Prawo energetyczne. Jakie zmiany w projekcie nowelizacji Prawa energetycznego proponuje rząd?

Prawo energetyczne ma być znowelizowane. Obecnie trwają konsultacje publiczne i uzgodnienia międzyresortowe noweli Prawa energetycznego oraz ustawy o odnawialnych źródłach energii. Zmiany w Prawie energetycznym mają poprawić funkcjonowania rynku energii i gazu w Polce. Jakie zmiany w nowym Prawie energetycznym od 2022 szykuje rząd?

Spis treści

1. Prawo energetyczne do zmiany
2. Co się zmieni w Prawie energetycznym?
3. Nowa faktura za energię w Prawie energetycznym
4. Zmiana sprzedawcy energii w 24 h
5. Porównywarka cen energii elektrycznej
6. Obywatelskie społeczności energetyczne w nowym Prawie energetycznym
7. Agregator - nowe pojęcie w Prawie energetycznym
8. Nowy model rozliczeń prosumentów

Prawo energetyczne do zmiany

Ministerstwo Klimatu i Środowiska przekazało do konsultacji publicznych i uzgodnień międzyresortowych projekt ustawy m.in. wdrażającej unijną dyrektywę rynkową 2019/944. Zdaniem ustawodawców nowelizacja ustawy Prawo energetyczne oraz ustawy o OZE wprowadza rozwiązania niezbędne do poprawy funkcjonowania rynku energii w Polsce. Wzmacnia również pozycję odbiorców oraz aktywizuje ich na rynku.

Co się zmieni w Prawie energetycznym?

Lista proponowanych zmian w Prawie energetycznym jest dość długa. Dotyczą one m.in.:

• czytelnego rachunku za energię elektryczną,
• możliwości zmiany sprzedawcy energii elektrycznej w 24 godziny,
• dostępu do porównywarki ofert sprzedaży energii elektrycznej dla odbiorców energii elektrycznej w gospodarstwach domowych i mikroprzedsiębiorców o rocznym zużyciu poniżej 100 000 kWh,
• funkcjonowania nowej, obywatelskiej społeczności energetycznej (OSE),
• powstania nowego podmiotu na rynku energii - agregatora,
• większej swobody w zawieraniu umów,
• wyboru konkurencyjnej oferty na sprzedaż energii dla nowych prosumentów.

Nowa faktura za energię w Prawie energetycznym

Zgodnie z przepisami unijnymi, rachunki za energię elektryczną powinny być dla odbiorców jasne i czytelne. Stąd w projekcie ustawy znalazły się przepisy, dzięki którym rachunki będą prostsze w odbiorze, a także uzupełnione o przydatne informacje, m.in.:

• o dostępności i korzyściach płynących ze zmiany sprzedawcy,
• o prawach konsumenta,
• o przyszłej zmianie produktu, ceny lub rabacie (o ile umowa to przewiduje) wraz z datą wprowadzenia zmiany,
• graficzne porównanie bieżącego zużycia energii elektrycznej ze zużyciem w analogicznym okresie roku poprzedniego.

Zmiana sprzedawcy energii w 24 h

W projekcie nowelizacji Prawa energetycznego pojawiły się przepisy dotyczące zmiany przez odbiorcę sprzedawcy energii elektrycznej. Ma to być możliwe ciągu 24 godzin, dzięki Centralnemu Systemowi Informacji Rynku Energii – CSIRE, przetwarzającemu informacje rynku energii. To właśnie w CSIRE sprzedawca zgłosi zmianę w imieniu odbiorcy. Projekt przewiduje możliwość także grupowych zmian sprzedawcy energii. Przepisy te mają wejść w życie od 2026 r.

Porównywarka cen energii elektrycznej

To nowe, bezpłatne narzędzie, prowadzone przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, pozwoli porównać wszystkie oferty sprzedaży energii elektrycznej i wybrać tę najkorzystniejszą dla danego odbiorcy.

Obywatelskie społeczności energetyczne w nowym Prawie energetycznym

Nowelizacja ustawy Prawo energetyczne przewiduje prawne podstawy dla funkcjonowania obywatelskiej społeczności energetycznej (OSE). Ideą tworzenia OSE jest umożliwienie wszystkim konsumentom bezpośredniego udziału w wytwarzaniu i zużywaniu energii elektrycznej oraz dzieleniu się nią z innymi odbiorcami. Zgodnie z projektem, obywatelska społeczność energetyczna będzie mogła działać w formie stowarzyszenia, spółdzielni, spółki osobowej albo spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, z wyjątkami wskazanymi w projekcie ustawy.

Ustawodawcy przewidują, że OSE może przyczynić się do zwiększenia efektywności energetycznej konsumentów oraz pomóc w zwalczaniu ubóstwa energetycznego poprzez zmniejszenie zużycia energii elektrycznej i obniżenie cen jej dostaw. OSE będzie mogła:

• zajmować się wytwarzaniem, obrotem, agregacją oraz magazynowaniem energii elektrycznej,
• generować oszczędności na rachunkach swoich członków - mogą bowiem uzyskać mniejsze ceny za energię, posiadając panele fotowoltaiczne lub negocjując niższą cenę, 
• realizować przedsięwzięcia służące poprawie efektywności energetycznej,
• świadczyć usługi ładowania samochodów elektrycznych.

Agregator - nowe pojęcie w Prawie energetycznym

Agregator - nowy podmiot na rynku energetycznym - ma być pośrednikiem w sprzedaży energii elektrycznej lub świadczeniu innych usług oferowanych przez odbiorców, wytwórców czy posiadaczy magazynów energii. Oznacza to bardzo dużą zmianę na rynku energii: to odbiorca będzie mógł oferować swoje usługi, a nie tylko korzystać z usług przedsiębiorstw, tak jak to miało miejsce do tej pory. Prosument, czyli jednocześnie wytwórca i konsument generujący nadwyżki we własnej produkcji energii, będzie mógł sprzedać ją z zyskiem agregatorowi. Dzięki temu możliwy będzie bezpośredni udział odbiorcy energii w rynku. Zyski i korzyści zostaną uzgodnione przez agregatora i odbiorcę w drodze umowy.

Nowy model rozliczeń prosumentów

Zgodnie z projektem nowelizacji Prawa energetycznego, energia będzie przez prosumentów sprzedawana i kupowana po cenach rynkowych. Dotyczyć to będzie prosumentów wchodzących na rynek po 2022 roku. Nadwyżkę energii będą oni sprzedawać po średniej cenie energii na rynku konkurencyjnym w poprzednim kwartale, ogłoszonej przez Prezesa URE, na podstawie art. 23 ust. 2 pkt 18a ustawy – Prawo energetyczne.

Trzeba wiedzieć, że osoby, które przyłączą się do sieci do 31 grudnia 2021 pozostaną dalej w systemie net-meteringu, czyli systemie upustów funkcjonujących do tej pory. Natomiast prosumenci, którzy energię do sieci wprowadzą po 1 stycznia 2022 nie będą mogli korzystać z tego systemu i przejdą automatycznie na nowy sposób rozliczania - możliwość odsprzedaży nadwyżek energii za ustaloną odgórnie cenę minimalną (będzie to cena oparta o średnią cenę rynku konkurencyjnego).

To tylko wybrane zmiany w projekcie ustawy Prawo energetyczne. Na razie są one w fazie opiniowania. Zanim ustawa wejdzie w życie, będzie musiała przejść dosyć długą drogę legislacyjną, więc poszczególne zapisy mogą jeszcze ulec zmianie.