Rok dróg i autostrad

Dla Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad rok 2009 był niezły. Przyniósł on bowiem istotne przyspieszenie, jeśli chodzi o przygotowanie budowy wszystkich odcinków autostrad w Polsce, zaplanowanych w rządowym Programie Budowy Dróg Krajowych w latach 2008-2012. Wszystkie przetargi na projekty i budowę autostrad mających powstać przed EURO 2012 zostały ogłoszone. Znacznie efektywniej niż w poprzednich latach wykorzystywane były środki finansowe pochodzące z Unii Europejskiej, a poziom bezpieczeństwa na drogach krajowych podniósł się radykalnie, czego skutkiem było zmniejszenie liczby ofiar wypadków o 28 proc.

Obecnie mamy w Polsce 1319 km dróg szybkiego ruchu, w tym 837 km autostrad oraz 482 km dróg ekspresowych. W budowie i przebudowie jest 777 km dróg krajowych. Trwają prace przy budowie 317 km autostrad, 265 km dróg ekspresowych i 109 km obwodnic. W ramach Programu Budowy Dróg Krajowych na lata 2008-2012 obecnie realizowana jest także przebudowa 86 km istniejącej sieci.

Budowanych jest 13 odcinków autostrad (m.in. A1 Nowe Marzy – Toruń; A1 węzeł Sośnica, A1 Bełk - Świerklany, A2 Nowy Tomyśl - Świecko (105,9 km), A2 autostradowa obwodnica Mińska Mazowieckiego (21 km), 23 odcinki dróg ekspresowych (m.in. S7 Grójec – Białobrzegi, S74 Kielce – Cedzyna, S2/S79 Puławska-Lotnisko-Marynarska) S7 Obwodnica Południowa Gdańska oraz 14 obwodnic (m.in. Biała Podlaska, Słupsk, Gołdap, Serock, Kraśnik, Żyrardów).

Przetargi

W trakcie procedury jest obecnie 37 postępowań przetargowych na budowę dróg. W 2009 roku ogłoszono przetargi na budowę m.in. autostrady A2 z Łodzi do Warszawy (91 km), autostrady A1 od Torunia do Kowala (64 km), autostrady A1 Kotliska – Stryków (29,9 km), autostrady A4 z Tarnowa do węzła Dębica Pustynia (34,4 km), A4 od węzła Dębica Pustynia do węzła Rzeszów Zachód (33,9 km), A4 z Jarosławia do granicy w Korczowej (47 km) oraz A18 Olszyna – Golnice (70 km - przebudowa jezdni południowej).
6 listopada 2009 r. w został ogłoszony przetarg na budowę 41-kilometrowego odcinka autostrady A4 Rzeszów Wschód – Jarosław. Jest to ostatni z przetargów na projekty i budowę autostrad planowanych do realizacji na EURO 2012.

Remonty i przebudowy

W ramach remontów i przebudów dróg w planie na 2009 rok znajduje się realizacja 232 zadań. Efektem jego realizacji będzie uzyskanie na koniec 2009 roku około tysiąca km wyremontowanych dróg. Koszt realizacji całego planu oszacowany został na 2,3 mld zł.

Podpisane umowy

W tym roku podpisano 33 umowy na nowe inwestycje. Wyłoniono wykonawców autostrad: A1 Pyrzowice – Piekary Śląskie, A1 Piekary Śląskie – Maciejów, A1 Maciejów - Sośnica, A2 Stryków – Konotopa, A2 autostradowa obwodnica Mińska Mazowieckiego, A4 Jarosław – Radymno, A4 Radymno - Korczowa, a także dróg ekspresowych: S2/S79 Puławska-Lotnisko-Marynarska, S5 wschodnia obwodnica Poznania, S5 Gniezno – Czachurki, S7 Obwodnica Południowa Gdańska, S7 Skarżysko-Kamienna–Występa, S74 Kielce – Cedzyna, S7 Olsztynek - Nidzica (wraz z obwodnicą Olsztynka), S8 przebudowa odc. w. Modlińska – w. Piłsudskiego, S8 obwodnica Zambrowa i Wiśniewa, S8 Białystok – Jeżewo, S8 przebudowa DK 72 Piotrków Trybunalski - Rawa Mazowiecka, S8 Wrocław – Oleśnica, S8 Oleśnica – Syców, zachodnia obwodnica Poznania w ciągu S11 oraz obwodnic: Kraśnika, Kędzierzyna - Koźle, Łęknicy, Mszczonowa, Serocka, Mrągowa, Żyrardowa, Kocka i Woli Skromowskiej. Wartość tych inwestycji to 21 mld zł.

