Sufit napinany z tkaniny. Jakie są zasady montażu sufitu napinanego? Jakie ma zalety i wady?
Sufit napinany to świetny sposób na ukrycie niedoskonałości stropu. Jakie wymagania techniczne stawia się tkaninom na sufit napinany? Jak wygląda poprawny montaż, czyszczenie i konserwacja? Zobacz szczegółowe rysunki.
Spis treści
- Czym jest sufit napinany?
- Sufit napinany tkany i z folii PVC
- Zalety sufitu napinanego
- Wady sufitu napinanego
- Sufit napinany - właściwości techniczne
- Montaż sufitu napinanego z tkaniny - instrukcja
Czym jest sufit napinany?
Sufit napinany tworzy materiał tkany lub folia PVC wstępnie wykrojona na wymiar pomieszczenia i napinana na brzegach poprzez system elementów mocujących zainstalowanych do ścian.
Sufit napinany tkany i z folii PVC
Sufit napinany jest dobrym rozwiązaniem w przypadku potrzeby ukrycia niedoskonałości stropu. Obecnie stosowane są sufity tkane oraz z folii PVC. Ze względu na niższą cenę, znacznie bogatszą ofertę wzorów i kolorów oraz możliwość wykończenia sufitów pomieszczeń o dużej powierzchni, rynek zdominowały sufity z PVC. Jednak obecnie zauważyć można zwiększenie zainteresowania sufitami napinanymi z tkanin. Niestety, podczas ich montażu często dochodzi do nieporozumień pomiędzy uczestnikami procesu budowlanego. Przyczyny sporów najczęściej są związane z brakiem właściwych dokumentów, potwierdzających możliwość stosowania określonych sufitów, pomyłkami projektowymi oraz wykonawczymi. Obecnie sufity wykonywane są z tkanin powlekanych lub impregnowanej przędzy. Płótna powstają najczęściej z włókien syntetycznych, dzięki czemu sufity tkane mają relief, niespotykany w tych z PVC.
Zalety sufitu napinanego
Niektóre sufity z tkanin mogą być odnawiane poprzez malowanie, tymczasem tworzywowe są pozbawione takiej możliwości. Ponadto te pierwsze stosuje się w pomieszczeniach, w których temperatura waha się od –40 do +80ºC, co jest niedopuszczalne w przypadku tych wykonanych z PVC – styki sufitów w niskich temperaturach mogą pękać, a w wysokich płaszczyzna może się zdeformować.
Sufit napinany z tkaniny wykonywany jest w technologii bezstykowej. Eliminuje to ryzyko pęknięcia styku, co nierzadko się zdarza w przypadku tworzywa. Szerokość płatu płótna może sięgać nawet pięciu metrów. Tego rodzaju sufity mają większą wytrzymałość mechaniczną. Znajduje to istotne przełożenie na właściwości użytkowe: są odporne na uszkodzenia mechaniczne, np. przedziurawienie ostrym przedmiotem. Ponadto podczas montażu nie wymagają zastosowania promienników do podtrzymania ciepła w pomieszczeniu. W przypadku sufitów z PVC sztuczne podwyższenie temperatury może się wiązać z usunięciem mebli na czas montażu.
Wady sufitu napinanego
Mimo ww. zalet sufit napinany z tkaniny ma jednak pewne wady eksploatacyjne, co należy uwzględnić podczas wyboru miejsca jego montażu. Wielkość płatu oraz brak możliwości stosowania styków prowadzą do ograniczenia szerokości pomieszczeń, w których może być użyty. Gdy na jego powierzchni osiądzie kurz, czyszczenie jest znacznie bardziej skomplikowane niż sufitu napinanego z PVC. Równie istotną wadą jest zdolność do pochłaniania zapachów.
Sufit napinany - właściwości techniczne
Minimalny poziom wymagań technicznych, jakie powinien spełniać sufit napinany z tkaniny, został opisany w normie PN-EN 14716.
Bardzo istotnym parametrem, pozwalającym zidentyfikować tkaninę sufitu napinanego, jest masa powierzchniowa. Norma przewiduje dopuszczalne odchylenie rzeczywistej masy materiału od wartości deklarowanej na poziomie ±10%. Badanie jest przeprowadzane według normy PN-EN IS O 2286-2:1999 [2]. Niestety, zdarzają się sytuacje, kiedy zamiast przebadanych i bezpiecznych wyrobów wbudowywane są podróbki. Aby do tego nie dopuścić, producenci sufitów napinanych na spodniej powierzchni płatu umieszczają swoje logo. Podczas ustalania oryginalności tkaniny bardzo pomocne może być również sprawdzanie jej masy powierzchniowej.
