Tramwaj do Wilanowa jeździ już od roku, a inwestycja... wciąż trwa. Kiedy się wreszcie zakończy?

Tramwaj do Wilanowa skończył rok

Według najwcześniejszych zapowiedzi budowa tramwaju do Wilanowa miała zakończyć się w 2023 r. W zawartej z wykonawcą umowie zapisano z kolei, że prace dobiegną końca w I połowie 2024 r. Termin ten jednak wielokrotnie przesuwano. Tramwaje regularnie kursują do Wilanowa od wczesnego ranka 29 października 2024 r., a zatem już od roku. W oficjalnym otwarciu nowej trasy wziął udział m.in. prezydent m.st. Warszawy Rafał Trzaskowski. Tego samego dnia działalność rozpoczęła nowa tramwajowa Zajezdnia Annopol na Białołęce.

Inwestycja nie jest jednak zakończona, gdyż nawet po uruchomieniu kursowania tramwajów nadal trwała (i wciąż trwa) drogowa część tej inwestycji. Roboty budowlane przy odtwarzaniu jezdni, chodników, budowie dróg dla rowerów, porządkowaniu terenu itd. potrwają aż do IV kwartału 2025 r.

Zasadnicze prace przy układzie drogowym, wynikającym z pierwotnej dokumentacji projektowej, są zakończone: ruch odbywa się po warstwach ścieralnych jezdni w docelowym ich przekroju. Na przełomie października i listopada wykonawca zakończy prace przy chodnikach i drogach rowerowych, które były objęte projektem tramwajowym, ale większość ciągów ma już docelowy kształt. Do późnej jesieni będą trwały nasadzenia zieleni

– podają Tramwaje Warszawskie. Jak wyjaśniono, trwają też prace nad uruchomieniem wspólnych pasów autobusowo-tramwajowych. Po wdrożeniu nowej organizacji ruchu autobusy będą mogły kursować po torowisku tramwajowym. W przyszłości planowane jest też uruchomienie priorytetów tramwajowych na skrzyżowaniach, aby przyspieszyć przejazdy. Nie jest jednak znana data tej zmiany.

Warto przypomnieć, że jeśli chodzi o budowę odnóg głównej trasy do Wilanowa, to pierwsza z nich, czyli tramwaj na Gagarina, jest gotowa od 14 maja 2024 r. Z kolei druga odnoga, czyli tramwaj na Stegny została otwarta (z opóźnieniem) 28 czerwca 2025 roku

Tramwaj do Wilanowa – zmiany w komunikacji. Jakie linie tramwajowe na Wilanów?

Uruchomienie kursowania tramwajów do Wilanowa oznaczało duże zmiany w komunikacji miejskiej na Mokotowie i Wilanowie. Od 29 października 2024 r. do Wilanowa kursują 2 linie tramwajowe (w szczycie nawet co 2–3 minuty):

• tramwaj 14: BANACHA – S. Banacha – Grójecka – pl. G. Narutowicza – Filtrowa – L. Krzywickiego – Nowowiejska – pl. Zbawiciela – Marszałkowska – pl. Unii Lubelskiej – Puławska – Goworka – Spacerowa – Belwederska – Jana III Sobieskiego – al. Rzeczypospolitej – MIASTECZKO WILANÓW;
• tramwaj 16: PIASKI – W. Broniewskiego – al. Jana Pawła II – Stawki – gen. W. Andersa – pl. Bankowy – Marszałkowska  – pl. Unii Lubelskiej – Puławska – Goworka – Spacerowa – Belwederska – Jana III Sobieskiego – al. Rzeczypospolitej – MIASTECZKO WILANÓW.

Po otwarciu odnogi na Stegny w czerwcu 2025 r. dołączyła do nich trzecia linia:

• 19: NOWE BEMOWO – Powstańców Śląskich – al. W. Reymonta – W. Broniewskiego – al. Jana Pawła II – T. Chałubińskiego – al. Niepodległości – Nowowiejska – pl. Zbawiciela – Marszałkowska – pl. Unii Lubelskiej – Puławska – Goworka – Spacerowa – Belwederska – Jana III Sobieskiego – św. Bonifacego – STEGNY.

Po uruchomieniu trasy tramwajowej nastąpiły też zmiany w kursowaniu autobusów (po 1 listopada 2024 r.). Nastąpiła m.in. likwidacja linii 200, 264, 339, 379, 501 i 522, a liczne inne linie radykalnie zmieniły trasę. Z dokładną listą zmian można zapoznać się na stronie ZTM.

