Fit for 55 - co to znaczy? Jakie są założenia pakietu Fit for 55? Jakie koszty?

2022-01-17 18:35
zeroemisyjność
Autor: gettyimages Fit for 55 jest pakierem regulacji prawnych, dzięki któremu Unia Europejskia ma ograniczyć w 55% emisyjność do roku 2030, a 2050 stać się zeroemisyjna

Fit for 55 to, mówiąc ogólnie, pakiet unijnych aktów prawnych, które mają na celu zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych o 55% względem roku 1990. Ma on być zrealizowany do 2030. Fit for 55 odnosi się do okresu przejściowego, prowadzącego docelowo do neutralności klimatycznej w 2050 roku w całej UE. Jakie są założenia Fit for 55?

Spis treści

  1. Fit for 55 - co to takiego?
  2. Legislacja Fit for 55
  3. Fit for 55 - pakiet zmian
  4. Fit for 55 i koszty z tym związane
  5. Rządowa walka z pakietem Fit for 55

Fit for 55 - co to takiego?

Fit for 55 to pakiet zmian legislacyjnych, który Komisja Europejska ogłosiła w połowie lipca 2021. Mają one doprowadzić do ograniczenia emisyjność gospodarki europejskiej o co najmniej 55% do 2030 roku. Odnośnikiem jest poziom emisji w 1990. Bruksela wymagać ma zmian m.in. w:

  • limitach emisji samochodów,
  • sposobach ogrzewania domów,
  • tanich lotach samolotowych,
  • odnawialnych źródeł energii.

Na Fit for 55 składa się dokładnie 13 wniosków ustawodawczych, które stały się elementem nowego europejskiego porządku prawnego wraz z uchwaleniem przez UE Prawa Klimatycznego, które oficjalnie weszło w życie 29 lipca 2021. 

Legislacja Fit for 55

Proces legislacyjny Fit for 55 potrwa do 2023 roku. Zmiany zapisane w Fit for 55 muszą zostać jeszcze zaakceptowane przez poszczególne państwa unijne oraz Parlament Europejski. Dlatego nowe wytyczne mogą zacząć obowiązywać najwcześniej w 2024 roku. Część z nich polega na nowelizacji już istniejących regulacji, np. dyrektywy w sprawie energii odnawialnej (RED) i dyrektywy o efektywności energetycznej (EED), czy rewizji unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS). 

Działania podjęte przez UE w ramach pakietu Fit for 55 mają wpłynąć na zrównoważony wzrost gospodarczy, zmniejszyć korzystanie z paliw kopalnych oraz upowszechnić odnawialne źródła energii, które umożliwią wprowadzenie nowych technologii i rozwój infrastruktury. Proponowane ramy regulacyjne odnoszą się m.in. do sektora energetycznego, w tym systemów ciepłowniczych i kogeneracji, użytkowania gruntów i gospodarki leśnej, sektora transportu drogowego oraz opodatkowania energii.

Fit for 55 - pakiet zmian

Pakiet klimatyczny Fit for 55 składa się z 13 wniosków ustawodawczych. Są to nowe propozycje lub aktualizacja obowiązujących przepisów. Najważniejsze z nich to:

  • Fundusz klimatyczny. KE ma powołać Społeczny Fundusz Klimatyczny, finansowany m.in. z budżetu. Ma on przeciwdziałać ubóstwu energetycznemu. Polska byłaby największym beneficjentem tego funduszu, z 13 mld euro dofinansowania. Zwiększony ma być również Fundusz Modernizacyjny na transformację energetyczną, z którego Polska korzysta obecnie w największym stopniu. Nie będzie on jednak obejmować inwestycji związanych z paliwami kopalnymi, w tym gazem.

  • Opodatkowanie energii. Zmiana dyrektywy dotyczącej podatków od produktów energetycznych oznacza opodatkowanie wszystkich paliw kopalnych - obecnie obowiązują obniżone stawki lub zwolnienia. 

  • Efektywność energetyczna. KE chce zmniejszenia wykorzystania energii w Europie. Oszczędnościom energetycznym ma służyć m.in. pomysł termomodernizacji budynków sektora publicznego. Każdego roku 3% tego budynków ma być modernizowanych pod kątem właśnie efektywności energetycznej.
  • OZE. Produkcja i zużycie energii odpowiadają za 75% emisji w UE, dlatego też przyspieszenie przejścia na bardziej ekologiczny system energetyczny ma zasadnicze znaczenie. W dyrektywie OZE zostanie ustalony zwiększony poziom docelowy, zgodnie z którym do 2030 r. 40% energii należy produkować ze źródeł odnawialnych. Państwa członkowskie przyczynią się do realizacji tego celu, a konkretne wartości docelowe zostaną zaproponowane w odniesieniu do wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych w transporcie, ogrzewaniu i chłodzeniu, budynkach i przemyśle.

  • Zmiany w handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS). To propozycja zaostrzenia celów redukcji emisji w ramach tzw. wspólnego wysiłku redukcyjnego (Effort Sharing Regulation). Dotyczy on m.in. budynków, transportu drogowego i morskiego, rolnictwa, odpadów i małych sektorów przemysłu - które obecnie generują 60% emisji gazów cieplarnianych. Dla każdego państwa ustalane będą indywidualne cele zmniejszania emisji w tych sektorach.

