Teraz praca zdalna z domu na działce albo wprost z plaży. Czy to możliwe i kto może skorzystać?
Kodeks pracy nie zawiera listy miejsc, z których można wykonywać pracę zdalną ani też odwrotnie, w których wykonywanie pracy zdalnej jest zabronione. W tej kwestii ustanawia jedną powszechnie obowiązującą normę - pracownik nie może pracować zdalnie z miejsca nie uzgodnionego wcześniej z pracodawcą. Co to oznacza w praktyce?
Spis treści
- Praca zdalna wyłącznie z domu?
- Praca zdalna na plaży: czy jest możliwa?
- Okazjonalna praca zdalna na plaży lub na działce?
- Praca zdalna na działce lub na plaży: pracodawca może cofnąć zgodę?
Pracować zdalnie można z dowolnego miejsc, o ile pasuje obu stronom umowy. Poza tym pewne ograniczenia - dla obu stron umowy: i dla pracownika, i dla pracodawcy - ustanawiają normy jasno określone w kodeksie pracy.
Praca zdalna wyłącznie z domu?
Albo z innego miejsca uzgodnionego z pracodawcą - ale wyłącznie jednego. Niekoniecznie, zawarta w Kodeksie pracy definicja pracy zdalnej nie wyklucza takiej możliwości – o ile miejsca te będą każdorazowo uzgodnione z pracodawcą.
Miejsce wykonywania pracy zdalnej, niezależnie od tego, czy będzie to miejsce zamieszkania pracownika, czy też inne miejsce wybrane przez pracownika i zaakceptowane przez pracodawcę, zawsze będzie przedmiotem wzajemnego ustalenia między stronami stosunku pracy.
Strony mogą uzgodnić, że praca zdalna będzie wykonywana w różnych miejscach, o których każdorazowo pracownik będzie informował pracodawcę.
Praca zdalna na plaży: czy jest możliwa?
Zgodnie z tą ogólną regulacją, strony umowy o pracę mogą tę kwestię uzgodnić w dowolny sposób. Może więc znaleźć się w umowie ograniczenie wyłącznie do miejsca zamieszkania, ale i liberalna zasada, w myśl której pracownik pracuje zdalnie skąd chce, byle tylko przed każdą kolejną zmianą miejsca pracy informował o tym pracodawcę.
A co z pracownikami, którzy co do zasady, zgodnie z umową o pracę mają wskazane jako miejsce pracy siedzibę firmy? Czy oni w okresie wakacji też mogą wystąpić o zgodę na pracę zdalną - wszak kodeks pracy przewiduje formę pracy zdalnej okazjonalnie?
Okazjonalna praca zdalna na plaży lub na działce?
Zgodnie z przepisami kodeksu pracy wymiar pracy zdalnej wykonywanej okazjonalnie wynosi nie więcej niż 24 dni w roku kalendarzowym i jest niezależny od wymiaru czasu pracy pracownika (wymiaru etatu), jak również liczby godzin wynikających z rozkładu czasu pracy w dniu, w którym pracownik wykonuje pracę we wspomnianym trybie.
Wniosek pracownika dotyczący pracy zdalnej okazjonalnej nie jest wiążący dla pracodawcy, pracodawca może więc odmówić jego uwzględnienia.
Dalej jednak kodeks pracy stanowi, iż w pewnych przypadkach jednak wniosek o pracę zdalną może być dla pracodawcy wiążący.
Pracodawca będzie co do zasady musiał uwzględnić wniosek o pracę zdalną złożony m.in. przez:
- pracownika – rodzica dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności,
- pracownicę w ciąży,
- pracownika wychowującego dziecko do 4. roku życia,
- pracownika sprawującego opiekę nad innym członkiem najbliższej rodziny lub inną osobą pozostającą we wspólnym gospodarstwie domowym, posiadającymi orzeczenie, o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Zgodnie z przepisami zawartymi w kodeksie pracy pracodawca jest zobowiązany uwzględnić wniosek wspomnianych pracowników, chyba że nie jest to możliwe ze względu na organizację pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika.
W takim przypadku o przyczynie odmowy uwzględnienia wniosku pracodawca będzie musiał poinformować pracownika papierowo lub elektronicznie w terminie 7 dni roboczych od dnia złożenia wniosku.
Oczywiście pracodawca wyrażający zgodę na pracę zdalną okazjonalną także wskazuje miejsce jej wykonywania - na takich samych zasadach jak pracownikom pracującym zdalnie na stałe.
Praca zdalna na działce lub na plaży: pracodawca może cofnąć zgodę?
A co będzie jeśli pracodawca najpierw umożliwia pracę zdalną z plaży lub na działce, ale potem zmieni zdanie? Może wtedy cofnąć zgodę, skoro wcześniej ją wyraził, a nawet uregulowano to w umowie?
Kodeks pracy przewiduje tu różne możliwości i są one uzależnione od trybu w jakim jest wykonywana praca zdalna.
I tak w przypadku pracy zdalnej wykonywanej na podstawie polecenia, pracodawca może w każdym momencie cofnąć polecenie wykonywania pracy zdalnej, z co najmniej dwudniowym wyprzedzeniem.
W przypadku uzgodnienia wykonywania pracy zdalnej przy zawieraniu umowy o pracę co do zasady nie jest możliwe cofnięcie zgody na pracę zdalną i przywrócenie pracownika do pracy w dotychczasowym miejscu (np. w biurze).
Natomiast w przypadku podjęcia pracy zdalnej w trakcie zatrudnienia każda ze stron może wystąpić z wiążącym wnioskiem o zaprzestanie wykonywania pracy zdalnej i przywrócenie poprzednich warunków wykonywania pracy. Wśród tych warunków jest oczywiście też miejsce wykonywania pracy zdalnej.
Zgodnie z kodeksem pracy strony umowy o pracę zdalną ustalają termin przywrócenia poprzednich warunków wykonywania pracy, nie dłuższy niż 30 dni od dnia otrzymania wniosku.
W razie braku porozumienia przywrócenie poprzednich warunków wykonywania pracy następuje w dniu następującym po upływie 30 dni od dnia otrzymania wniosku.
Uprawnienie pracodawcy w tym zakresie nie dotyczy jednak pracowników wykonujących pracę zdalną na swój – wiążący dla pracodawcy – wniosek (tzn. pracowników będących np. rodzicami dzieci do 4 roku życia itp.), chyba że dalsze wykonywanie pracy zdalnej nie będzie możliwe ze względu na organizację pracy lub rodzaj pracy wykonywanej przez pracownika.
