Spis treści
Podział i funkcje mat podłogowych w przemyśle
Maty podłogowe w halach przemysłowych pełnią generalnie bardzo podobną rolę, jak w innych obiektach – zwiększają bezpieczeństwo i komfort poruszających się tam osób, zapewniają dodatkową warstwę izolacyjną, a do tego chronią posadzkę przed uszkodzeniami. Jest to rozwiązanie bardzo popularne i to bez względu na branżę. Wykorzystanie mat podłogowych bywa koniecznością i może przynieść konkretne korzyści nie tylko w zakładach produkcyjnych, ale również w magazynach, warsztatach, laboratoriach i innych obiektach.
Najczęściej stosuje się je w miejscach, w których na co dzień poruszają się osoby. Są to więc przede wszystkim ciągi komunikacyjne, stanowiska pracy, okolice linii montażowych, miejsca składowania czy strefy wejścia do hali. Naturalnie nie ma żadnych przeciwwskazań, żeby użyć ich również w innych miejscach w hali (np. w miejscu montażu maszyn i urządzeń produkcyjnych).
Wprawdzie dostępnych jest wiele różnych rodzajów przemysłowych mat podłogowych, jednak możemy je podzielić na dwie podstawowe grupy.
- Przeczytaj również: Sposoby ochrony przed hałasem w hali przemysłowej
Pierwsza grupa obejmuje maty, których głównym celem jest ochrona podłoża. Mają one zabezpieczać posadzki przed uszkodzeniami (wgnieceniami, ścieraniem), które mogą być następstwem np. upadku różnych przedmiotów, przejazdu pojazdów transportowych czy też wibracji pracujących maszyn. Chronią też posadzkę przed zanieczyszczeniami i kontaktem z różnymi chemikaliami, w tym ze żrącymi substancjami.
Podstawowym zadaniem drugiej grupy mat podłogowych jest zwiększenie komfortu i bezpieczeństwa pracowników. Maty o właściwościach amortyzujących zapobiegają zmęczeniu, co jest szczególnie istotne dla tych osób, które spędzają wiele godzin w jednym miejscu w pozycji stojącej. Maty zwiększają również komfort pracy poprzez tłumienie drgań czy absorbowanie różnych dźwięków, a także izolują stopy pracowników od zimnej posadzki. Ważną funkcją mat podłogowych jest również minimalizowanie ryzyka poślizgnięcia się wszędzie tam, gdzie podłogi mogą mieć kontakt z wodą i różnymi cieczami.
Na co zwracać uwagę przy wyborze mat podłogowych?
Przemysłowe maty podłogowe to bardzo szeroka i dość różnorodna grupa produktowa. Dostępne na rynku rozwiązania mogą się diametralnie różnić, w zależności od przeznaczenia. Wybierając konkretne rozwiązanie, należy wziąć pod uwagę wiele różnych kwestii.
Przede wszystkim istotne jest miejsce wykorzystania takiej maty i jej główne przeznaczenie. W tym kontekście ważny jest rodzaj hali i wykonywane w niej procesy technologiczne, panujące wewnątrz obiektu warunki środowiskowe, dokładna specyfika stanowiska pracy i wiele innych czynników, jak chociażby intensywność użytkowania. Różne będą bowiem potrzeby odnośnie maty podłogowej w miejscach o niskiej intensywności użytkowania, w których porusza się np. niewiele osób każdego dnia, a całkowicie inne, gdy dane miejsce jest bardzo intensywnie użytkowane (poruszają się tam nie tylko osoby, ale również np. wózki widłowe czy inne pojazdy transportowe).
Bardzo ważną kwestią jest oczywiście rodzaj materiału, z jakiego wykonana jest mata podłogowa, gdyż to od niego w dużej mierze będzie zależeć wytrzymałość maty i jej odporność na rozciąganie, ścieranie czy rozerwanie. Dobór ten oczywiście powinien uwzględniać główne przeznaczenie maty i panujące w danym miejscu warunki. Jednym z najczęściej spotykanych materiałów jest guma, przy czym wykorzystuje się zarówno kauczuk syntetyczny, jak i naturalny. Dostępne są również maty wykonane z tworzyw sztucznych, poliamidów, pianki PVC i różnych rodzajów włókien. Coraz większą popularność zyskują także materiały pochodzące z recyklingu.