Niezależnie od miejsca stosowania sufitu napinanego, kolor materiału powinien być odporny na przebarwienia związane z działaniem sztucznego światła. Tkaniny do sufitów napinanych bada się według PN-EN IS O 105-B02:2014-11 [3]. Trwałość ich koloru musi wynosić więcej niż sześć jednostek. W przypadku zastosowania w pomieszczeniach wilgotnych (np. na basenie) materiały powinny być przebadane w zakresie stabilności wymiarów po ekspozycji na wilgoć. Dopuszczalne zmiany wielkości w każdym kierunku nie powinny przekraczać 1%. Badanie jest przeprowadzane według załącznika C do normy PN-EN 14716:2008 [1].
Ze względu na charakter pracy sufitu napinanego bardzo istotnymi właściwościami są:
- opór montażu tkaniny,
- wytrzymałość na rozciąganie,
- wytrzymałość na rozdzieranie.
Norma przewiduje, że dla wszystkich materiałów, z wyjątkiem tych, które zawierają co najmniej 40% włókien syntetycznych, wskaźniki powinny być wyższe niż:
- 20 daN/5 cm (dla dopuszczalnego oporu montażu tkaniny),
- 50 daN/5 cm (dla wytrzymałości na rozciąganie),
- 10 daN/5 cm (dla wytrzymałości na rozciąganie).
Dla tkanin o zawartości co najmniej 40% włókien przewidziano inne wartości – 8 daN/5 cm, 10 daN/5 cm, 3 daN/5 cm. Opór montażu tkanin oraz wytrzymałość na rozciąganie sprawdza się na podstawie PN-EN ISO 1421 [4], natomiast wytrzymałość na rozdzieranie należy określać według PN-EN 1875-3 [5].
Tkaniny do sufitu napinanego trzeba także weryfikować pod względem stabilności wymiarów po ekspozycji na ciepło. Ich zmiany spowodowane oddziaływaniem temperatury +60ºC nie powinny być większe niż 1%. Badanie wykonuje się na podstawie normy PN-EN 12280-1 [6].
Materiały w warunkach wilgotnych muszą zostać sprawdzone pod względem podatności na rozwój mikroorganizmów według PN-EN ISO 846 [7]. Z kolei tkaniny sufitowe zgodne z normą PN-EN 14716 [1] w przypadku rozmontowywania i ponownego montażu nie powinny zmienić swoich cech charakterystycznych. Z punktu widzenia bezpieczeństwa użytkowania istotnymi ich parametrami są: reakcja na ogień oraz uwalnianie się substancji niebezpiecznych. Sufity, w których nie deklarowano klasy reakcji na ogień, mogą być wprowadzone na rynek jako produkty klasy F według PN-EN 13501-1 [8].
W przypadku zastosowania do produkcji sufitu napinanego metali ciężkich (antymonu, arsenu, baru, kadmu, chromu, ołowiu, rtęci, selenu), należy przebadać ich migrację według PN-EN 12149 [9].
Aby zapobiec kondensacji pary wodnej nad sufitem, tkanina powinna mieć przenikalność pary wodnej większą niż 50 g/m²/24 h, określoną na podstawie PN-IS O 2528 [10].
Montaż sufitu napinanego z tkaniny - instrukcja
Montaż sufitu napinanego z tkaniny różni się od montażu tego z folii PVC. Podstawowa rozbieżność polega na tym, że tkaniny w odróżnieniu od tworzywa nie trzeba rozgrzewać (folię PVC tak – w celu zwiększenia jej elastyczności), co w sposób istotny ułatwia mocowanie.
Przed przestąpieniem do instalacji sufitu napinanego należy zakończyć wszystkie prace pylące. Pierwszym krokiem jest wytyczenie poziomu płaszczyzny sufitu napinanego – na ścianach zaznacza się linię, wzdłuż której będą mocowane profile nośne (warto w tym celu skorzystać z poziomnicy laserowej). Następnie montowane są systemowe podstawki do instalowania punktów świetlnych, klimatyzatorów i innych elementów przechodzących przez powierzchnię sufitu. Dolna część podstawki powinna kończyć się na planowanym poziomie płaszczyzny sufitu napinanego. Potem wycina się tkaninę w kształcie pomieszczenia – długość i szerokość powinny być większe od niego o 20–30 cm z każdej strony.
Po wykonaniu powyższych czynności należy przystąpić do instalacji profili. Do mocowania sufitu napinanego z tkaniny stosuje się specjalne profile montażowe (klinowe lub klipsowe).
Są one instalowane po obwodzie pomieszczenia, wzdłuż wcześniej wytyczonej linii płaszczyzny sufitu. Należy pamiętać, że odległość pomiędzy tymi zamontowanymi na przeciwległych ścianach nie może być większa niż szerokość i długość wcześniej wyciętego zwoju, ponieważ płaty sufitów mocuje się bez styków.
