Deklaracja w sprawie Via Carpatia podpisana
Bułgaria, Grecja i Rumunia oficjalnie przystąpiły do międzynarodowej inicjatywy Via Carpatia. To kolejne, obok Węgier, Słowacji, Polski i Litwy kraje, które przystąpiły do projektu. Celem Via Carpatia jest modernizacja i rozbudowa drogowego szlaku tranzytowego wzdłuż granicy wschodniej UE, z Europy Środkowej do Azji.
- Dziś w Łańcucie urzeczywistniamy ideę integracji. Zajmujemy się infrastrukturą, tym co łączy ludzi, co integruje. Dziś poszerzamy grono uczestników projektu Via Carpatia o trzech nowych sygnatariuszy dokumentu. Ziarno zasiane przez naszych poprzedników kiełkuje – powiedział 22 października 2010 r. minister infrastruktury Cezary Grabarczyk.
Z inicjatywy Polski
Inicjatywa ta została sformalizowana w 2006 r. poprzez podpisanie Deklaracji Łańcuckiej przez Ministrów Transportu Litwy, Polski, Słowacji i Węgier. Podpisanie deklaracji zostało zainicjowane przez stronę polską. Pomysł ten spotkał się z szerokim poparciem krajów Europy Środkowej, będących nowymi członkami UE. W 2008 roku Rumunia, Bułgaria i Grecja złożyły wniosek o przyłączenie się do inicjatywy.
Z Europy Środkowej do Azji
Deklaracja zakłada rozwój szlaku drogowego z Kowna do Debreczyna (i ew. dalej na południe), który nazwano Via Carpatia. Jego rozwój przyczynia się do aktywizacji gospodarczej słabiej rozwiniętych wschodnich regionów UE.
Via Carpatia w przyszłości będzie stanowiła alternatywny szlak transportowy, prowadzący wzdłuż granicy wschodniej UE, z Europy Środkowej do Azji, krzyżujący się z korytarzami prowadzącymi z Europy Zachodniej do Rosji. Szlak ten łączyłby się przez porty Morza Czarnego ze szlakiem TRACECA (Korytarz Transportowy Europa – Kaukaz – Azja).
- Częścią szlaku Via Carpatia na terytorium Polski są drogi S8 i S19 (Budzisko – Suwałki – Choroszcz/Białystok – Lublin – Rzeszów - Barwinek).
- Na Litwie szlak Via Carpatia pokrywa się ze szlakiem Via Baltica na odcinku drogi Kowno – granica z Polską. Odcinek ten należy do najbardziej obciążonych ruchem samochodów ciężarowych.
- Na Słowacji modernizacja szlaku drogowego Via Carpatia do parametrów drogi ekspresowej jest realizowana na odcinku granica z Polską - Vyżny Komarnik – Preszów – Koszyce – granica z Węgrami.
- Na Węgrzech droga na odcinku Miszkolc – Debreczyn zostanie docelowo przebudowana na autostradę M 35.
- W Rumunii szlak Via Carpatia” rozwidla się w kierunku portu morskiego Konstanca oraz w kierunku Bułgarii (Sofia) i portów greckich nad Morzem Egejskim. Budowa i modernizacja szlaku o ww. przebiegu wiąże się na większości odcinków z realizacją zadań na sieci TEN-T.
Na konferencji, w ramach której odbyło się podpisanie deklaracji, obecni byli ministrowie ds. transportu: z Polski Cezary Grabarczyk - Minister Infrastruktury oraz Maciej Jankowski - Podsekretarz Stanu w MI; z Litwy Arunas Štaras – Wiceminister Transportu i Komunikacji; ze Słowacji Jan Figel – Wicepremier, Minister Transportu, Poczty i Telekomunikacji; z Węgier Zoltán Schvab - Wiceminister Rozwoju Narodowego; z Rumunii Eusebiu Pistru - Wiceminister Transportu i Infrastruktury; z Bułgarii Kamen Kitchev - Wiceminister Transportu, Technologii Informacji i Komunikacji oraz z Grecji Ioannis Magriotis – Wiceminister Infrastruktury, Transportu i Sieci.
W konferencji wzięli również udział parlamentarzyści oraz przedstawiciele władz samorządowych z regionów, przez które przebiega szlak Via Carpatia: z woj. podlaskiego, woj. mazowieckiego, woj. lubelskiego. Region podkarpacki reprezentowali: wojewoda podkarpacki Mirosław Karapyta, marszałek Zygmunt Cholewiński oraz prezydent Rzeszowa Tadeusz Ferenc. Podczas konferencji obecni byli również przedstawiciele Sejmu – Zbigniew Rynasiewicz oraz Jan Tomaka.
