Spis treści
- Rekordowy tunel powstaje w Norwegii
- Inżynieryjny gigant czyli jak będzie wyglądał tunel Rogfast?
- Historia budowy tunelu ze zwrotami akcji
- Kiedy pojedziemy tunelem Rogfast? Aktualny postęp prac
- Z czym mierzą się inżynierowie budujący tunel Rogfast?
- Tunel buduje się klasyczną, sprawdzoną w Norwegii metodą
- Rekordy nowego tunelu Ragfast w Norwegii
Rekordowy tunel powstaje w Norwegii
Norwegia słynie z imponujących projektów inżynieryjnych. Niedawno opisywaliśmy m.in. budowę bardzo innowacyjnego, pierwszego na świecie tunelu dla statków, ale budowa tunelu Rogfast to prawdziwy skok na głęboką wodę – dosłownie i w przenośni. Ten podwodny gigant, o długości 27 kilometrów (plus 4,1 km odcinek do wyspy Kvitsøy), ma połączyć Stavanger z Bergen, skracając czas podróży i rewolucjonizując transport w regionie Rogaland. Największe wrażenie robi jednak głębokość – aż 392 metry poniżej poziomu morza! To czyni Rogfast najgłębszym drogowym tunelem na świecie, detronizując dotychczasowego rekordzistę, tunel Lærdal, również w Norwegii.
Dodajmy jeszcze, że ten rekordowy tunel będzie częścią głównej europejskiej trasy E39 biegnącej wzdłuż zachodniego wybrzeża Norwegii i połączy miasta Kristiansand – Stavanger – Haugesund – Bergen. Ma być gotowy w 2033 roku.
Zobacz jak ma wyglądać tunel dla statków w Norwegii - zdjęcia
Inżynieryjny gigant czyli jak będzie wyglądał tunel Rogfast?
Rogfast to w rzeczywistości dwie równoległe rury, każda o średnicy 10,5 metra, z dwoma pasami ruchu w każdym kierunku. W połowie trasy, na głębokości około 260 metrów, powstanie unikalne podwodne rondo, łączące tunel główny z odnogą prowadzącą na wyspę Kvitsøy.
Tunel będzie częścią autostrady E39, kluczowej arterii komunikacyjnej wzdłuż zachodniego wybrzeża Norwegii. Dzięki niemu zniknie konieczność korzystania z aż siedmiu promów, a podróż z Stavanger do Bergen skróci się z 21 do około 13 godzin. Projektowana prędkość w tunelu to 80 km/h.
- Pisaliśmy też: Hiszpania chce zbudować tunel kolejowy do Maroka pod Cieśniną Giblartarską. Rozpoczęły się badania dna morskiego
Historia budowy tunelu ze zwrotami akcji
Norweski parlament zatwierdził budowę Rogfast w maju 2017 roku, a pierwsze prace ruszyły w styczniu 2018 roku. Początkowo planowano oddanie tunelu do użytku w latach 2025-2026. Niestety, w 2019 roku budowę wstrzymano z powodu przekroczenia kosztów i braku konkurencyjnych ofert. Rząd anulował kontrakty i przeprowadził restrukturyzację projektu, dzieląc go na cztery mniejsze zadania. Prace wznowiono jesienią 2021 roku.
Kiedy pojedziemy tunelem Rogfast? Aktualny postęp prac
Obecnie budowa prowadzona jest równocześnie z obu końców tunelu, z wykorzystaniem zaawansowanych technologii, takich jak lasery, skanery 3D i systemy monitoringu w czasie rzeczywistym. Na odcinku Kvitsøy zakończono już prace strzałowe, a na pozostałych portalach trwają intensywne roboty. Szacuje się, że projekt jest ukończony w około 50 procentach. Z powodu wcześniejszych opóźnień, otwarcie tunelu planowane jest na lato 2033 roku.
Początkowy budżet projektu wynosił 16,8 miliarda NOK (około 1,73 miliarda EUR). Po rewizji w 2020 roku, koszty wzrosły do 24,8-25 miliardów NOK (około 2,4-2,55 miliarda USD/EUR). Finansowanie pochodzi z budżetu państwa oraz z opłat drogowych pobieranych od użytkowników tunelu. Inwestorem jest jest norweski rząd, reprezentowany przez instytucję Statens vegvesen (Norweska Administracja Dróg Publicznych).
Z czym mierzą się inżynierowie budujący tunel Rogfast?
Budowa Rogfast to ogromne wyzwanie inżynieryjne. Największe problemy to wysokie ciśnienie hydrostatyczne (do 40 barów) i wycieki słonej wody. Długość tunelu stwarza również wyzwania związane z bezpieczeństwem, takie jak ewakuacja w przypadku pożaru czy ryzyko senności kierowców.
Wewnątrz tunelu opracowano specjalne dynamiczne oświetlenie, aby zapobiec monotonii, złagodzić lęk tunelowy, skrócić postrzegany czas podróży oraz stworzyć poczucie orientacji i sprzyjać rozpoznawalności.
Istotne są także kwestie środowiskowe, związane z potencjalnym wpływem budowy na ekosystem fiordu Boknafjord.
- Sprawdź też: Schron w tunelu średnicowym w Łodzi? Decyzja musi zapaść teraz, na etapie budowy. Zobacz, jak powstaje ten tunel
Tunel buduje się klasyczną, sprawdzoną w Norwegii metodą
Tunel Rogfast jest budowany klasyczną norweską metodą drążenia z użyciem materiałów wybuchowych. Mimo rozważania użycia tarczowych maszyn drążących (TBM), ostatecznie wybrano tradycyjną metodę ze względu na zmienną geologię, wysokie ciśnienie wody i koszty. Ta metoda nazywana "drill & blast" jest w Norwegii sprawdzona, tańsza i szybsza w tego typu warunkach.
Rogfast budowany jest równocześnie od dwóch stron. 12 grudnia 2022 r. podpisano pierwszą umowę główną ze Skanską na budowę północnej części 26,7-kilometrowego tunelu o wartości prawie 5 miliardów koron norweskich. Skanska wybuduje 18,5 km drogi w tunelu i 2 km drogi nadziemnej.
Drugą umowę, podpisano 9 stycznia 2023 r. z firmą Implenia Norge. Koncentruje się ona na południowej części tunelu i opiewa na kwotę 4 miliardów koron. Ostatnia umowa podpisana 11 czerwca 2024 r. również z konsorcjum Implenia (firma szwajcarska) we współpracy z Stangeland Maskin (norweska) na środkową część tunelu, opiewa na kwotę 6,2 miliarda koron norweskich. Kontrakt obejmuje około 8,8 km tunelu o przekroju 10,5 metra, który zostanie zbudowany zarówno na południe, jak i na północ od Kvitsøy. Obejmuje on między innymi skomplikowane dwupasmowe skrzyżowanie wewnątrz góry z rampami prowadzącymi do Kvitsøy.
Rekordy nowego tunelu Ragfast w Norwegii
Nowy tunel w Norwegii będzie wyjątkowy, bo ma ustanowić kilka rekordów świata:
- stanie się najdłuższym na świecie podwodnym tunelem drogowym dla regularnego ruchu (około 27 km),
- najdłuższym na świecie czteropasmowym tunelem drogowym (około 27 km),
- najgłębszym na świecie czteropasmowym tunelem drogowym (-392 m),
- oraz będzie miał najgłębsze na świecie skrzyżowanie drogowe na poziomie -200 m.