Szczególną uwagę trzeba zwrócić na dobór właściwych łączników mechanicznych do zainstalowania profili. W trakcie użytkowania są poddane działaniu sił wyrywających, dlatego istotna jest nośność podłoża, do którego będą mocowane. W przypadku, gdy jest ona niewystarczająca kształtownik może być montowany do sufitu. Następnie w jeden z profili wkładana jest krawędź płatu tkaniny (tak, żeby na zewnątrz wystawało 5–10 cm). Jej mocowanie zaczyna się od narożnika ściany i kontynuuje wzdłuż linii profilu zamontowanego na tej powierzchni.
W przypadku systemów klipsowych stosowana jest specjalna łopatka montażowa – klips dociska i utrzymuje materiał, natomiast w klinowych – w celu fiksacji tkaniny, do profilu montażowego wkładany jest plastykowy klin.
Po zamocowaniu płótna wzdłuż jednej ze ścian trzeba przytwierdzić go do kształtowników na przeciwległej ścianie. Tkaninę wkłada się w narożniki, przy czym należy ją równomiernie napiąć, aby uzyskać płaską i gładką powierzchnię sufitu napinanego.
Następnie docinana się narożniki płatów sufitowych i przytwierdza tkaninę do profili zamontowanych na innych ścianach. W ostatniej fazie prac odkrawane są wystające z profili montażowych krawędzie materiału, po czym kształtownik (opcjonalnie) jest osłaniany profilem maskującym. Po zamontowaniu sufitu wycina się otwory na punkty świetlne, które mogą być ukryte pod maskownicą.
Schemat kolejności montażu obrazuje rysunek.
W czasach starożytnych sufity napinane były spotykane w eleganckich pałacach, należących do najzamożniejszych rodzin. Wiązało się to z ceną płótna (najczęściej stosowano tkaniny z jedwabiu) oraz krótkotrwałością rozwiązania. Płat materiału pod wpływem słońca bardzo szybko blaknął, a niedoskonałości elementów mocujących sprawiały, że płótno pod własnym ciężarem zaczynało się rozciągać i obwisać. Na skutek tych działań sufit napinany tracił swoje walory estetyczne i należało go wymienić. Poza tym dawniej był rozwiązaniem dość niebezpiecznym – łatwo mógł się zapalić.
Przez wiele lat wysoka cena sufitów napinanych powodowała, że nie były one zbyt popularne. Masowo weszły do powszechnego użytku dopiero w latach 20. XX wieku wraz z rozwojem przemysłu motoryzacyjnego (do wykańczania salonów samochodowych). Trzydzieści lat później były coraz częściej spotykane w mieszkaniach klasy średniej we Francji oraz w krajach skandynawskich. W ostatnich latach stosowane są coraz powszechniej również w Polsce.
Literatura
1. PN-EN 14716:2008 „Sufity napinane. Wymagania i metody badań”.
2. PN-EN ISO 2286-2:1999 „Płaskie wyroby tekstylne powleczone gumą lub tworzywami sztucznymi. Wyznaczanie właściwości zwoju. Metody wyznaczania całkowitej masy powierzchniowej, masy powierzchniowej powleczenia i masy powierzchniowej podłoża”.
2. PN-EN ISO 105-B02:2014-11 „Tekstylia. Badania odporności wybarwień. Część B02: Odporność wybarwień na działanie światła sztucznego: Test płowienia w świetle łukowej lampy ksenonowej”.
4. PN-EN ISO 1421:2001 „Płaskie wyroby tekstylne powleczone gumą lub tworzywami sztucznymi. Wyznaczanie wytrzymałości na rozciąganie i wydłużenia przy zerwaniu”.
5. PN-EN 1875-3:2002 „Płaskie wyroby tekstylne powleczone gumą lub tworzywami sztucznymi. Wyznaczanie wytrzymałości na rozdzieranie. Część 3: Metoda trapezoidalna”.
6. PN-EN 12280-1:2002 „Płaskie wyroby tekstylne powleczone gumą lub tworzywami sztucznymi. Badania przyspieszonego starzenia. Część 1: Starzenie pod wpływem ciepła”.
7. PN-EN ISO 846:2002 „Tworzywa sztuczne. Ocena działania mikroorganizmów”.
8. PN-EN 13501-1+A1:2010 „Klasyfikacja ogniowa wyrobów budowlanych i elementów budynków. Część 1: Klasyfikacja na podstawie wyników badań reakcji na ogień”.
9. PN-EN 12149:2000 „Tapety w zwoikach. Oznaczanie migracji metali ciężkich i innych określonych pierwiastków oraz chlorku winylu i wydzielającego się formaldehydu”.
10. PN-ISO 2528:2000 „Materiały w postaci arkuszy. Oznaczanie szybkości przenikania pary wodnej. Metoda wagowa (miseczkowa)”.
Artykuł ukazał się w „Informatorze Budowlanym-murator”