- Przeczytaj również: Wyładowania elektrostatyczne (ESD) w hali przemysłowej. Przyczyny występowania zagrożeń i sposoby ich zapobiegania
Różne specyficzne warunki, jakie mogą panować w hali przemysłowej, również będą miały wpływ na wybór maty podłogowej. Inne będą potrzeby w halach suchych, a inne w mokrych czy też w takich miejscach, w których istnieje ryzyko pojawienia się olejów i innych smarów na podłodze. W tym ostatnim przypadku mata powinna wykazywać właściwości olejoodporne. Natomiast w miejscach, w których pojawiają się iskry, mata powinna być dodatkowo trudnopalna, a nawet całkowicie ognioodporna.
Ważna bywa również struktura powierzchni maty, która wpływa np. na komfort poruszania się po macie czy na jej właściwości antypoślizgowe. Kolejnym ważnym czynnikiem jest grubość maty, która także decyduje o komforcie i może mieć wpływ zmęczenie w dłuższym czasie. Warto jednak pamiętać, w przypadku mat o większej grubości, że mogą pojawić się trudności z wjechaniem na nią wózka. Stąd też może pojawić się konieczność zastosowania mat o niskim profilu najazdu.
Maty podłogowe antypoślizgowe
Antypoślizgowe maty podłogowe to podstawowy element wyposażenia miejsc, w których istnieje ryzyko poślizgnięć. Warto je stosować zwłaszcza w mokrych pomieszczeniach, ale również wszędzie tam, gdzie jest duży poziom wilgoci w powietrzu, a także gdy istnieje duże ryzyko występowania rozlanych cieczy. Tego typu maty najczęściej są wykonane z trwałej mieszanki gumy naturalnej, PVC czy innych tworzyw sztucznych. Istotne jest również ich wyprofilowanie oraz struktura powierzchni. Można spotkać także maty, które mają dodatkową warstwę wierzchnią np. ze specjalnym grysem antypoślizgowym, który znacząco poprawia przyczepność. Powszechnie stosuje się także specjalne otwory drenujące, które sprzyjają odpływowi rozlanych cieczy pod matę.
- Przeczytaj również: Jak zaplanować bezpieczne i efektywne stanowisko spawalnicze w hali przemysłowej?
Maty tego typu znajdują zastosowanie m.in. w halach produkcyjnych przy liniach montażowych lub przy indywidualnych stanowiskach pracy, w magazynach, ale również w halach sportowych, lodowiskach czy innych miejscach publicznych, gdzie zarówno pracownicy, jak i klienci są narażeni na poślizgnięcia. Na rynku dostępne są też rozwiązania, które są przeznaczone na zewnątrz budynków (np. na rampy załadunkowe) czy na schody.
Maty podłogowe antyzmęczeniowe (ergonomiczne)
Długotrwałe przebywanie w pozycji stojącej może prowadzić do dyskomfortu i zmęczenia kończyn dolnych. Antyzmęczeniowe maty podłogowe, wykonane z elastycznych, amortyzujących materiałów, równomiernie rozkładają ciężar ciała i stymulują mikroruchy stóp, co poprawia krążenie i ogranicza zmęczenie. Amortyzujące właściwości takich mat minimalizują obciążenie stawów i mięśni, przyczyniając się do redukcji liczby urazów i przewlekłych dolegliwości, takich jak bóle kręgosłupa czy stawów.
- Przeczytaj również: Oznakowanie poziome w obiektach magazynowych. Dlaczego jest ważne? Jakie są wymagania?
Budowa antyzmęczeniowych mat podłogowych często umożliwia łatwą konfigurację przestrzeni roboczej. Wykonane są z miękkich i elastycznych materiałów. Zalecane są do stosowania na stanowiskach z długotrwałą pracą stojącą (lub z niewielkim ruchem) w przemyśle, a także w recepcjach, biurach czy przy stanowiskach pakowania. Stosowanie mat ergonomicznych podnosi komfort pracy i przeciwdziała pojawieniu się uczucia zmęczenia, a w dłuższej perspektywie podnosi wydajność pracy i ogranicza absencje.
