Spis treści
GDDKiA przenosiła już wiele zabytkowych obiektów
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad ma już na swoim koncie wiele rekonstrukcji lub przenosin starych, zabytkowych domów (np. dom Jalu Kurka) czy nawet schronu Dłubnia z czasów I wojny światowej. Teraz dołączyło do niej kolejne takie przedsięwzięcie. Zrekonstruowane szańce Fortu 44 Tonie, będącego częścią Twierdzy Kraków. Inwestycja ta, zrealizowana przy okazji budowy Północnej Obwodnicy Krakowa (S52), to przykład nowatorskiego podejścia do ochrony dziedzictwa militarnego.
- Czytaj też: Historyczny schron stał na trasie S7. Rozebrano go cegła po cegle i odbudowano kilometr dalej
Fort 44 Tonie - fragment Twierdzy Kraków
Fort Tonie, którego nazwa pochodzi od pobliskiej wioski, powstał w 1878 roku jako drewniano-ziemna konstrukcja. Jego zadaniem była obrona północno-zachodniego obszaru Twierdzy Kraków. Szybki rozwój technologii wojskowej wymusił jednak jego modernizację. W latach 1881-1883 fort przebudowano na typowy fort artyleryjski, a na początku XX wieku (1902-1909) stał się jednym z najnowocześniejszych fortów pancernych w Europie. Koszt tej ostatniej przebudowy wyniósł niemal 3 miliony koron austriackich, co w przeliczeniu na dzisiejsze pieniądze daje kwotę ponad 50 milionów złotych.
Fort wyposażony był w wysuwane obrotowe wieże pancerne i kopuły pancerne typu Senkpanzer M.02, produkowane w zakładach Škoda w Pilźnie. Mimo swojego zaawansowania technologicznego, fort nie brał bezpośredniego udziału w walkach I wojny światowej. W późniejszych latach służył jako skład broni dla wojsk polskich i niemieckich, a w okresie PRL jako skład amunicji. Zaniedbany przez lata, w ostatnich latach stopniowo odzyskuje dawny blask.
- Pisaliśmy też: Rozbierają zabytkową chałupę pod Krakowem. Zostanie odbudowana w nowohuckim skansenie
Fortyfikacja nad obwodnicą Krakowa S52
Budowa Północnej Obwodnicy Krakowa (S52), realizowana przez konsorcjum Gulermak i Mosty Łódź za kwotę około 1,4 miliarda złotych (z dofinansowaniem UE w wysokości 789,6 mln zł), wymagała ingerencji w teren, gdzie znajdowały się elementy towarzyszące fortowi Tonie – szaniec piechoty, rowy strzeleckie i umocnienia ziemne.
Podjęto decyzję o odtworzeniu tych umocnień po zakończeniu budowy obwodnicy.
W tym celu wybudowano specjalny wiadukt nad drogą S52 o długości 36 metrów i szerokości 81 metrów. Wiadukt ten został przysypany warstwą ziemi o grubości do 6 metrów, na której zrekonstruowano dawne elementy szańca, rowów strzeleckich i baterii B.3. Odtworzono także ukształtowanie terenu i posadzono specjalną roślinność forteczną, która miała maskować umocnienia.
Północna Obwodnica Krakowa S52 w liczbach
Północna Obwodnica Krakowa to część drogi ekspresowej S52, łączącej Śląsk z Krakowem. Na trasie obwodnicy znajdują się dwa tunele (w Zielonkach i Dziekanowicach) oraz estakada nad ul. Krakowską w Bosutowie. Łącznie na trasie powstało 27 mostów, wiaduktów i estakad o łącznej długości prawie 1,9 km. Drogę otwarto dla kierowców pod koniec grudnia 2024 roku.