• Sprawdź: Podziemny tramwaj pojedzie w Warszawie

Tramwaj na Wilanów – trasa i lista przystanków

Nowa trasa zaczyna swój bieg na ul. Puławskiej przy ul. Goworka. Następnie linia przebiega ul. Spacerową, Belwederską i Sobieskiego w kierunku Miasteczka Wilanów. Oto dokładna lista przystanków tramwaju do Wilanowa:

• Goworka,
• Spacerowa,
• Dolna,
• Kostrzewskiego,
• Idzikowskiego,
• Mangalia,
• Czarnomorska,
• św. Bonifacego,
• Nałęczowska,
• Sobieskiego,
• Oś Królewska,
• Świątynia Opatrzności Bożej,
• Miasteczko Wilanów.

Aktualnie czas przejazdu 8-kilometrową trasą tramwajową z Wilanowa do stacji metra Centrum wynosi ok. 30 minut, natomiast po wprowadzeniu zielonej fali dla tramwajów ma spaść do poniżej 25 minut. Warto przypomnieć, że przed budową tramwaju w godzinach szczytu na pokonanie trasy Wilanów – Centrum kierowcy musieli rezerwować około 50 min. Dodatkowo tramwaj może zabrać naraz znacznie więcej pasażerów niż autobus, a czas przejazdu tramwajem jest bardziej przewidywalny.

Tramwaj na Wilanów – historia budowy

Budowa tramwaju do Wilanowa rozpoczęła się w sierpniu 2022 r. Mimo zamknięcia w tym terminie wielu ulic inwestycja w pierwszych miesiącach toczyła się powoli. Początkowo prace skupiały się na przebudowie instalacji podziemnych kolidujących z nową trasą tramwajową. Dużym wyzwaniem była przebudowa ponad 5 km ciepłociągu biegnącego pod trasą przyszłego tramwaju. Bez tej przebudowy niemożliwe było wykonanie części dalszych prac. 31 sierpnia 2023 r. udało się zakończyć to zadanie. Jak podały Tramwaje Warszawskie, „to była największa taka operacja budowlana w historii miasta”.

– Nim odłączono stare rury, pochodzące nieraz z lat 50. trzeba było zbudować sieć tymczasową, aby zapewnić mieszkańcom ciepłą wodę w kranach. Jej długość przekroczyła 4 km. Prowizoryczne rury powstały wzdłuż Sobieskiego od Chełmskiej do Idzikowskiego, a także na Belwederskiej i na Spacerowej – podają Tramwaje Warszawskie. – Tory tramwajowe na długości ponad 4 km pokrywają się w swoim przebiegu z magistralą ciepłowniczą, dzięki której Mokotów i Wilanów zaopatrywane są w ciepłą wodę.

Od 4 września 2023 na ul. Puławską wróciły tramwaje. Po wznowieniu kursowania jeździły tędy trzy linie (4, 10, 18) z wcześniejszych pięciu. Brak dwóch wcześniej kursujących tu linii wiązał się z przygotowaniami do wprowadzenia docelowej organizacji ruchu po otwarciu trasy do Wilanowa. Docelowo bowiem właśnie dwie linie zostały skierowane na nową trasę.

Nad ul. Sobieskiego rozebrano 4 zbudowane w latach 70. kładki dla pieszych, które zostały zastąpione przez przejścia naziemne. Rozbiórka ostatniej kładki nastąpiła w listopadzie 2023 r. Powstał też skomplikowany rozjazd na ul. Puławskiej, dzięki któremu tramwaje pojadą w przyszłości w stronę Wilanowa oraz skręcą w ul. Rakowiecką (trasa w budowie) i pojadą dalej wzdłuż Pola Mokotowskiego.

W maju 2024 r. ukończono i uruchomiono odnogę w ul. Gagarina, którą zaczęły kursować tramwaje.

W lipcu 2024 r. wykonawca wykrył, że niektóre podlewy żywiczne pomiędzy szyną a betonową ‎płytą torową twardnieją w nieprawidłowy sposób. Oznaczało to konieczność wykonania poprawek, co spowodowało zamknięcie torowiska na 8 tygodni (w tym samym czasie wykonywano także prace związane z połączeniem gotowej trasy z budowanym tramwajem na Rakowieckiej).

Jesienią 2024 r. udało się dokończyć prace przy budowie całej trasy tramwajowej do Wilanowa (bez ulic, chodników itp.).

Technologia zielonych torów, czyli rozchodnik

Podczas budowy trasy tramwajowej do Wilanowa wykorzystana została technologia zielonych torów. Nowe torowisko w znacznej części obsadzono rozchodnikiem – rośliną, która charakteryzuje się zwiększoną odpornością na wyższe temperatury i nie wymaga podlewania.

Aktualnie w Warszawie jest już kilkadziesiąt kilometrów zielonych torowisk tramwajowych, a w planach są kolejne takie odcinki. Z rozchodnika rezygnuje się jedynie w miejscach, gdy z różnych względów jest to niezalecane (np. na rozjazdach czy w miejscach, gdzie torowisko tramwajowe jednocześnie służy jako dodatkowa jezdnia dla służb takich jak straż pożarna czy pogotowie).

Tramwaj do Wilanowa – zdjęcia całej trasy pod koniec budowy