obrębu, jednostki ewidencyjnej
- zakres wykonywanych robót budowlanych
- sposób wykonywania robót budowlanych.
Do zgłoszenia może być konieczne dołączenie załączników, takich jak:
- mapa ewidencyjna (znajdująca się w zasobach geodezyjno-kartograficznych) z zaznaczonym obiektem do rozbiórki oraz podaniem jego odległości od granic działki
- zgoda właściciela obiektu
- szkice / rysunki
- pozwolenia/decyzje
- uzgodnienia
- opinie
- pełnomocnictwo (w przypadku działania w imieniu inwestora, oryginał lub jego odpis urzędowo poświadczony, opłacone zgodnie z ustawą o opłacie skarbowej),
- dokument stwierdzający udzielenie prokury w przypadku składania wniosku przez podmiot nie podlegający obowiązkowi wpisu w KRS (oryginał lub jego odpis urzędowo poświadczony, potwierdzenie opłaty skarbowej)
W stosunku do zgłoszenia, na mocy ust. 6 art. 30, organ ma prawo na wniesienie sprzeciwu w drodze decyzji administracyjnej – ma na to 30 dni. Sprzeciw taki z pewnością zostanie wniesiony jeśli do określonej rozbiórki wymagana była jednak decyzja o pozwoleniu na rozbiórkę (budowę), a nie zgłoszenie. Sprzeciw zostanie również wniesiony jeśli nasza rozbiórka zgłoszona za pomocą zgłoszenia naruszy plan zagospodarowania przestrzennego lub też inne przepisy. Organ wniesie również sprzeciw oraz nakaże uzyskać pozwolenie na rozbiórkę, jeżeli nasza zgłoszona rozbiórka spowoduje:
- zagrożenie bezpieczeństwa ludzi lub mienia,
- pogorszenie stanu środowiska lub stanu zachowania zabytków,
- pogorszenie warunków zdrowotno-sanitarnych,
- wprowadzenie, utrwalenie bądź zwiększenie ograniczeń lub uciążliwości dla terenów sąsiednich.
Uzyskanie pozwolenia na rozbiórkę budynku
Procedurę wydania pozwolenia na rozbiórkę reguluje znowelizowany ust. 1 art. 32. Zgodnie z przepisami, wydanie decyzji o pozwoleniu na rozbiórkę może być poprzedzone, przykładowo, po przeprowadzeniu oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko albo oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000, jeżeli jest ona wymagana przepisami ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko.
W przypadku obiektów wymagających uzyskania pozwolenia na rozbiórkę aby rozpocząć prace w planowanym czasie, to co najmniej 79 dni (czas na wydanie decyzji przez organ – 65 dni, oraz uprawomocnienie – 14 dni) przed planowanymi robotami do właściwego terytorialnie względem położenia obiektu należy złożyć odpowiedni wniosek. Odpowiedni druk można pobrać w urzędzie lub tez ściągnąć z jego strony internetowej.
Do wniosku należy bezwzględnie dołączyć następujące dokumenty:
- zgodę właściciela obiektu (nawet w przypadku, gdy jesteśmy właścicielem obiektu przeznaczonego do rozbiórki),
- szkic usytuowania obiektu budowlanego,
- opis zakresu i sposobu prowadzenia robót rozbiórkowych,
- opis sposobu zapewnienia bezpieczeństwa ludzi i mienia,
- pozwolenia, uzgodnienia lub opinie innych organów, a także inne dokumenty, wymagane przepisami szczególnymi; nie dotyczy to uzgodnienia i opinii uzyskiwanych w ramach oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko albo oceny, oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000,
- projekt rozbiórki obiektu (w zależności od potrzeb),
- jeżeli nie działamy osobiście, to koniecznie należy dołączyć upoważnienie udzielone osobie działającej w naszym imieniu lub też działającej w imieniu firmy.
Opłaty za uzyskanie pozwolenia na rozbiórkę budynku
Złożenie wniosku wiąże się z koniecznością wniesienia odpowiednich opłat, tj. opłaty skarbowej za wydanie pozwolenia na rozbiórkę obiektu budowlanego w wysokości 36 zł oraz opłaty skarbowej w wysokości 17 zł za złożenie pełnomocnictwa (jeżeli wniosek składamy przy pomocy pełnomocnika). Podane wysokości opłat podane są na dzień publikacji artykułu. W przypadku, gdy wniosek nie będzie kompletny, organ, do którego go złożono, wezwie do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania. Jeśli dokumenty we wskazanym terminie nie zostaną uzupełnione, wniosek zostanie pozostawiony bez rozpatrzenia.
