Przewaga partnerstwa publiczno-prywatnego nad metodą tradycyjną i korzyści, jakie niesie ze sobą PPP
Aby zrozumieć specyfikę realizacji inwestycji w formule PPP należy zapoznać się z podstawowymi pojęciami, jakie funkcjonują w obrębie tego zagadnienia.
Słowniczek PPP
Pierwsze z nich to Spółka SPV – spółka specjalnego przeznaczenia, z która podmiot publiczny podpisuje umowę na realizację inwestycji. W jej mieniu działa operator. Cel i przedmiot działalności spółki nie może wykraczać poza zakres określony umową o partnerstwie publiczno-prywatnym. Spółka ta może, ale nie musi być powoływana na okoliczność realizacji inwestycji w formule PPP. Spółkę tworzą zwykle inwestorzy kapitałowi. Obowiązki spółki SPV wobec podmiotu publicznego są realizowane przez wyspecjalizowanych podwykonawców. Zasadniczo w strukturze PPP firmy będące podwykonawcami są także inwestorami kapitałowymi, czyli akcjonariuszami spółki SPV. Jeżeli wykonujemy obiekt gdzie będzie klimatyzacja, to jednym z podwykonawców będzie firma, która specjalizuje się w tego typu robotach i najczęściej będzie ona udziałowcem spółki SPV.
Operator – firma działająca w imieniu spółki SPV. Zarządza obiektem po jego wybudowaniu. To operator dba o utrzymanie obiektu a także zajmuje się „ściąganiem” należności od strony publicznej. Operator bierze także udział przy projektowaniu obiektu zna, bowiem standardy, jakie musi spełniać dany obiekt. Operator jest często tą firmą, która zgłasza podmiotowi publicznemu pomysł i chęć realizacji danej inwestycji w formule PPP.
Deweloper – firma, która koordynuje prace związane z realizacja inwestycji, negocjuje warunki z generalnym wykonawcą, zarządza procesem inwestycyjnym. Działalność deweloperska obejmuje kompleksową realizację projektu budowlanego będącego przedmiotem umowy o PPP od powstania koncepcji obiektu, aż do jego wykonania. Do zadań dewelopera należy wybór sposobu wykonania inwestycji uzyskanie kompleksowej dokumentacji projektowej, uzyskanie wymaganych zezwoleń, a także wybór generalnego wykonawcy.
Generalny wykonawca – firma budowlana, która zajmie się wybudowaniem obiektu "pod klucz." Jest wybierana przez dewelopera
Partnerstwo publiczno-prywatne a tradycyjna metoda realizacji inwestycji
Realizacja inwestycji w formule tradycyjnej skupia się na kolejnych jego etapach realizacji. Etap pierwszy to budowa lub przebudowa określonego obiektu. Na tym etapie podmiot publiczny – zamawiający – musi zapewnić środki na realizacje inwestycji. Oprócz tego musi ogłosić przetarg na wykonanie dokumentacji projektowo technicznej niezbędnej do budowy, lub przebudowy obiektu będącego przedmiotem zamówienia. Kolejny etap to przetarg na wykonanie danego obiektu. Już na pierwszy rzut oka widać jak daleko posunięte jest zaangażowanie się podmiotu publicznego w realizacje tej inwestycji. Oczywiście nie można zapominać o tym, że na każdym etapie zamawiający musi zapewnić finansowanie jej poszczególnych elementów. Drugi etap związany z realizacją i utrzymaniem obiektu w metodzie tradycyjnej dotyczy eksploatacji obiektu. Podmiot publiczny sam eksploatuje daną inwestycję lub zleca jego eksploatację kolejnemu wykonawcy, którego także musi wyłonić w drodze przetargu. Takie przekazanie składnika majątkowego do użytkowania ma często miejsce w przypadku sieci wodociągowo-kanalizacyjnej. Jeśli SIWZ wyboru wykonawcy, który będzie zarządzał obiektem nie obejmuje kwestii związanych z remontem składnika majątkowego wówczas, zamawiający musi ogłosić kolejny przetarg na wykonawcę, który będzie się zajmował naprawą obiektu w tej sytuacji wodociągu. W związku z powyższym pojawia się kolejny etap, jakim są remonty na obiekcie. W ramach przetargu zostaje wyłoniony wykonawca, którego zadaniem będzie remont danego obiektu budowlanego. Taki oto skomplikowany proces musi przejść zamawiający, jeżeli realizuje inwestycję w tradycyjnej formule w oparciu o ustawę Prawo zamówień publicznych.
A jak to wygląda w przypadku projektu PPP? W metodzie tej mamy do czynienia ze zintegrowanym podejściem do przedmiotu zamówienia. Podmiot publiczny skupia swoją uwagę na produkcie końcowym, finalnym, jakim jest np. budowa określonego obiektu. Nie interesują go etapy pośrednie związane z wykonaniem danej inwestycji. Nie interesuje go wykonanie map do celów projektowych, jeżeli takie są wymagane, wykonanie dokumentacji projektowo-technicznej. W ramach PPP podmiot publiczny skupia się na "całościowym życiu projektu". Przygotowując specyfikację wyboru partnera prywatnego dokonuje w niej zapisów, które gwarantują mu, że dany wykonawca – podmiot prywatny zrealizuje całe zdanie, bez podział na poszczególne części. Oczywiście zakres prac może zostać wykonany przez podmiot prywatny przy pomocy podwykonawców. Nie mniej jednak z zachowaniem standardów, jakie zostaną przewidziane w umowie. W ramach PPP partner prywatny projektuje, buduje, finansuje, a następnie eksploatuje obiekt. Jest także odpowiedzialny za jego modernizację w związku, z czym nie opłaca mu się wykonać obiektu w sposób niedbały, ponieważ narazi się tym samy na koszty związane z późniejszą eksploatacją i modernizacją obiektu.
