Kleje elastyczne. Jakie kleje elastyczne do płytek, kamienia, mozaiki?
Kleje elastyczne - specjalistyczne zaprawy cementowe - stosuje się do układania płytek ceramicznych, mozaiki, a także odpornych na wilgoć kamieni naturalnych. Kleje elastyczne są niezastąpione, zwłaszcza jeśli wykańczamy trudną powierzchnię trudnym materiałem. Używa się wtedy klejów elastycznych klasy C2 lub mocniejszych jego odmian.
W artykule:
- do których materiałów należy używać klejów elastycznych,
- które podłoża wymagają zastosowania klejów elastycznych,
- o klasyfikacji zapraw klejowych - elastycznych wg normy.
Gres, pocienione wielkoformatowe spieki kwarcowe, marmur czy szkło – materiały te coraz częściej wykorzystywane są do wykańczanie ścian i podłóg. Mają one specyficzne właściwości wymagające użycia do ich zamocowania specjalistycznych zapraw klejowych o wysokich parametrach. Istnieją także podłoża, na przykład drewno, do których trudno jest przykleić płytki ceramiczne, oraz miejsca, na przykład tarasy czy baseny, gdzie okładziny wykończeniowe będą narażone na szczególnie trudne warunki eksploatacji. W tych przypadkach także należy sięgnąć po zaprawy klejowe o lepszych właściwościach.
Klej do płytek musi mieć odpowiednie parametry właściwie dobrane do rodzaju zastosowanej okładziny i podłoża oraz warunków i obciążeń, w jakich będzie funkcjonowała. Kleje do zadań specjalnych - tak nazywa się te kleje do płytek, które muszą sprostać wielu niestandardowym czynnikom. Mają one wyższe parametry. Specjalne przeznaczenie kleju do płytek może dotyczyć tylko jednego czynnika, na przykład trudnego do zamocowania materiału. Sytuacja jest bardziej skomplikowana, gdy występuje kilka czynników jednocześnie, na przykład trudny do zamocowania materiał na podłożu poddawanym dużym obciążeniom.
Jakie kleje elastyczne do jakich płytek?
Płytki gresowe. To najczęściej używany materiał ceramiczny wymagający stosowania specjalnych zapraw klejowych. Klejenie płytek jest trudne i wynika z ograniczonej nasiąkliwości (poniżej 1%) materiału. Gdy płytki są małego formatu, problem nie jest tak istotny. Jednak gres jest materiałem wręcz stworzonym do dużych formatów. Do mocowania tego typu okładzin należy stosować kleje elastyczne do płytek o podwyższonej przyczepności, co najmniej klasy C2 według PN-EN 12004.
Wielkoformatowe spieki kwarcowe. Ten materiał okładzinowy ma parametry, zwłaszcza nasiąkliwość, zbliżone do gresu. Płytki charakteryzuje bardzo mała grubość (zaledwie 3 mm). Mają one zazwyczaj duży format. Najczęściej spotykany to 100 x 100 cm, choć zdarzają się i 100 x 300 cm. W celu zwiększenia wytrzymałości płyta wzmocniona jest od spodu plecionką z włókna szklanego.
- Czytaj też: Jaki klej do płytek gipsowych?
Przed przystąpieniem do klejenia płytek należy zadbać o równość podłoża, co ułatwi nakładanie zaprawy klejowej. Trzeba ją nałożyć jednolitą i cienką warstwą (szpachla o wysokości zęba 4 mm) na podłoże oraz na płytę. Po zamocowaniu płytę należy dobrze docisnąć do podłoża, tak aby nie było pod nią pustek powietrznych. Jest to szczególnie ważne przy klejeniu płytek na zewnątrz pomieszczeń. Klej elastyczny użyty do zamocowania tego typu materiału musi charakteryzować się wysoką przyczepnością, zdolnością do wytwarzania trwałych zespoleń z włóknem szklanym oraz budowania wiązań cementowych bez dostępu powietrza. Tego rodzaju kleje do płytek to elastyczne, odkształcalne kleje klasy C2 S1 (jednoskładnikowe – do mniejszych formatów) i C2 S2 (dwuskładnikowe – do największych formatów).
