Okucia budowlane do okien antywłamaniowych – wymagania i klasyfikacja
Okucia antywyważeniowe są najważniejszym elementem zabezpieczającym okno przed włamaniem. Okucia antywłamaniowe zapobiegają próbom napadu, tworząc tzw. punkty bezpieczne – im więcej takich punktów, tym trudniej wyważyć skrzydło. W zależności od klasy odporności na włamanie, stolarka wyposażona jest w różne okucia budowlane o odpowiedniej wytrzymałości i rozmieszczeniu.
O tym jakie funkcje będzie mieć zamontowana stolarka decyduje mechanizm zamknięty pomiędzy skrzydłem a ramą okna, czyli okucie. Okucia okienne umożliwiają szczelne ryglowanie okna, powinny być wykonane z wysokiej jakości materiałów, wyróżniać się stabilnością i łatwością konserwacji, tak aby zapewnić długotrwałe i niezawodne funkcjonowanie okna.
Wszystkie okucia, w które wyposażone jest okno lub drzwi, powinny być zdolne do zapewnienia stanu zamknięcia i utwierdzenia. Okna antywłamaniowe wyposażone są w dodatkowe elementy utrudniające wyważenie. Zwykle są to trzpienie ryglujące w kształcie grzybka, które zamontowane są w skrzydle. Współpracują one z zaczepami zamocowanymi w ramie okna, tworząc stabilne połączenie okna z ościeżnicą. Okucia antywyważeniowe tworzą tzw. punkty bezpieczne – im więcej takich punktów, tym trudniej wyważyć skrzydło. Dlatego w oknie o podwyższonej klasie odporności na włamanie okucia rozmieszczone są na całym obwodzie.
Odporność na włamanie – klasyfikacja okuć i stolarki otworowej
Wkładki bębenkowe, tarcze drzwiowe oraz zamki powinny spełniać wymagania podane w poniższej tabeli (wyciąg z normy PN-EN 1627) lub odpowiadać postanowieniom załącznika B, Tablica B.1 ww. normy. Załącznik ten określa wymagania dotyczące zamków i okuć bądź ich części, których nie obejmuje zakres norm wymienionych w tablicy, precyzując informację takie jak: cel ochrony, wymaganie, metodę i granicę badania oraz klasę odporności wg normy EN 1627.
Tabela 2 (przedstawiona w normie w punkcie 6. Okucia) wymienia wymagania wynikające z norm: PN-EN 1303:2007 Okucia budowlane. Wkładki bębenkowe do zamków. Wymagania i metody badań, PN-EN 1906:2012 Okucia budowlane. Klamki i gałki drzwiowe wraz z tarczami. Wymagania i metody badań oraz PN-EN 12209:2005 Okucia budowlane. Zamki. Zamki mechaniczne wraz z zaczepami. Wymagania i metody badań.
| Klasa odporności | RC 1 N | RC 2 N/RC 2 | RC 3 | RC 4 | RC 5 | RC 6 |
|
EN 1303 |
4 1 |
4 1 |
4 1 |
6 2 |
6 2 |
6 2 |
| EN 1906 Tarcze drzwiowe (7. znak) |
1 | 2 | 3 | 4 | 4 | 4 |
| EN 12209 Zamki (7. znak) |
3 | 3 | 4 | 7a | 7 | 7 |
| aMogą być stosowane zamki z 6. klasą zabezpieczenia (7.znak), jeśli konstrukcja drzwi zapewnia odporność na wiercenie wymaganą w klasie 7. | ||||||
| Cel ochrony | Rodzaj okucia | Klasa odporności wg PN-EN 1627 | Wymagania | Parametry badania |
| Ochrona przed wierceniem | Skrzynka zamka (okno) | 1-6 | Skrzynka zamka zabezpieczona przed wierceniem lub warstwa zabezpieczona przed wierceniem lub okucie osłonowe zabezpieczone przed wierceniem nakładające się na skrzynkę lub minimalna twardość powierzchniowa 60 HRC (EN ISO 6508-1), głębokość | Czas wiercenia netto – 50% czas oporu zgodnie z tab. 7, ale co najmniej 3 min |
| Ochrona przed ukręceniem | Klamka okienna z blokadą (kluczową lub bezkluczową) | 1-6 | Zablokowana klamka okienna jest obciążona momentem obrotowym 100 Nm, o kierunku przeciwnym do zamykania | Klamka okienna nie powinna zostać obrócona do położenia otwarcia, ani wyłamać się w taki sposób, aby zostało otwarte |
| Ochrona przed wyłamaniem | Klamka okienna z blokadą (kluczową lub bezkluczową) | 1-6 | Zablokowana klamka okienna jest obciążona prostopadle w stosunku do płaszczyzny jej obrotu momentem obrotowym 100 Nm | Nie powinny wystąpić żadne uszkodzenia umożliwiające otwarcie okna poprzez system transmisyjny |
| Ochrona przed przemieszczeniem czopa ryglującego okuć okiennych | Okucia okienne rozwierane, uchylne i uchylno-rozwierane |
1-6 | Czop ryglujący jest obciążony w kierunku przeciwnym do ryglowania siłą F2 do maksimum 6 kN lub obszar ryglowania jest chroniony | Czop ryglujący może być cofnięty najwyżej o 50% drogi ryglowania |
W zależności od zastosowanych rozwiązań (szyby bezpiezne), doboru i rozmieszczenia okuć w oknie może ono osiągnąć różnie kwalifikowaną klasę odporności na włamanie. Okno antywłamaniowe w klasie odporności 1 musi być wyposażone w minimum 4 punkty bezpieczne. W 2 klasie odporności na włamanie punktów bezpiecznych musi być minimum 7. Ponadto okna antywłamaniowe powinny być wyposażone w klamkę z blokadą. Dobre okucia zabezpieczają przed wyważeniem również okno zostawione w pozycji uchylonej. Poniżej przedstawione zostały klasy odporności na włamanie stolarki, z uwzględnieniem wymaganego oszklenia.
| Klasa odporności | Klasa odporności oszklenia wg PN-EN 356 | Zestaw narzędzi | Czas oporu | Czas badania |
| RC 1 N | wymagania krajowe | – | – | – |
| RC 2 N | ||||
| RC 2 | P4A | A2 | 3 | 15 |
| RC 3 | P5A | A3 | 5 | 20 |
| RC 4 | P6B | A4 | 10 | 30 |
| RC 6 | P7B | A5 | 15 | 40 |
| RC 6 | P8B | A6 | 20 | 50 |
