Skargę do Trybunału Konstytucyjnego wnieśli właściciele nieruchomości, których obciążono opłatą adiacencką od wzrostu wartości nieruchomości, kilka lat po dokonanym podziale gruntu. Kiedy podejmowali decyzję o podziale działek, a także kiedy organ administracji go zatwierdził, na terenie gminy, w której znajdowała się nieruchomość, nie obowiązywała opłata adiacencka wynikająca z uchwały rady gminy. Stawka opłaty została ustalona w drodze uchwały dopiero po uprawomocnieniu się decyzji o podziale nieruchomości. Właściciele zostali nią obciążeni po kilku latach. Ponieważ istnieje możliwość odwołania się, uczynili to, jednak bez rezultatów. Zaskarżyli więc przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami do Trybunału Konstytucyjnego.
Zastrzeżenia co do zapisów w ustawie o gospodarce nieruchomościami
Jego zdaniem, ustawa stwarzała stan niepewności co do samego nałożenia opłaty oraz jej wysokości. Zainteresowani nie wiedzieli, czy rada gminy podejmie stosowną uchwałę, jakie określi stawki i czy zarząd gminy ustali opłatę. Ustawodawca wyznaczał jednocześnie trzyletni okres dla takiego stanu. W tym czasie właściciel nieruchomości oraz użytkownik wieczysty nie mieli pewności, czy opłata adiacencka zostanie ustalona i jaka będzie jej wysokość. Nie byli też w stanie przewidzieć, czy będą uiszczać opłaty według stawek obowiązujących w dniu podziału nieruchomości, czy też według stawek z dnia ustalenia opłaty ani czy stawki raz ustalone nie ulegną zmianie.
Jak podał w uzasadnieniu Trybunał Konstytucyjny, niemałe znaczenie miała również długość okresu niepewności. Ustawa nie przewidywała szczególnych rozwiązań mających ograniczyć ten okres. Trybunał stwierdził, że kwestionowane przepisy naruszały konstytucyjną zasadę zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa.
Opłata adiacencka
Opłata adiacencka jest ustawowym obowiązkiem uczestniczenia w kosztach budowy komunalnych urządzeń infrastruktury technicznej spoczywający na właścicielach gruntów oraz użytkownikach wieczystych, którzy nie wnoszą opłat rocznych za użytkowanie wieczyste. Opłatę nakłada się również w przypadku nieruchomości, które zyskały na wartości w wyniku podziału gruntu. Powinny ją wnieść także osoby, które otrzymały nowe nieruchomości w wyniku scalenia.