Wykorzystanie pieniędzy UE

GDDKiA coraz efektywniej wykorzystuje fundusze unijne. Złożyliśmy już wnioski o dofinansowanie w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ) na kwotę ponad 26 mld zł. 9,7 mld zł to kwota, na jaką podpisano umowy o dofinansowanie w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ). Komisja Europejska zrefundowała już ponad 2,8 mld zł – 1% wszystkich zaplanowanych dochodów budżetu państwa, ponad 10% zaplanowanych wpływów państwa z funduszy strukturalnych, w tym 1,8 mld zł wpłynęło szybciej niż zakładano. Kolejne 500 mln zł jest ujęte we wnioskach o płatność. Wnioski o dofinansowanie planowane do końca pierwszego kwartału 2010 r. zapewnią wykorzystanie ponad 95% środków Funduszu Spójności. Plan refundacji na 2010 r. zakłada osiągnięcie poziomu około 8 mld zł.

Poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego

W 2009 roku (dane za I półrocze) zdecydowanie poprawiło się bezpieczeństwo ruchu drogowego na drogach krajowych. Wszystkie drogi krajowe objęte są programem “Drogi Zaufania”. Doszło do 4554 wypadków ( w 2008 roku – 5338), co daje poprawę o 14,6 proc. Liczba rannych spadła o 14, 6 proc. (2009 r. – 6146, 2008 r. - 7338), natomiast liczba zabitych aż o 28 proc. (2009 r. – 672, 2008 r. – 918).
Program "Drogi Zaufania" powstał, by chronić życie i zdrowie użytkowników dróg krajowych. Jego celem jest zmniejszenie do 2013 r. liczby śmiertelnych ofiar wypadków na drogach krajowych o 75 proc. To pierwszy kompleksowy program poprawy bezpieczeństwa drogowego w Polsce. Składa się przede wszystkim z prac inżynieryjnych, które mają poprawić bezpieczeństwo kierowców, pieszych i rowerzystów. W wielu miejscach wymieniana jest nawierzchnia, remontowane są zatoki autobusowe, układane są chodniki, powstają ścieżki rowerowe, montowana jest sygnalizacja świetlna. GDDKiA buduje kładki dla przechodniów, bariery ochronne oraz latarnie oświetlające przejścia dla pieszych.
Jakie konkretnie działania poprawiające bezpieczeństwo podejmuje GDDKiA? Na drodze krajowej nr 5 w Wielkopolsce przebudowane zostały dwa skrzyżowania w miejscowościach Kłoda i Rydzyna, powstała sygnalizacja świetlna, zlikwidowano zjazdy na drogę krajową między skrzyżowaniami. Na drodze krajowej nr 8 w miejscowości Poręba na Mazowszu powstało oświetlenie przejścia dla pieszych. Na drodze krajowej nr 7 w Skarżysku – Kamiennej w województwie świętokrzyskim i na drodze nr 1 w miejscowości Narkowy w Pomorskiem zbudowano chodniki i zatoki autobusowe. W Lubuskiem na drodze nr 2 wprowadzono działania mające na celu uspokojenie ruchu – powstały wyspy spowalniające i nowe oznakowania przejścia dla pieszych na łuku drogi.
W najniebezpieczniejszych miejscach dopuszczalna prędkość ograniczana jest do 50 km/h. By egzekwować ten zakaz, wzdłuż dróg krajowych instalowane są oznakowane fotoradary. W ramach “Dróg zaufania" prowadzone są też działanie edukacyjne, których celem jest zmiana niebezpiecznych zachowań w ruchu drogowym. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad wykorzystuje niestandardowe metody dotarcia do odbiorców, w tym happeningi. Podczas nich na poboczu jezdni symuluje się wypadki samochodowe: są rozbite auta, statyści odgrywający role ofiar, wozy straży pożarnej, policji, pogotowia ratunkowego i służby drogowej. O tym, że wypadek jest inscenizacją, podróżni dowiadują się z billboardów ustawionych kilkaset metrów dalej. Zapraszani są też na pobliski parking, gdzie mogą wziąć udział w kursie udzielania pierwszej pomocy, za pomocą alkogogli sprawdzić sprawność kierowcy po wypiciu jednego piwa czy skorzystać z symulatora jazdy bez zapiętych pasów bezpieczeństwa.
Obecnie Polska znajduje się w niechlubnej czołówce państw, w których na drogach ginie najwięcej osób. Średnio na 100 wypadków śmierć ponosi w naszym kraju aż 11 osób, podczas gdy we Francji czy Czechach - sześć, a w Niemczech i Austrii - zaledwie dwie. Do 2013 r. program “Drogi Zaufania" przynieść ma spadek o 75 proc. liczby ofiar śmiertelnych, ginących w wypadkach na wszystkich drogach krajowych.