Wełna mineralna. Właściwości wełny mineralnej i zastosowanie w budownictwie

2019-01-13 12:24
Wełna mineralna
Autor: Wiktor Greg Współczynnik przewodzenia ciepła λ (lambda) dla wełny mineralnej wynosi od 0,031 do 0,045 W/(mK)

Wełna mineralna - zarówno skalna, jak i szklana - znajduje zastosowanie przede wszystkim w budownictwie. Wełnę mineralną stosuje się też się również w energetyce, stanowi dobrą izolację termiczną, zapewnia wysoką odporność ogniową izolacji oraz ogranicza emisję hałasu i tłumi drgania.

W artykule:

Wełna mineralna - podstawowe zalety

  • Izolacyjność cieplna
    - współczynnik przewodzenia ciepła λ jest niski i wynosi od 0,031 W/mK do 0,045, co gwarantuje stabilność cieplną ocieplonych pomieszczeń
    * Lambda jest to stosunek ustalonego strumienia ciepła przewodzonego przez warstwę materiału do spadku temperatury na grubości warstwy. Wartość tego współczynnika (podawana w W/mK) jest wartością stałą, niezależną od grubości warstwy izolacji.
  • Izolacyjność akustyczna
    -
    wełna mineralna - jako materiał o strukturze włóknistej - jest świetnym izolatorem akustycznym, przez co skutecznie redukuje poziom hałasu w pomieszczeniach
  • Niepalność i ognioodporność
    -
    wełna mineralna jest klasyfikowana jako materiał niepalny w najwyższej klasie A1 (w 7-stopniowej klasyfikacji europejskiej A1-F). Wełna mineralna nie rozprzestrzenia płomienia, topi się w temperaturze ponad 1000ºC i może przez prawie 2 godziny działać jak zapora przeciwogniowa,
    - w trakcie oddziaływania temperatury na włókna wełny nie wydziela się dym - to wynik włóknistej struktury wełny mineralnej. Pomiędzy włóknami może przenikać para wodna. Jednocześnie wełna nie ma właściwości higroskopijnych. Współczynnik oporu dyfuzyjnego pary wodnej µ dla wełny jest od 40 do 60 razy mniejszy niż w przypadku innych materiałów izolacyjnych.
  • Paroprzepuszczalność.

Z wełny mineralnej skalnej i szklanej produkuje się wyroby o różnych kształtach, wykończeniu i parametrach użytkowych oraz o zróżnicowanych właściwościach mechanicznych.

Są to np. takie produkty, jak:

  • specjalne kształtki i otuliny do dokładnego izolowania rur rozgrzewanych do bardzo wysokiej temperatury,
  • trwałe płyty pod tynki - do izolacji akustycznej stropów i cieplnej fundamentów,
  • wytrzymałe płyty (odporne na silne miejscowe naciski) do izolowania dachów krytych papą lub innym miękkim pokryciem,
  • materiały stosowane do ociepleń (sprężyste i lekkie płyty - do dokładnego i szczelnego wypełniania izolowanej przestrzeni, łatwe do zamontowania filce i maty, granulaty do wdmuchiwania w szczeliny lub trudno dostępne miejsca).

Wyroby mogą mieć dodatkowo powłoki lub pokrycia, które polepszają parametry całej przegrody, ułatwiają prace budowlane lub stanowią gotowe wykończenie ocieplenia.

Wełna mineralna w budownictwie - zastosowanie

Każdy z materiałów budowlanych ma określone właściwości przepuszczalności cieplnej. Dotychczas nie udało się wynaleźć materiału, który w 100% zapobiegałby utracie ciepła. Jedynym rozwiązaniem jest stosowanie dodatkowych form izolacji. Najskuteczniejszą z nich jest wełna mineralna. Zdolność izolacyjna wełny mineralnej wynika z niskiej przewodności cieplnej powietrza uwięzionego pomiędzy jej włóknami. Materiał izolacyjny umieszczony w elemencie konstrukcyjnym budynku minimalizuje wymianę ciepła. Współczynnik przewodzenia ciepła lambda* jest podstawowym parametrem kwalifikującym wyroby z wełny mineralnej do grupy materiałów termoizolacyjnych.

Im mniejsza jest wartość tego współczynnika, tym wyższa jest izolacyjność cieplna materiału. Współczynnik lambda dla wełny mineralnej osiąga wielkość nawet 0,031 W/mK (cegła pełna 0,77 W/mK).