Szklane płytki i mozaika. Szkło jest efektownym, ale jednocześnie najtrudniejszym do zamocowania materiałem okładzinowym. Jest całkowicie nienasiąkliwe, bardzo delikatne, bardzo szybko reaguje na zmianę temperatury (rozszerza się i kurczy). Przy braku nasiąkliwości i najczęściej gładkiej powierzchni użyta do zamocowania okładziny szklanej zaprawa klejowa musi charakteryzować się bardzo dużą siłą przylegania (przyczepnością) do spodniej części płytki lub kostki mozaiki. Wobec braku możliwości zaczepienia mechanicznego (kohezji) cała moc klejenia musi polegać na sile przylegania (adhezji). Siła ta jest wprost proporcjonalna do wielkości klejonej powierzchni, dlatego moc klejenia jest tak ważna szczególnie w przypadku małoformatowej mozaiki szklanej. Zaprawami, które spełniają tego typu wymagania, są kleje elastyczne, dwuskładnikowe, cementowe klasy C2 S2.
Dodatkowo szklana okładzina ceramiczna jest transparentna i dlatego do jej zamocowania powinna zostać użyta biała zaprawa klejąca, która nie będzie przebijała od spodu i powodowała ciemnienia lub szarzenia szklanych płytek. Ponadto, tak jak w przypadku spieków, okładziny szklane wymagają równej powierzchni oraz całkowitego wypełnienia klejem przestrzeni pod płytką przy zachowaniu niewielkiej grubości warstwy.
Kamień naturalny. W tym przypadku rodzaj użytego kleju do płytek zależy od specyficznych właściwości kamienia, a szczególnie od jego wrażliwości na odkształcenia i wykwity na powierzchni spowodowane wilgocią zawartą w zaprawie. Określono trzy grupy wrażliwości kamienia (i wykonanej z niego okładziny) na wilgoć.
I – kamień mało wrażliwy na wilgoć (większość granitów) – do mocowania można stosować zwykłe zaprawy klejowe.
II – kamień wrażliwy na działanie wilgoci w dłuższym okresie czasu – powyżej kilku godzin (większość marmurów) – do mocowania tej grupy należy wykorzystać kleje szybkowiążące klasy C2F.
III – kamień bardzo wrażliwy na wilgoć (porfiry i niektóre marmury) – do mocowania tego typu kamieni powinny być stosowane niezawierające wody kleje reaktywne z żywic syntetycznych klasy R2. Dodatkowo do kamienia o jasnym odcieniu i barwie oraz wszystkich marmurów należy stosować białe zaprawy klejące. Szara barwa kleju powoduje efekt szarzenia (przebijanie szarego koloru od spodu kamienia), szczególnie w przypadku płytek o małej grubości.
Kleje elastyczne na trudne podłoża
Stare okładziny ceramiczne i powłoki malarskie. Stosowanie klejów elastycznych na tego typu podłożu wymaga w pierwszej kolejności oceny jego stanu. Stare warstwy wykończeniowe muszą odpowiednio mocno przylegać do podłoża i być stabilne. To od ich wytrzymałości będzie zależała skuteczność i trwałość nowej okładziny ceramicznej. Właściwym klejem elastycznym do zastosowania w takim miejscu jest elastyczna zaprawa klasy C2. Przed jej nałożeniem należy stare powłoki pozbawić wszelkich substancji zmniejszających przyczepność, zmatowić i – jeśli to możliwe – nakłuć.
Hydroizolacje i lekkie płyty budowlane z rdzeniem XPS. Materiały te wykazują pewną elastyczność i tendencje do odkształceń. Do mocowania płytek na takich podłożach zgodnie z zasadą elastyczne na elastyczne przeznaczone są elastyczne kleje klasy C2.
Podłoża drewniane. Do klejenia płytek na starej podłodze drewnianej nie należy bezpośrednio używać cementowej zaprawy klejącej. Choć niektórzy producenci dopuszczają takie rozwiązanie, to obarczone jest ono dużym ryzykiem związanym z odspojeniem płytek. Drewno nie jest właściwym podłożem dla zaprawy cementowej. Chcąc zastosować taką zaprawę na podłożu drewnianym, należy najpierw nanieść specjalną warstwę kontaktową – grunt, żeby wytworzyć podłoże właściwe dla zaprawy cementowej. Następnie do klejenia płytek użyć kleju elastycznego klasy C2. Warunkiem koniecznym do niczym niezakłóconego funkcjonowania okładziny na takim podłożu jest jego stabilne przytwierdzenie oraz brak odkształceń.
Podłoża metalowe. Są całkowicie inne od pozostałych ze względu na dużą odkształcalność termiczną oraz utrudnioną przyczepność tradycyjnych mineralnych materiałów mocujących. Wykonanie okładziny ceramicznej na takim materiale wymaga zastosowania reaktywnych (poliuretanowych) zapraw klejowych klasy R2. Na zaprawach tych można mocować wszystkie rodzaje okładzin niezależnie od formatu oraz materiału, z jakiego są wykonane.
