Okno referencyjne - czyli jakie? Dlaczego okno referencyjne powinno się znaleźć w warunkach technicznych?
Okno referencyjne to okno o określonych wymiarach przyjmowane do obliczeń wypadkowego współczynnika przenikania ciepła Uw dla całego okna. Okno referencyjne pozwala porównywać okna produkowane przez różnych producentów pod względem parametrów przenikalności cieplnej.
Okno referencyjne w warunkach technicznych
Związek Polskie Okna i Drzwi od ponad trzech lat wnioskuje do właściwych Ministerstw, aby w rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, dopuścić możliwość deklarowania przenikalności cieplnej okien (Uw) w oparciu o wymiary referencyjne zawarte w Normie PN-EN 14351-1:2006+A2:2016. Ponownie zwrócił się w kwietniu 2020 do Ministerstwa Rozwoju o dokonanie zmian w warunkach technicznych. Stanowisko Związku POiD w kwestii zapisów w warunkach technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie zostało wypracowane na podstawie opinii i dyskusji firm reprezentujących polską branżę stolarki budowlanej, zarówno producentów, dostawców komponentów, jak również firm dystrybucyjnych.
Wymiary referencyjne okna i wstrzymanie obniżania współczynnika U(max)
Proponowane zmiany dotyczą nie tylko wymiarów okna referencyjnego, ale również wstrzymanie obniżenia współczynnika przenikania ciepła.
- wstrzymania o 2 lata (nowe wartości U(max) mają obowiązywać od 31 grudnia 2020) procesu obniżania wartości współczynnika przenikania ciepła U(max) okien i drzwi, wymienionych w załączniku nr 2 punkt 1.2 do rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002;
- doprecyzowanie informacji w ww. załączniku o wymiarze referencyjnym okna.
W ramach branżowych dyskusji ustalono, by wartości wymaganego współczynnika przenikania Uw odnieść do okna o wymiarach referencyjnych, jak to jest praktykowane w innych krajach europejskich, określonych przez normę PN-EN 14351-1:2006 +A2:2016. Zgodnie z nią, dla powierzchni całkowitych okien ≤ 2,3 m² wymiar referencyjny okna może wynosić 1,23 (± 25%) m x 1,48 (- 25%) m, zaś powyżej 2,3 m² referencyjny wymiar okna może wynosić 1,48 (+ 25%) m x 2,18 (± 25%) m.
Proponowane przez POiD zmiany mają za zadanie także ujednolicenie interpretacji przepisów w czasie kontroli różnych instytucji nadzoru budowlanego. Deklarowanie przenikalności cieplnej dla rozmiaru referencyjnego podanego w zharmonizowanej normie europejskiej dla danego produktu jest korzystne dla producentów, szczególnie w odniesieniu dla okien o bardzo małych wymiarach. Przyjęcie tej zasady pozwoli także na łatwe i szybkie porównanie pod względem parametrów przenikalności cieplnej wyprodukowanych w Polsce okien z wyrobami producentów z innych krajów, gdzie stosowane są takie same regulacje.
Wymiary okna referencyjnego wraz ze współczynnikami przenikania ciepła w opinii Związku ułatwią kupującym porównywanie różnych okien, uregulują też zasady konkurencji. Dlatego najistotniejszymi elementami zmian w warunkach technicznych dla przedstawicieli polskiej branży stolarki, są kwestie związane z doprecyzowaniem informacji na temat wymiaru referencyjnego okna.
Wnosząc o zmiany zapisów w warunkach technicznych mamy na uwadze kryzys, który wielu Polaków odczuwa już dzisiaj. Kolejnymi skutkami pandemii przypuszczalnie będzie spadek potencjału produkcji dóbr i usług – część firm zamknie działalność, część zwolni dużą część załogi a część straci płynność finansową. W efekcie odczujemy wyraźny wzrost inflacji. W tej sytuacji, dalsze obniżanie współczynnika przepuszczalności cieplnej okien (Uw) jest decyzją nieracjonalną, ponieważ wiąże się z kolejnymi podwyżkami cen wyrobów, co jest nie tylko niekorzystne dla producentów, ale całego rynku zbytu, który już dzisiaj spowalnia z powodu światowego kryzysu – uzasadnia Janusz Komurkiewicz, prezes Zarządu Związku Polskie Okna i Drzwi.
