Opłata przekształceniowa – od czego zależy jej wysokość. Kto zapłaci niższą opłatę przekształceniową
Od 2019 opłatę przekształceniową płacą wszyscy właściciele domów i mieszkań, którzy z użytkowników wieczystych gruntu stali się jego właścicielami. Praktyka przekształcania użytkowania wieczystego we własność ujawnia pierwsze problemy. W końcówce 2018 r. wielu użytkowników dostało podwyżkę opłaty za użytkowanie wieczyste i teraz podważają wycenę gruntu. Inni mają dylematy, czy uiszczać opłatę roczną z tytułu użytkowania wieczystego za rok 2019, gdy nie ma jeszcze zaświadczenia o przekształceniu.
Wysokość opłaty przekształceniowej jest równa opłacie rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, jaka obowiązywałaby w dniu przekształcenia. Tym dniem jest 1 stycznia 2019 r. Z mocy ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności gruntów, zostało przekształcone we własność użytkowanie wieczyste gruntów zabudowanych budynkami mieszkalnymi (zobacz treść tej ustawy).
Przeczytaj także: w 2019 r. przekształcenie użytkowania wieczystego. Komu i za ile grunt na własność?
Podwyżka… opłaty przekształceniowej
Przyjęcie powyższej zasady ustalania wysokości opłaty przekształceniowej oznacza, że państwo i samorządy mogły do końca 2018 r. przeprowadzić procedury aktualizacji opłat za użytkowanie wieczyste. Wiele gmin prawdopodobnie z tej możliwości skorzystało, by 1 stycznia 2019 obowiązywała nowa, wyższa opłata, bo wtedy wyższa będzie też opłata z tytułu przekształcenia użytkowania wieczystego.
Podwyżki nie musieli się obawiać tylko ci, którzy dostali ją w ciągu ostatnich 3 lat. A to dlatego, że – zgodnie z art. 77 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami – aktualizowania opłat nie może być dokonywane częściej niż raz na 3 lata. Przy czym, jeśli podwyżka z tego tytułu była rozłożona „na raty”, to przy określaniu wysokości opłaty przekształceniowej jest brana pod uwagę opłata za użytkowanie wieczyste, która obowiązuje w trzecim roku od aktualizacji wartości gruntu.
Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju zaleca, by w sytuacji, gdy nie dostaliśmy jeszcze z gminy zaświadczenia o przekształceniu gruntu, dokonać zapłaty za użytkowanie wieczyste gruntu w dotychczasowej wysokości. Powinna ona zostać zaliczona na poczet przyszłej opłaty przekształceniowej. Tak samo powinny postąpić osoby, spółdzielnie mieszkaniowe i wspólnoty, gdy w ich sprawie toczą się rozstrzygnięcia co do wysokości wyceny gruntu.
Ci zaś, którzy odwołali się od podwyżki do Samorządowego Kolegium Odwoławczego (SKO), a nie doczekali się rozstrzygnięcia, mogą na nie poczekać. Jeśli SKO uzna, że podwyżka w tej wysokości była zasadna, będą musieli dopłacić brakującą różnicę.
Przeczytaj także: jak się bronić przed podwyżką opłaty za użytkowanie wieczyste?>>
Dodajmy, że samorządy będą mogły wszczynać aktualizacje opłat również po 1 stycznia 2019 r. w odniesieniu do tych gruntów, które będą podlegały tzw. przekształceniu opóźnionemu, np. gruntów będących w trakcie zabudowy.
Opłata przekształceniowa przez 20 lat
Zgodnie z ustawą, opłatę przekształceniową trzeba wnosić przez 20 lat (zawsze do końca marca). Opłata przekształceniowa ma być waloryzowana nie częściej niż co 3 lata o GUS-owski wskaźnik zmian cen nieruchomości (ewentualnie wskaźnik inflacji), który publikowany jest w formie obwieszczenia prezesa GUS w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”.
Waloryzacji będzie dokonywał organ właściwy do wydania decyzji o przekształceniu, czyli w przypadku gruntów państwowych – starosta, zaś samorządowych – odpowiednio wójta (burmistrza, prezydenta miasta), zarząd powiatu albo zarząd województwa.
Ustawa umożliwia rozłożenia opłaty przekształceniowej na raty, a także zmianę terminu jej wniesienia (stosowny wniosek trzeba złożyć nie później niż 14 dni przed upływem terminu płatności). Sprzedaż mieszkania przed zakończeniem 20-letniego okresu uiszczania opłaty przekształceniowej nie zwolni z tego obowiązku. Przejdzie on bowiem z następnym rokiem na nabywcę nieruchomości. Co ważne, sprzedający nie ukryje przed nim takiego wydatku, bo wzmianka o długu wobec gminy lub skarbu państwa znajdzie się w księdze wieczystej nieruchomości.
Bonifikata w opłacie przekształceniowej
Ponadto dotychczasowi właściciele gruntu (skarb państwa oraz samorządy, w tym gminy) mogą udzielać bonifikat od opłat przekształceniowych. Jest też możliwość wniesienia wszystkich 20 opłat przekształceniowych jednorazowo „z góry". W odniesieniu do gruntów państwowych ustawa przewiduje bonifikatę w wysokości 60%., o ile płatność jednorazowa zostanie wniesiona w pierwszym roku od przekształcenia. W kolejnych 5 latach wysokość bonifikaty będzie malała o 10 punktów procentowych z każdym rokiem. Rady i sejmiki określiły stawki bonifikat w przypadku jednorazowej opłaty przekształceniowej na gruntach należących do samorządu.