Ogrzewanie podłogowe. Klej do płytek na jastrychu grzejnym musi wykazywać zdolność do kompensowania pojawiających się między nimi naprężeń związanych ze zmianą temperatury, gdy ogrzewanie jest włączone. Zaprawą, która ma takie właściwości, jest klej elastyczny klasy C2. Wykonane za jej pomocą połączenie powinno jednocześnie skutecznie przewodzić
ciepło z jastrychu grzejnego do płytki. Dlatego klej elastyczny powinien w całości pokrywać od spodu płytkę. Takie rozwiązanie zapobiega również uszkodzeniom płytek na skutek wystąpienia przypadkowych punktowych nacisków i obciążeń.
Tarasy, balkony, schody zewnętrzne. Z punktu widzenia warunków i wymagań istotnych dla wyboru właściwej zaprawy klejącej tarasy, balkony i schody na zewnątrz domu stanowią takie samo miejsce. Każde z nich jest wystawione na bezpośrednie działanie warunków atmosferycznych, w tym szczególnie na duże i nagłe zmiany temperatury. Stosowana tu zaprawa klejąca powinna mieć zdolność do przenoszenia naprężeń wynikających z rozszerzalności płytek pod wpływem temperatury. Musi być przy tym odporna na trudne i zmienne warunki atmosferyczne, zwłaszcza wodę i mróz. Najodpowiedniejsza do tego celu jest klej elastyczny klasy C2.
Wykonując okładzinę na tarasach, balkonach i schodach, należy zwracać szczególną uwagę, aby zaprawa klejąca całkowicie wypełniała przestrzeń pod płytką. Najczęstszą przyczyną odspojenia się płytek w takim miejscu są pustki powietrzne pod spodem, w których gromadzi się woda. Przy zamarzaniu woda zwiększa swoją objętość i odrywa płytki od podłoża. Dodatkowo w każdym z tych miejsc przed zamontowaniem okładziny powinna być wykonana na podłożu elastyczna dwuskładnikowa hydroizolacja podpłytkowa zapobiegająca wnikaniu wody do wnętrza podkładu.
Baseny. Zamocowana tu okładzina ceramiczna poddawana jest dużym obciążeniom mechanicznym spowodowanym nieustannym ruchem mas wody. Zaprawa klejąca musi więc być odporna na takie obciążenia. Ponadto zaprawa taka musi wytrzymać długotrwały kontakt z wodą oraz środki do jej uzdatniania. Zaprawami najlepiej do tego nadającymi się są w przypadku małych basenów przydomowych – kleje elastyczne klasy C2 S1, natomiast w większych basenach z większą ilością wody i większymi obciążeniami lepiej sprawdzają się elastyczne dwuskładnikowe cementowe kleje elastyczne klasy C2 S2.
Polecany artykuł:
Kleje elastyczne - klasyfikacja
Klasyfikacja klejów odbywa się na podstawie normy europejskiej PN EN 12004. Zgodnie z nią kleje dzieli się ze względu na typ i ze względu na klasę. Wyróżniamy:
a) typy klejów (ze względu na skład chemiczny):
C – cementowe,
D – dyspersyjne,
R – reaktywne (na bazie żywic syntetycznych: poliuretanowych i epoksydowych);
b) klasy klejów ze względu na parametry techniczne:
1 – normalnie wiążące,
2 – o podwyższonych parametrach;
c) klasy klejów ze względu na wymagania dodatkowe:
F – szybkowiążące,
T – o zmniejszonym spływie,
E – o wydłużonym czasie otwartym.
Dodatkowo wg normy PN EN 12002 zaprawy klejące możemy podzielić ze względu na odkształcalność poprzeczną na:
S1 – kleje odkształcalne – od 2,5 do 5 mm,
S2 – kleje wysoko odkształcalne – powyżej 5 mm.
Zatem zaprawa oznaczona symbolem C2 ma lepsze właściwości w zakresie przyczepności niż zwykła zaprawy klasy C1. Klej oznaczony symbolem C2 S1 charakteryzuje się dodatkowo odkształcalnością, a C2 S2 – wysoką odkształcalnością. Zaprawa o symbolu C2 TE to szybkowiążący klej cementowy o podwyższonej przyczepności i zmniejszonym spływie, C2 FT S1 – szybkowiążący klej cementowy odkształcalny, o podwyższonej przyczepności i zmniejszonym spływie.
Rodzaj kleju elastycznego użytego do klejenia płytek zależy od specyficznych właściwości okładziny, podłoża oraz warunków i obciążeń, w jakich będzie funkcjonowała. Zastosowanie niewłaściwego kleju może powodować odspojenie płytek, przebarwienia czy, w przypadku kamienia, wykwity.