Właściwie wykonana izolacja zmniejsza koszty ogrzewania i schładzania pomieszczeń. Przy jednoczesnym zachowaniu bezpieczeństwa przeciwpożarowego wełna mineralna jako materiał izolacyjny jest ekologiczna i ekonomiczna. Z wyliczeń specjalistów wynika, że koszt zakupu materiałów izolacyjnych z wełny mineralnej, zwróci się po 2,2 sezonach grzewczych (budynek o pow. 150 m², izolacja z wełny mineralnej o grubości 150 mm). Włókna wełny mineralnej wytworzonej z kamienia (bazaltu) topią się dopiero w temperaturze ok. 1000ºC. Jest to temperatura, która panuje w pomieszczeniu podczas drugiej godziny pożaru.

Wszystkie produkty wykonane z wełny mineralnej (skalnej i szklanej) uzyskały klasyfikacje materiałów niepalnych, określane według norm unijnych jako klasy A1 lub A2.
W krytycznych obszarach budynku (dach płaski, konstrukcja nośna budynku) izolacja z wełny mineralnej pozwala na zahamowanie rozprzestrzeniania się ognia w trakcie rozgorzenia. Naturalne właściwości wełny mineralnej powodują, że jest ona zaliczana do klas odporności ogniowej A1 i A2.

System klasyfikacji grupuje wyroby budowlane ze względu na ich reakcję na ogień w siedmiu podstawowych klasach: A1, A2, B, C, D, E, F. Najlepsze - pod względem niepalności - są wyroby klasy A1, w kolejnych grupach znajdują się wyroby wykazujące coraz gorsze właściwości, aż do wyrobów klasy F, dla których nie określa się żadnych wymagań.

Przeprowadzane wielokrotnie badania potwierdzają najsurowsze wymogi kryteriów powierzchniowych ochrony pożarowej, co umożliwia stosowanie wełny mineralnej w pomieszczeniach technicznych i korytarzach. Wełna nie jest nasycana żadnymi związkami chemicznymi podwyższającymi jej niepalność. Różnorodny zakres zastosowania wyrobów z wełny mineralnej w ochronie akustycznej wynika z jej właściwości: dużej chłonności akustycznej (współczynnik pochłaniania dźwięku), małej sztywności dynamicznej oraz dużego tłumienia wewnętrznego energii akustycznej.

Wełna mineralna i sufity podwieszane

W konstrukcjach dźwiękochłonnych, takich jak sufity podwieszane (płaskie i przestrzenne), płyty z wełny mineralnej (zarówno skalnej jak i szklanej) spełniają funkcję pochłaniacza dźwięków i są układane w wolnej przestrzeni pomiędzy stropem a elementami osłonowymi. W systemach suchej zabudowy, stosowanych jako przegrody dźwiękoizolacyjne, wełna wypełnia przestrzeń między płytami osłonowymi. Wełna jest także stosowana w ustrojach dźwiękoizolacyjnych wykonywanych na ścianach masywnych. Warstwy tłumiące z wełny mineralnej w podłogach pływających, stosowanych na stropach, zwiększają izolacyjność stropu od dźwięków uderzeniowych i powietrznych.

Wełna mineralna w instalacjach

Wyroby z wełny mineralnej używane są również do wyciszania hałasów od instalacji wodnej i centralnego ogrzewania - jako otuliny izolujące i tłumiące drgania przewodów, a także w tłumikach instalacji wentylacyjnych. W zabezpieczeniach przemysłowych wełną wypełnia się ścianki kabin dźwiękoszczelnych, ekrany dźwiękoizolacyjne, obudowy oraz osłony maszyn.

Należy zaznaczyć, że w przypadku układów dźwiękoizolacyjnych wełna mineralna stanowi element przegrody. Dlatego też parametry akustyczne podawane są dla konkretnych dźwiękoszczelnych układów konstrukcyjnych.

Ocieplanie ścian wełną mineralną

Badania wykazały, że prawie 40% traconego w budynku ciepła przenika przez jego nieocieplone ściany. Oznacza to także 40% nieefektywnie ponoszonych kosztów. Należy także pamiętać, że izolacja muru działa w dwie strony; latem ciepło z zewnątrz nie ogrzewa powietrza wewnątrz mieszkania. Ocieplanie ścian ma bardzo duże znaczenie dla domowego budżetu. Dotyczy to zarówno budynków już istniejących, jak i nowych. Ilość traconego ciepła zależy nie tylko od grubości ściany, ale również od jej konstrukcji i materiału, z którego ściana jest zbudowana (ściana wykonana z betonu o grubości 50 cm ma taką samą izolacyjność cieplną, jak mur z cegły dziurawki o grubości ok. 35 cm lub płyta izolacyjna z wełny mineralnej o grubości 2,5 cm). Przez wełnę mineralną przenika ok. 20 razy mniej ciepła niż przez beton.

