Beton jamisty, czyli wodoprzepuszczalny beton zapewniający retencję wód opadowych

Beton jamisty to rodzaj betonu kruszywowego o specjalnej strukturze z pustkami powietrza, które mogą stanowić nawet 30% objętości betonu. Beton jamisty może być stosowany do budowy nawierzchni w miastach, ścieżek ogrodowych, stref rekreacyjnych, jak również przy budowie zielonych dachów czy tarasów. Nawierzchnie z betonu jamistego są całkowicie przepuszczalne, zapewniając skuteczną retencję wody opadowej w miastach.

Spis treści

1. Czym jest beton jamisty?
2. Parametry betonu jamistego
3. Zastosowanie betonu jamistego
4. Wbudowanie betonu jamistego
5. Zalety betonu jamistego

Czym jest beton jamisty?

Beton jamisty jest nazywany również betonem porowatym, drenażowym, bezpiaskowym lub wodoprzepuszczalnym. Stosuje się w nim kruszywo o dużej granulacji - 8-16 mm. Im większe i bardziej obłe kruszywo tym więcej pustek powstanie pomiędzy ziarnami kruszywa, co pozwoli osiągnąć lepszą przepuszczalność wody, ale z kolei zastosowanie drobniejszego kruszywa pozwala uzyskać, np. wyższe parametry wytrzymałościowe. Nie każde kruszywo nadaje się do wykonania betonu jamistego.

Spoiwem dla kruszywa jest gęsta pasta, z niewielkim wypełnieniem zaprawą, która jedynie "skleja" ziarna kruszywa, nie wypełniając pustek pomiędzy nimi. Pustki mogą stanowić do 20-30% objętości betonu.Wolne przestrzenie między ziarnami kruszyw zapewniają wysoką przepuszczalność wody, co najmniej 10 mm/s. Pozwala to szybko odprowadzić ją do gleby, systemów retencji czy miejskich systemów kanalizacji. W ten sposób odciążone są miejskie systemy obiegu wody.

Wybór odpowiedniego betonu jamistego powinien być poprzedzony analizą miejsca zastosowania.

Parametry betonu jamistego

Parametry betonu jamistego powinny być zgodnie z normą polską PN-EN 206+A1:2016-12. Parametry, które deklaruje producent w karcie technicznej wyrobu to: przepuszczalność wody, wytrzymałość mechaniczną, gęstość i trwałość. Zależnie od składu mieszanki i producenta beton jamisty może mieć klasę wytrzymałości na ściskanie od C8 do C25. Gęstość betonu wynosi od 1800 do 2200 kg/m³. Beton jamisty jest mrozoodporny – klasa >F25. Temperatura stosowania od +5 do +25°C. Pełna wytrzymałość po 28 dniach od ułożenia. Ruch pieszy po ok. 12-24 godzinach. Istnieje możliwość barwienia betonu jamistego w masie.

Zastosowanie betonu jamistego

Beton jamisty można zastosować zamiast warstwy zagęszczonego kruszywa lub betonu ze spadkiem. Pozwala tworzyć zrównoważoną tkankę miejską - z powodzeniem można wykorzystać to rozwiązanie do infrastruktury komunikacyjnej (np. przystanków i parkingów), małej architektury (ochrona korzeni drzew), a także chodników, ścieżek i odwodnień. Umożliwia również łatwe wykonywanie podbudów odprowadzających wodę z boisk sportowych, placów zabaw czy trawników. Szybkie odprowadzanie wody deszczowej do gruntu lub systemów kanalizacji ma szczególne znaczenie zwłaszcza na obszarach zabudowanych. Dzięki temu zmniejsza się ryzyko tzw. powodzi miejskich, ale też jest odpowiedzią na tzw. betonozę, czyli błędne wykorzystanie naturalnego materiału budowlanego jakim jest beton do tworzenia miejskiej infrastruktury.

Przepuszczalny beton wykorzystamy do budowy nawierzchni odprowadza wodę nawet przy gwałtownych opadach, zwiększa retencję wody w miastach.

• Projektowanie zrównoważone budynków biurowych i ich otoczenia
• Beton specjalny. Rodzaje betonu, właściwości i zastosowanie w budownictwie inżynieryjnym

Przykładem zastosowania betonu jamistego o właściwościach wodoprzepuszczalnych jest Fabryka Norblina w Warszawie. W inwestycji wykorzystano beton jamisty Hydromedia Lafarge, zapewniając optymalne odprowadzenia wody z powierzchni użytkowych. Dzięki dobrze zaprojektowanej i przygotowanej mieszance, powstały bezpieczne powierzchnie użytkowe i ciągi komunikacyjne tarasów.

Wbudowanie betonu jamistego

Wbudowanie betonu jamistego nie wymaga stosowania stałych obrzeży, a jedynie szalunków na etapie wbudowania. Wbudowanie odbywa się za pomocą kosza lub bezpośrednio z betonomieszarki. Układanie bez wibrowania (beton jamisty ma inną konsystencję, niż beton tradycyjny), zalecane jest wałowanie, po wbudowaniu należy przykryć folią, pielęgnacja, jak dla betonów zwykłych.

Dostarczany na budowę beton jamisty jest produktem gotowym do użycia. Należy tak zaplanować transport i rozładunek, aby maksymalny czas od chwili produkcji mieszanki do zakończenia wbudowania nie przekroczył 90 minut. Po wylaniu betonu na pożądaną grubość powierzchnię należy bezzwłocznie wyrównać, zagęścić oraz zabezpieczyć przed uszkodzeniami mechanicznymi. Następnie należy natychmiast zabezpieczyć powierzchnię przed utratą wilgoci poprzez zroszenie mgiełką wodną i przykrycie folią. 

Zalety betonu jamistego

Korzyści z zastosowania betonu jamistego:

• stabilna podbudowa
• możliwość zmniejszenia liczby warstw podbudowy i/lub grubości warstw, brak ryzyka miejscowego ubytku kruszywa
• łatwość układania
• skrócenie czasu budowy
• szybkie odprowadzanie wody opadowej
• zmniejszenie spływu powierzchniowego wody do kanałów deszczowych i zbiorników wodnych
• zwiększenie retencji wody

Dominika Merek