Opinia PIIB na temat nowelizacji Prawa budowlanego

Polska Izba Inżynierów Budownictwa bardzo aktywnie uczestniczyła w całym procesie tworzenia nowelizacji Prawa budowlanego, która wchodzi w życie 19 września 2020. Wiele zgłaszanych przez PIIB uwag zostało uwzględnionych, niektóre nie. Poniżej opinia PIIB o niektórych aspektach nowego Prawa budowlanego.

Nowelizacja Prawa budowlanego w opinii PIIB

Wszystkie kolejne projekty nowelizacji Prawa budowlanego (a było ich kilka) były opiniowane przez Polską Izbę Inżynierów Budownictwa (PIIB). Najwięcej kontrowersji od początku budził zapis o podziale projektu budowlanego na trzy części, na:

• projekt zagospodarowania działki lub terenu,
• projekt architektoniczno-budowlany,
• projekt techniczny.

Jak podkreślali inżynierowie budownictwa, rozwiązania przyjęte we wszystkich częściach projektu muszą być ze sobą kompatybilne, nie jest więc dobrze, gdy zatwierdzeniu w decyzji o pozwoleniu na budowę mają podlegać wyłącznie dwie pierwsze części projektu, czyli bez projektu technicznego. W przypadku uchwalenia przepisów w tym kształcie, projekt techniczny nie będzie podlegał sprawdzeniu przez organ nadzoru budowlanego, a odpowiedzialność za przyjęte w nim rozwiązania będzie, jak do tej pory, spoczywała wyłącznie na projektancie.

Najwięcej wątpliwości środowisko inżynierów budownictwa zgłaszało co do momentu sporządzenia projektu technicznego oraz braku gwarancji jego sporządzenia, co byłoby naruszeniem zasady bezpiecznego projektowania i budowania obiektów budowlanych. „Jak słusznie zauważa bowiem projektodawca, projekt techniczny jest tą częścią projektu, której rozwiązania gwarantują bezpieczeństwo, które jest najwyższą wartością w budownictwie” – czytamy na stronie PIIB, w komentarzu do nowelizacji Prawa budowlanego. Przyjęte pierwotnie rozwiązania nie były zadowalające w tym zakresie, ale dzięki staraniom PIIB podejście ustawodawcy nieco uległo zmianie. Wprowadzono m.in. przepisy gwarantujące, że projekt techniczny będzie sporządzony już w chwili zgłaszania zamiaru rozpoczęcia robót budowlanych, co w projekcie zostało ujęte następująco:

• do zawiadomienia o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych inwestor dołącza oświadczenie projektanta i projektanta sprawdzającego o sporządzeniu projektu technicznego, dotyczącego zamierzenia budowlanego zgodnie z obowiązującymi przepisami, zasadami wiedzy technicznej, projektem zagospodarowania działki lub terenu oraz projektem architektoniczno-budowlanym oraz rozstrzygnięciami dotyczącymi zamierzenia budowlanego. Obowiązek zawiadomienia o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych nie dotyczy jednak budynków mieszkalnych jednorodzinnych (art. 41);
• przed rozpoczęciem robót budowlanych inwestor zobowiązany jest m.in. zapewnić sporządzenie projektu technicznego, jeżeli jest wymagany (art. 42);
• przed rozpoczęciem budowy kierownik budowy jest obowiązany potwierdzić wpisem w dzienniku budowy otrzymanie od inwestora zatwierdzonego projektu budowlanego oraz o ile jest wymagany – projektu technicznego (art. 45).

Inżynierowie uzasadniali też konieczność rezygnacji z zapisu, który przewidywał nałożenie na kierownika budowy lub kierownika robót budowlanych administracyjną karę pieniężną w wysokości 5000 zł w przypadku prowadzenia robót budowlanych bez wymaganego projektu budowlanego, w tym projektu technicznego. Przepis ten bez jakiegokolwiek uzasadnienia przewidywał możliwość ukarania kierownika budowy lub robót za brak projektu mimo, iż jak wynikało z innych przepisów tego projektu, obowiązek zapewnienia sporządzenia projektu budowlanego obciążał zupełnie inne podmioty, a zwłaszcza projektanta i inwestora. W ostatecznym projekcie nowelizacji Prawa budowlanego przepis ten

Propozycje PIIB do nowelizacji Prawa budowlanego:

• uznanie projektu technicznego za projekt wykonawczy, co umożliwiłoby faktyczne przyspieszenie i usprawnienie procesu inwestycyjnego oraz obniżenie jego kosztów (mógłby on zastąpić inne opracowania projektowe, które obecnie, oprócz projektu architektoniczno-budowlanego, i tak są wymagane);
• należy doprecyzować, że obowiązek sporządzania projektu technicznego dotyczy wszystkich inwestycji objętych obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę lub zgłoszenia, do którego musi być dołączony projekt oraz wymagających w związku z tym ustanowienia kierownika budowy (proponowany zapis jest bardziej przejrzysty, a przede wszystkim zapewni bezpieczeństwo i właściwą koordynację realizacji obiektów budowlanych);
• warto wprowadzić obowiązek utrwalenia w formie elektronicznej projektu technicznego aktualnego na dzień rozpoczęcia robót i przedłożenia go w organie nadzoru budowlanego na etapie zgłaszania zamiaru rozpoczęcia robót budowlanych, co ułatwiłoby prace tym organom i byłoby punktem odniesienia w przypadku kontroli obiektu budowlanego.