Branża stolarki budowlanej opowiada się za pozostawieniem parametrów przenikalności cieplnej stolarki okiennej na obecnym poziomie 1,1 W/m²K dla okien fasadowych i drzwi balkonowych, zaś dla okien dachowych 1,3 W/m²K.
Od stycznia 2021 w życie wchodzą kolejne, zaostrzone przepisy regulujące charakterystykę energetyczną budynków. Zaczną obowiązywać nowe współczynniki dla izolacyjności cieplnej ścian, okien, dachów i stropodachów oraz dla łącznego zapotrzebowania budynku na nieodnawialną energię pierwotną (EP). W opinii ekspertów, o ile zaostrzenie dla wskaźnika EP jest zasadne, o tyle wskazywanie architektom i inżynierom jak mają to osiągnąć poprzez izolacyjność poszczególnych przegród jest niekorzystna i nieefektywna ze względu na koszty, które mieliby ponieść inwestorzy. W zależności od konkretnego budynku i lokalizacji, te same łączne efekty można osiągnąć dużo taniej przy elastycznym stosowaniu dostępnych na rynku rozwiązań. Dlatego 12 organizacji branży budowlanej, deweloperskiej, biznesowej i architektonicznej zaapelowało w sierpniu 2020 do Ministerstwa Rozwoju o przyznanie architektom, inżynierom i inwestorom dowolności wyboru sposobu, dzięki któremu będzie można osiągać nowe limity łącznego zużycia nieodnawialnej energii pierwotnej przez budynki bez dalszego zaostrzania szczegółowych parametrów izolacyjności cieplnej poszczególnych materiałów budowlanych. W apelu podkreśla się, że nowe parametry, które mają obowiązywać od stycznia 2021, są jednymi z najbardziej rygorystycznych w całej Europie.
Korzyści z wprowadzenia wymiarów okna referencyjnego należy rozpatrywać w wielu płaszczyznach. Przyjęcie tej zasady pozwoli na łatwe i szybkie porównanie pod względem parametrów przenikalności cieplnej wyprodukowanych w Polsce okien z wyrobami producentów z innych krajów, gdzie stosowane są takie same regulacje. Zastosowanie wymiaru referencyjnego jest też korzystne dla inwestorów, gdyż wiąże się z brakiem wzrostu cen stolarki, co sprawi, że odbiorcy nie będą – mam nadzieję – poszukiwali niecertyfikowanych rozwiązań w „szarej strefie”.
Dla przypomnienia współczynników, których dotyczy apel, odsyłamy do Warunków technicznych. Dział X. Oszczędność energii i izolacyjność cieplna
Według sygnatariuszy apelu, zmiany, które mają nadejść, będą wiązały się ze wzrostem cen materiałów budowlanych, czyli zwiększą koszty budowy. Według szacunków, np. dopasowanie okien do wymogów zawartych w warunkach technicznych 2021 podniesie ich cenę o ok. 30-35%, a okres zwrotu z dodatkowej inwestycji wyniesie kilkadziesiąt lat w przypadku okien pionowych, a w przypadku okien dachowych nawet ponad 100 lat. Sytuację utrudnia również pandemia koronawirusa, która wpływa bezpośrednio na możliwości produkcyjne, a także nabywcze konsumentów.
Według organizacji, które wystosowały wspólne stanowisko dotyczące warunków technicznych, nie ma konieczności zaostrzania szczegółowych parametrów technicznych wyrobów budowlanych. Przepisy, które tworzone były w 2012 roku, wymagają aktualizacji i dostosowania ich do obecnej sytuacji oraz możliwości technologicznych produkcji wyrobów budowlanych (np. panele FV, wentylacje higrosterowane, systemy zarządzania energią).
Pod apelem podpisały się organizacje:
- Business Centre Club
- Izba Architektów Rzeczypospolitej Polskiej
- Polska Izba Budownictwa
- Polskie Stowarzyszenie Dekarzy
- Polski Związek Firm Deweloperskich
- Polski Związek Pracodawców Budownictwa
- Stowarzyszenie Architektów Polskich (SARP)
- Stowarzyszenie Budowniczych Domów i Mieszkań
- Stowarzyszenie Nowoczesne Budynki
- Zachodnia Izba Gospodarcza
- Związek Polskie Okna i Drzwi (POiD)
- Związek Pracodawców Producentów Materiałów Dla Budownictwa