Aby ustalić ile ciepła traci się przez przegrodę (ścianę), należy dokonać odpowiednich obliczeń - czyli przeprowadzić tzw. audyt energetyczny. Takie obliczenia mogą być wykonane na życzenie inwestora przez wykwalifikowane firmy współpracuje z ekipami wykonującymi docieplenia budynków.

Istnieje kilka technologii ocieplania ścian z zastosowaniem wełny mineralnej. Najpopularniejszą metodą ocieplania ścian zewnętrznych jest metoda lekka mokra. Polega ona na przymocowaniu do zewnętrznej powierzchni ściany warstwy termoizolacyjnej z płyt wełny mineralnej i pokryciu jej tynkiem. Stosuje się ją zarówno w budynkach nowych, jak również przy termomodernizacji domu już istniejącego.
Docieplanie metodą lekką suchą polega na zamocowaniu do istniejącej ściany rusztu nośnego ze stalowych elementów profilowanych, osadzeniu między nimi płyt z wełny mineralnej, a następnie wykonaniu okładziny elewacyjnej z blachy lub tworzywa sztucznego.
Docieplanie warstwy licowej i płyt z wełny mineralnej polega na wymurowaniu od zewnątrz warstwy licowej grubości 1/2 cegły (wymiary cegły) zakotwionej do istniejącej ściany, z jednoczesnym ułożeniem w powstałej szczelinie warstwy ocieplenia z płyt z wełny mineralnej.

  • Izolacja ścian wewnętrznych
    Przegrody budowlane wewnątrz budynku (ściany działowe) mogą tylko oddzielać poszczególne pomieszczenia lub stanowić niezbędny element konstrukcji. W zależności od wymaganej wytrzymałości, dźwiękochłonności i przeznaczenia sąsiadujących pomieszczeń oraz od rodzaju konstrukcji budynku ściany mogą być wykonane z różnych materiałów.
    Izolację ogniową, akustyczną i termiczną najczęściej zapewnia wełna mineralna.
    W przypadku lekkich ścian działowych, wykonanych w systemie suchej zabudowy, jedynym materiałem izolacyjnym umieszczanym pomiędzy płytami gipsowo-kartonowymi jest wełna mineralna. W zależności od rodzaju użytych płyt gipsowo-kartonowych, grubości profili i warstwy izolacyjnej - ściana działowa z takim wypełnieniem ma zwiększoną dźwiękochłonność, wytrzymałość mechaniczną i ogniową. Metr kwadratowy przegrody grubości 7,5 cm, oddzielającej np. dwa pokoje, waży tylko 26 kg i zapewnia dobre wytłumienie dźwięków. Zastosowanie wełny mineralnej zwiększa jednocześnie bezpieczeństwo pożarowe.
    Ścianka działowa o grubości 150 mm, wykonana w systemie suchej zabudowy (podwójne poszycie z płyt gipsowo-kartonowych o grubości 12,5 mm) z wypełnieniem z wełny mineralnej o grubości 100 mm pozwala osiągnąć izolacyjność akustyczną na poziomie 56 dB (czyli o 10 dB lepszą od wymaganej dla pomieszczeń mieszkalnych), odporność ogniową nawet na poziomie 2,0 godzin (EI 120) oraz współczynnik przenikania ciepła (U) w granicach 0,31.

Izolacja dachu wełną mineralną

Konstrukcja dachu płaskiego stosowana jest w obiektach przemysłowych bądź użyteczności publicznej, np. biurowcach. Często stosuje się dachy płaskie wykonane na blachach profilowanych. Takie konstrukcje ociepla się jedną lub dwiema warstwami izolacji (z płyty z wełny mineralnej). Podobne rozwiązania stosuje się w przypadku dachu o konstrukcji żelbetowej.

Mianem dachu płaskiego określa się dach o małym kącie nachylenia. W grupie dachów płaskich wyróżniamy stropodachy wentylowane i niewentylowane. Stropodachy niewentylowane coraz częściej są zastępowane przez konstrukcje wentylowane, w których stosuje się granulaty wełny mineralnej. Taki materiał izolacyjny jest bardzo łatwy do ułożenia.

W budynkach mieszkalnych poddasze pod dachem skośnym często wykorzystywane jest jako powierzchnia użytkowa. Wykorzystanie wełny mineralnej do izolacji termicznej i akustycznej dachu skośnego zapewnia optymalny komfort użytkowy tych pomieszczeń. Kiedy wysokość krokwi wynosi minimum 18-20 cm, można ułożyć jedną warstwę ocieplenia, ale pod warunkiem, że będzie wykonana z wyrobów o najlepszych parametrach cieplnych (l 0,035).