W przypadku gdy wniosek będzie kompletny (lub zostanie uzupełniony), organ podejmie działania sprawdzające i w terminie do 65 dni, licząc od dnia złożenia prawidłowo wypełnionego wniosku wraz z załącznikami, powinien wydać stosowną decyzję. Roboty budowlane można jednak zacząć dopiero po upływie czasu na uprawomocnienie się decyzji tj. po 14 dniach licząc od dnia jej otrzymania.
Zgodnie z pkt. 5 art. 31 Prawa budowlanego w pewnych określonych przypadkach istnieje możliwość w której, można wykonać rozbiórkę przed uzyskaniem pozwolenia lub jej zgłoszeniem. Rozbiórkę budynku należy wykonać bezzwłocznie jeśli ma ona na celu usunięcie bezpośredniego zagrożenia ludzi lub mienia. Jednoczenie należy dokonać tego zgłoszenia lub wnioskować o wydanie decyzji na rozbiórkę
Kto odpowiada za rozbiórkę budynków?
Ważne jest również, że, analogicznie jak w przypadku budowy, konieczne może być ustanowienie kierownika rozbiórki. Obowiązek ustanowienia ten wynika to z art. 18 Prawa budowlanego. Ponadto wraz z rozpoczęciem rozbiórki, kierownik budowy - rozbiórki ma obowiązek prowadzić dziennik budowy / rozbiórki, umieścić tablicę informacyjną w widocznym miejscu oraz odpowiednio zabezpieczyć teren rozbiórki.
W pewnych określonych przypadkach może się zdarzyć, że to organy nadzoru budowlanego nałożą obowiązek usunięcia obiektu z przestrzeni publicznej. Może tak się stać, gdy obiekt budowlany ma nieodpowiedni stan techniczny zagrażający np. katastrofą budowlaną. Dotyczy to również obiektów nieużytkowanych lub niewykończonych. Organ musi wtedy przeprowadzić odpowiednie postępowanie. Procedura ta jest opisana w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 30 sierpnia 2004 r. - w sprawie warunków i trybu postępowania w sprawach rozbiórek nieużytkowanych lub niewykończonych obiektów budowlanych. (Dz. U. z 2004 r. Nr 198, poz. 2043).W przypadku klęsk żywiołowych oraz obiektów nimi dotkniętych rządzą również odpowiednie przepisy.
Rozbiórka budynku jako element procesu budowlanego
Należy pamiętać, że w sprawach budowlanych organami decyzyjnymi są organy administracji architektoniczno-budowlanej. Organami tymi są starosta, wójt, prezydent miasta oraz wojewoda. Nadzór zaś wykonują: Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego, wojewoda przy pomocy Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego oraz Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego.
Jak widać rozbiórka może okazać się skomplikowanym procesem. Przygotowując się do rozbiórki warto będzie też zaznajomić się z co najmniej kilkoma aktami prawa, a z pewnością z:
- Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U. z 1994 r. Nr 89, poz. 414, ujednolicony tekst ustawy po nowelizacji został opublikowany w Dz.U. z 2020 r. poz. 1333),
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 czerwca 2002 r. – w sprawie dziennika budowy, montażu i rozbiórki, tablicy informacyjnej oraz ogłoszenia zawierającego dane dotyczące bezpieczeństwa pracy i ochrony zdrowia. (z późn. zm.) (Dz.U. z 2002 r. Nr 108, poz. 953)
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 30 sierpnia 2004 r. – w sprawie warunków i trybu postępowania w sprawach rozbiórek nieużytkowanych lub niewykończonych obiektów budowlanych. (Dz. U. z 2004 r. Nr 198, poz. 2043)
Uwaga! Zmienione 8 stycznia 2018 zapisy ustawy o odpadach obligują wytwórców odpadów (jest nim m.in. gruz po robotach rozbiórkowych) do dokonania wpisu do rejestru BDO. Niespełnienie tego wymogu grozi karą od 1 tys. do 1 mln zł.
Rozbiórka budynku online
Na koniec należy zaznaczyć, że w związku z cyfryzacją w budownictwie, rozbiórki realizowane na zgłoszenie można zgłaszać za pomocą portalu e-budownictwo (https://e-budownictwo.gunb.gov.pl/). Na stronie tej dostępny jest formularz online, za pomocą którego można dokonać stosownego zgłoszenia.
Cyfryzacja procesu inwestycyjno-budowlanego to stopniowe przechodzenie na online procesu wypełniania wniosków i pozwoleń budowlanych. W obrocie prawnym pojawiło się w sierpniu 2020. Celem tego procesu jest uproszczenie i skrócenie procesu inwestycyjnego na które czeka nie tylko branża budowlana ale całe społeczeństwo.
