Kołbiel pod Warszawą ma nowy zabytek. Młyn hrabiego Zamoyskiego z XIX w. w rejestrze zabytków

2023-10-23 16:23

W Kołbieli pod Warszawą można zobaczyć doskonale zachowany młyn z lat 70. XIX w. Młyn hrabiego Zamoyskiego, który niedawno wpisano do rejestru zabytków, zachował oryginalny układ pomieszczeń i część wyposażenia. Zobacz, jak wygląda Młyn Zamoyskich w Kołbieli.

Spis treści

  1. Nowy zabytek w Kołbieli pod Warszawą – młyn hrabiego Zamoyskiego
  2. Blisko 120 lat pracy Młyna Zamoyskich. Zachowały się m.in. dwie śruby Archimedesa

Nowy zabytek w Kołbieli pod Warszawą – młyn hrabiego Zamoyskiego

Zbudowany w latach 1871–1872 młyn hrabiego Zamoyskiego w Kołbieli pod Warszawą (woj. mazowieckie) funkcjonował przez ponad 100 lat – zakończył działalność dopiero w latach 90. XX w. Co więcej, wyjątkowy obiekt dotrwał do naszych czasów w formie zbliżonej do oryginalnej, a w środku zachowała się część wyposażenia z lat 50. W październiku 2023 r. młyn w Kołbieli wpisano do rejestru zabytków nieruchomych województwa mazowieckiego.

– Budynek dawnego Młyna Zamoyskich w Kołbieli stanowi świadectwo minionej epoki. Wprowadzone w jego bryle zmiany były nieznaczne i wiązały się głównie z rozwojem technologicznym obiektu. (…) Oprócz ceglanego detalu dekorującego zewnętrze budynku, o cennych wartościach obiektu świadczy zachowane wyposażenie młyna. Istotne walory historyczne wynikają z powiązania z postacią Józefa Zamoyskiego, który w Starej Wsi założył bardzo nowoczesny jak na owe czasy folwark z mechanicznym młynem, owczarnią i stajniami – wyjaśnia prof. Jakub Lewicki, Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków.

Blisko 120 lat pracy Młyna Zamoyskich. Zachowały się m.in. dwie śruby Archimedesa

Budynek dawnego Młyna Zamoyskich na przestrzeni dziejów kilkakrotnie przechodził z rąk do rąk. Powstał z inicjatywy hrabiego Józefa Zamoyskiego w latach 70. XIX w. na fundamentach istniejącego wcześniej w tym miejscu młyna wodnego. Po śmierci hrabiego przechodził w ręce kolejnych członków rodu. W czasie drugiej wojny światowej zajęli go Niemcy, a tuż po wojnie Rosjanie, po czym doszło do upaństwowienia. Przez cały okres PRL-u budynkiem i dawnym folwarkiem zarządzała Gmina Rada Narodowa w Kołbieli. Młyn zakończył pracę dopiero w latach 90. XX na skutek przemian gospodarczych, a dziś znajduje się w rękach prywatnych.

Główny budynek jest murowany z cegły na cokole z kamieni polnych, podpiwniczony, dwupiętrowy. Elewację wykończono tynkiem z pominięciem detali z cegły: obramień okiennych oraz gzymsów. Poszczególne części młyna zostały podzielone na frakcje produkcyjne – można przeczytać na oficjalnej stronie internetowej powiatu otwockiego.

W obiekcie zachował się układ pomieszczeń niemal identyczny z oryginalnym. Bardzo cenne są też zachowane liczne elementy wyposażenia z lat 50., w tym:

  • dwie zachowane w idealnym stanie śruby Archimedesa służące do transportu wody,
  • oryginalny mlewnik KK36 z 1958 r.,
  • urządzenia do mieszania mąki,
  • czyszczarnia,
  • pakownia mączna,
  • komory otrębowe,
  • waga dziesiętna.

Nowy właściciel, który przejął młyn w grudniu 2021 r., wymienił dach w obiekcie, by chronić cenne wnętrza. Zapowiada też remont młyna i udostępnienie go do zwiedzania. Obecnie właściciel pozwala zwykle na zwiedzanie wyłącznie zorganizowanym grupom, po wcześniejszym umówieniu.

– Młyn zachował pierwotne walory architektoniczne, cechy stylowe oraz wysoki poziom autentyzmu oryginalnej substancji budowlanej. Budynek otrzymał dostosowaną do swojej funkcji formę, dzięki czemu stanowi indywidualnie zakomponowane dzieło architektoniczne – podkreśla konserwator zabytków.

Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Nasi Partnerzy polecają

Materiał Partnerski

Materiał sponsorowany

Materiał Partnerski

Materiał sponsorowany

Podziel się opinią
Grupa ZPR Media sprzeciwia się głoszeniu opinii noszących znamiona mowy nienawiści przepełnionych pogardą czy agresją. Jeśli widzisz komentarz, który jest hejtem, powiadom nas o tym, klikając zgłoś. Więcej w REGULAMINIE
Czytaj więcej