  • Zmiany w normach emisji CO2 dla samochodów. Bardziej rygorystyczne normy emisji CO2 dla samochodów osobowych i dostawczych przyspieszą przejście na mobilność bezemisyjną dzięki wymogowi zmniejszenia średnich emisji z nowych samochodów o 55% od 2030 r. i o 100% od 2035 r. w porównaniu z poziomami z 2021 r. W rezultacie wszystkie nowe samochody rejestrowane od 2035 r. będą bezemisyjne. Zmienione rozporządzenie w sprawie infrastruktury paliw alternatywnych nałoży na państwa członkowskie wymóg zwiększenia zdolności ładowania proporcjonalnie do sprzedaży samochodów bezemisyjnych oraz wymóg instalacji punktów ładowania i tankowania na głównych autostradach w regularnych odstępach.

  • Zmiany w użytkowaniu gruntów, leśnictwa i rolnictwa. W rozporządzeniu ustanowiono ogólny cel UE dotyczący usuwania CO2 (310 mln ton emisji CO2 do 2030 r.) przez naturalne pochłaniacze. Do 2035 r. UE powinna dążyć do osiągnięcia neutralności klimatycznej w sektorach użytkowania gruntów, leśnictwa i rolnictwa, co dotyczy również emisji rolniczych innych niż CO2, takich jak emisje pochodzące ze stosowania nawozów i zwierząt gospodarskich. W zakresie gospodarki leśnej Komisja zaznacza, że biomasa ma być zbierana i wykorzystywana w sposób zrównoważony. Do 2030 roku w UE mają zostać zasadzone 3 miliardy drzew.

Najważniejsze założenia Fif for 55
  • Redukcja emisji CO2 o 55% do 2030 roku, 
  • 40% energii ze źródeł odnawialnych do 2030 roku,
  • Zakaz sprzedaży samochodów spalinowych po 2035 roku.

Fit for 55 i koszty z tym związane

Realizacja pakietu Fit for 55 związana jest z wysokimi kosztami krajów członkowski, w tym także Polski. W analizie Banku Pekao S.A. "Wpływ pakietu Fit for 55 na polską gospodarkę", wskazano, że w porównaniu do obecnie obowiązujących przepisów, realizacja pakietu wynieść ma dodatkowo około 190 mld euro. Jak czytamy, realizacja scenariusza Fit for 40 (redukcji emisji w UE na 2030 r. do 40% względem poziomu z 1990 r.) pochłonąć ma 338 mld euro, natomiast realizacja scenariusza Fit for 55 związana jest z wydatkiem rzędu 527,5 mld euro. W raporcie mowa jest też o tym, że „niezbędne inwestycje związane z Fit for 55 generują nie tylko koszty, lecz także oszczędności (rozłożone w czasie poza 2030 r.)”. Mowa o kwocie blisko 220 mld euro, na którą składać mają się fundusze pochodzące z uprawnień do handlu emisjami, wsparcie z Funduszu Odbudowy Unii Europejskiej oraz Funduszy UE z budżetu na lata 2021-2027.

Rządowa walka z pakietem Fit for 55

"Zrobimy wszystko, by nie wszedł w życie", "to polityczny eksperyment, który sprowadzi na Europejczyków ubóstwo", "swoiste tsunami, które będzie rzutować na stan materialny polskich rodzin" - politycy obozu władzy krytykują pakiet Fit fot 55. Wyliczają, ile każdego Polaka będzie kosztował. Nie wspominają jednak o korzyściach z niego płynących i ochronie przed katastrofą klimatyczną. A przecież każdy Polak traci obecnie przez szybujące ceny energii z węgla i gazu. 

Eksperci jednak twierdzą, że w Polsce przez lata nie zrobiono nic w kwestii transformacji energetycznej i teraz szuka się winnego podwyżek cen energii. Jednym z większych błędów jest uporczywe opieranie energetyki na węglu, którego zaczyna brakować. Wydawane są miliardy na węgiel z Rosji zamiast na transformację energetyczną, która i tak jest nieunikniona. Za kolejne stracone pieniądze uważa się te z handlu emisjami CO2 (tylko w 2021 do budżetu z tego tytułu wpłynęło 25 mld zł), które z założenia powinny wspierać m.in. odnawialne źródła energii, co obniżyłoby rachunki Polaków za energię. 

W najbliższym czasie toczyć się będą unijne negocjacje pakietu Fit for 55. Mówi się, że mogą potrwać nawet 2 lata. Już teraz wiadomo jednak, że rozmowy te będą wyjątkowo trudne. W kontekście tym przedstawiciele polskiego rządu niejednokrotnie podkreślali w swoich wypowiedziach, że propozycje zawarte w pakiecie oraz związane z nimi koszty, poddane zostaną szczegółowej analizie.

Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Nasi Partnerzy polecają

Materiał Partnerski

Materiał sponsorowany

Materiał Partnerski

Materiał sponsorowany

Podziel się opinią
Grupa ZPR Media sprzeciwia się głoszeniu opinii noszących znamiona mowy nienawiści przepełnionych pogardą czy agresją. Jeśli widzisz komentarz, który jest hejtem, powiadom nas o tym, klikając zgłoś. Więcej w REGULAMINIE
Czytaj więcej