Klasyfikacja dróg w Polsce. Kryteria klasyfikacji dróg

2021-08-03 14:08
drogi
Autor: gettyimages O odpowiedzialności za budowę i utrzymanie dróg decyduje klasyfikacja dróg pod względem ich właścicielstwa

Kierowców zazwyczaj nie interesuje klasyfikacja dróg, bo najważniejszym kryterium jest tu bezpieczeństwo na drogach i utrzymanie ich w dobrym stanie technicznym. Ale do tego właśnie potrzebna jest klasyfikacja dróg, bo to definiuje jednocześnie zarządcę drogi i jego odpowiedzialność.

Klasyfikacja dróg wg własności

Generalnie drogi w Polsce, klasyfikując je pod względem prawnym, dzielimy na drogi publiczne i wewnętrzne (prywatne, czyli znajdujące się na terenie prywatnym). 

Klasyfikacja dróg publicznych już taka prosta nie jest, bo jej umiejscowienie nie zawsze określa właściciela. Droga publiczna, zgodnie z ustawą o drogach publicznych (z 21 marca 1985 z późn. zmianami), to droga zaliczona do jednej z poniższych kategorii:

  • droga gminna,
  • droga powiatowa,
  • droga wojewódzka,
  • droga krajowa.

Drogi krajowe są własnością Skarbu Państwa. Drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne są własnością właściwego samorządu województwa, powiatu lub gminy. Tak przeprowadzona klasyfikacja dróg wskazuje na ich zarządców, którymi są:

  • dla dróg krajowych – Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad,
  • dla dróg wojewódzkich – zarząd województwa,
  • dla dróg powiatowych – zarząd powiatu,
  • dla dróg gminnych – wójt (burmistrz, prezydent miasta).

W granicach miast na prawach powiatu zarządcą wszystkich dróg publicznych, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych, jest prezydent miasta. Funkcje zarządcy dróg krajowych, z wyjątkiem autostrad i dróg ekspresowych, oraz dróg wojewódzkich, może pełnić zarząd związku metropolitalnego. 

Dokonano jeszcze jedną klasyfikację dróg, ze względu na ich dostępność, stąd wyróżniamy:

  • drogi ogólnodostępne oraz
  • drogi o ograniczonej dostępności, w tym autostrady i drogi ekspresowe.

Podstawą do zmiany przebiegu drogi publicznej lub jej zaliczenia do dróg publicznych jest:

  • w przypadku drogi gminnej uchwała Rady Gminy,
  • w przypadku drogi powiatowej uchwała Rady Powiatu,
  • w przypadku drogi wojewódzkiej uchwała Sejmiku Województwa,
  • w przypadku drogi krajowej zmiana rozporządzenia ministra właściwego ds. transportu.

Klasyfikacja dróg w kilometrach

Dużo mówi się od lat o drogach krajowych (głównie o autostradach), o ich budowie lub modernizacji. Wydawałoby się więc, że dróg o statusie dróg krajowych, tych pozostających w zarządzie GDDKiA, jest w Polsce dużo. Nic bardziej mylnego.  

Długość dróg publicznych, wg danych GUS na 31 grudnia 2018, została wyliczona na 424 564 km. Z tej liczby 95,4% dróg o łącznej długości 405 160,8 km jest zarządzanych przez samorządy terytorialne. Zgodnie z klasyfikacją, jest dróg:

  • wojewódzkich - 28 924,40 km,
  • powiatowych – 124 572,40 km,
  • gminnych – 251 664,00 km.

Na początku roku 2021 całkowita długość dróg krajowych wynosiła 19 400 km, z czego 17 800 km jest zarządzane przez GDDKiA. Z danych podawanych przez GDDKiA (stan na 30 lipca 2021) mamy w Polsce 4312,4 km dróg szybkiego ruchu (czyli o statusie autostrad lub dróg szybkiego ruchu). W tym czasie w realizacji było kolejnych 1494,9 km dróg szybkiego ruchu, w przetargach 223,5 k, a w przygotowaniu inwestycji do realizacji 2004,8 km.      

Klasyfikacja dróg a zadania zarządców

Drogi szybkiego ruchu w zarządzie GDDKiA są w najlepszej sytuacji finansowej w zakresie ich utrzymania, budowania i planowania. Samorządy nie mają już tak pewnego budżetu przeznaczonego na takie same zadania wobec swoich dróg, często muszą przeznaczać pieniądze na pilniejsze potrzeby. Jednak trzeba przyznać, że państwo pomaga również inwestycjom publicznym w drogi lokalne

Do zadań zarządców dróg należy:

  • opracowywanie projektów planów rozwoju sieci drogowych oraz projektów planów finansowania budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg oraz drogowych obiektów inżynierskich,
  • utrzymanie nawierzchni drogi, chodników, drogowych obiektów inżynierskich, urządzeń zabezpieczających ruch, wykonywanie robót interwencyjnych, utrzymaniowych i zabezpieczających, a także utrzymywanie zieleni przydrożnej i realizacja zadań w zakresie inżynierii ruchu,
  • pełnienie funkcji inwestora, prowadzenie m.in. ewidencji dróg, sporządzanie informacji o drogach publicznych i przekazywanie ich Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad,
  • przeprowadzanie okresowych kontroli stanu dróg i drogowych obiektów inżynierskich,
  • badanie wpływu robót drogowych na bezpieczeństwo ruchu drogowego,
  • wydawanie zezwoleń na zajęcie pasa drogowego i zjazdy z dróg oraz pobieranie opłat i kar pieniężnych. 
Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Nasi Partnerzy polecają
Czytaj więcej