Zalecane jest jednak dwuwarstwowe ocieplenie z wełny mineralnej, które nie tylko pozwala na dowolne kształtowanie wynikającej z obliczeń łącznej grubości ocieplenia, ale także ogranicza ilość mostków termicznych, zwiększa izolacyjność akustyczną oraz dodatkowo zabezpiecza przeciwpożarowo główne elementy nośne dachu (krokwie, jętki). Współczesne budynki mieszkalne wykonywane są w różnych technologiach. Stropy mogą być wykonane z drewna, betonu i żelbetonu, a ich konstrukcja musi być spójna z konstrukcją całej bryły budowli.W zależności od funkcji rozdzielanych stropami pomieszczeń wymagana jest określona izolacyjność cieplna, ogniowa i akustyczna stropów.

Wszystkie te zagadnienia ujęte są w formie obowiązujących przepisów w prawie budowlanym, zgodnie z którym stropy, w odróżnieniu od ścian, powinny (zgodnie z normą PN-B-02151-3:1999) charakteryzować się izolacyjnością od dźwięków powietrznych oraz mieć odpowiednią odporność na przenikanie dźwięków uderzeniowych. Na własności akustyczne stropu wpływa konstrukcja części nośnej stropu i jej masa oraz układ dodatkowych warstw izolacyjnych na stropie lub pod nim.

Izolacja stropu wełną mineralną

Większość stropów stosowanych w budownictwie nie tłumi w wystarczającym stopniu dźwięków uderzeniowych i dlatego stosuje się na nich dodatkowe warstwy izolacyjne z wełny mineralnej.

W klasycznym budynku mieszkalnym można przedstawić kilka charakterystycznych sytuacji, w których jest wymagana różnorodna izolacja stropów:

- strop pomiędzy dwiema kondygnacjami mieszkalnymi

W tym wypadku duże znaczenie mają wymogi akustyczności pomieszczeń, przenoszenia drgań i ogniochronności. Wykorzystanie wełny mineralnej ogranicza przenikalność dźwięków i tłumi je.
Aby wykonać odpowiednią izolację, na podłodze należy ułożyć płyty z wełny mineralnej, zaś z drugiej strony, w konstrukcji sufitu podwieszanego, zastosować wełnę mineralną.

- strop pomiędzy kondygnacją mieszkalną a piwnicą

Szczególnego znaczenia nabiera tutaj izolacja cieplna. W pomieszczeniach występuje różnica temperatur: piwnica nie jest tak ogrzewana jak pomieszczenia mieszkalne. Wykorzystanie wełny mineralnej pozwala na zmniejszenie utraty ciepła.

- strop pomiędzy kondygnacją mieszkalną a pomieszczeniem garażowym

Podobnie jak w pomieszczeniach piwnicznych, różnica temperatur może niekorzystnie wpływać na temperaturę pomieszczeń stale ogrzanych. Dodatkową utratę ciepłą powoduje otwieranie drzwi garażowych.

- strop pomiędzy pomieszczeniem mieszkalnym a strychem

Najczęściej konstrukcje więźby dachowej wykonywane są z drewna. Szczególnego znaczenia w tym przypadku nabiera zagadnienie bezpieczeństwa pożarowego i izolacyjności ogniowej. Właściwe zastosowanie wełny mineralnej nie tylko zabezpiecza przed szybkim rozprzestrzenianiem się ognia w wypadku pożaru, ale także chroni konstrukcję więźby dachowej i zmniejsza utratę ciepła przez strop (jeśli strych nie jest ogrzewany).

Przedstawione powyżej zastosowania wełny mineralnej w budownictwie to tylko niektóre możliwości wykorzystania tego uniwersalnego materiału izolacyjnego. 
Z budownictwem nierozerwalnie wiąże się np. ciepłownictwo - z wełny mineralnej wykonywane są otuliny rur. Taka izolacja pozwala na znaczne ograniczenie, a nawet wyeliminowanie strat ciepła na liniach przesyłowych. 
Wymagania związane z akustyką pomieszczeń mieszkalnych i użyteczności publicznej wymuszają na inwestorach stosowanie izolacji akustycznej; tu także stosuje się wełnę mineralną.
Wełna mineralna jest stosowana coraz częściej. Jej naturalne właściwości powodują, że jest traktowana jako uniwersalny materiał izolacyjny.

Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Nasi Partnerzy polecają

Materiał Partnerski

Materiał sponsorowany

Czytaj więcej