Maty antywstrząsowe (amortyzujące)
Mocne, grube maty ochronne zabezpieczają podłogi i sprzęt przed uszkodzeniami mechanicznymi, które są najczęściej następstwem upadku ciężkich przedmiotów bądź stałych wibracji związanych np. z pracą maszyny. Wykonane z wytrzymałej mieszanki gumowej, są niemal niezniszczalne i charakteryzują się długotrwałym użytkowaniem. Nadają się zarówno do różnego rodzaju pomieszczeń przemysłowych, jak i warsztatów czy magazynów. Teksturowana, antypoślizgowa powierzchnia zapewnia dodatkowe bezpieczeństwo przy intensywnym użytkowaniu i przenoszeniu ciężarów.
Maty antystatyczne (ESD)
Antystatyczne maty podłogowe odgrywają bardzo ważną rolę w obiektach, w których obecność ładunków elektrostatycznych może zagrażać zarówno ludziom, jak i urządzeniom elektronicznym. Zapobiegają gromadzeniu się elektryczności statycznej na stanowiskach pracy i zapewniają rozpraszanie niebezpiecznych wyładowań elektrostatycznych. W tym celu stosuje się specjalne materiały, takie jak winyl, guma naturalna czy pianka poliuretanowa. Ponieważ maty ESD gromadzą elektryczność statyczną, niezbędne jest ich uziemienie. Często wykorzystywane są na liniach produkcyjnych elektroniki, w laboratoriach i magazynach z podzespołami elektronicznymi.
Maty elektroizolacyjne
Zadaniem elektroizolacyjnych mat podłogowych jest ochrona pracowników przed porażeniem prądem w miejscach zagrożonych kontaktem z wysokim napięciem, np. w pobliżu rozdzielni elektrycznych, transformatorów, urządzeń pracujących pod wysokim napięciem czy w elektrowniach. Wykonane z mieszanki gum dielektrycznych, muszą spełniać rygorystyczne normy wytrzymałości na przebicie elektroizolacyjne, co gwarantuje bezpieczeństwo użytkowników. Produkty takie poddawane są testom według międzynarodowych norm (np. IEC 61111 czy ASTM D-178).
Maty chemiczne
W środowiskach laboratoryjnych i przemysłowych, gdzie występuje kontakt z substancjami chemicznymi, wymagane są maty podłogowe odporne na działanie olejów, smarów i agresywnych środków chemicznych. Wykonane np. z gumy nitrylowej charakteryzują się wysoką odpornością na zabrudzenia i łatwością utrzymania czystości. Tego typu maty najczęściej są jednocześnie trudnopalne albo niepalne.
Maty spożywcze
Maty przeznaczone do użytku w firmach z branży spożywczej muszą spełniać najwyższe standardy higieny oraz bezpieczeństwa. Wykonane z materiałów odpornych na oleje, smary i substancje chemiczne, często mają również antybakteryjne właściwości i są łatwe do czyszczenia. Dzięki temu doskonale sprawdzają się przy liniach produkcyjnych żywności, w kuchniach, barach, strefach przygotowania posiłków czy obszarach mycia.
Podsumowanie
Powyższy podział nie obejmuje naturalnie wszystkich rodzajów przemysłowych mat podłogowych. Pojawiające się różne specyficzne warunki mogą wymuszać stosowanie mat o nietypowych właściwościach. Bardzo często również dostępne maty przemysłowe łączą kilka typów właściwości. Maty antyzmęczeniowe są zazwyczaj również antypoślizgowe, a maty spożywcze charakteryzują się odpornością na żrące substancje chemiczne.
Maty podłogowe stały się dziś podstawowym elementem, który pozwala zoptymalizować warunki pracy. Duża różnorodność mat przemysłowych pozwala bowiem dobrać optymalne rozwiązanie do niemal każdego środowiska pracy ‒ zarówno pod kątem bezpieczeństwa, jak i komfortu czy wymogów higienicznych.
