Spis treści
Poprawnie zaprojektowana i wykonana strefa czystego wejścia do budynku może zatrzymać nawet 80–90% zabrudzeń, które w przeciwnym razie zostałyby wniesione do wnętrza. Strefa wejściowa jest szczególnie istotna we wszystkich obiektach o intensywnym ruchu – biurowcach, centrach handlowych i innych obiektach użyteczności publicznej – w których przewija się dziennie od kilkuset do nawet kilku tysięcy osób. Każda z nich wnosi na obuwiu piasek, błoto, wodę czy śnieg.
Strefa wejściowa pozbawiona skutecznej ochrony przed zanieczyszczeniami przyczynia się do ich rozprzestrzeniania po całym budynku, powodując:
- konieczność częstego i intensywnego sprzątania, co generuje wyższe koszty pracy i środków czyszczących,
- przyspieszone zużycie podłóg przez działanie ścierne cząstek piasku i żwiru,
- zwiększone ryzyko poślizgnięć i upadków na mokrych podłogach,
- pogorszenie wizerunku obiektu przez widoczne zabrudzenia.
Inwestycja w profesjonalną strefę wejściową może zwrócić się szybko dzięki ograniczeniu kosztów utrzymania czystości i remontów podłóg. Co istotne, to jednorazowy nakład, który przynosi wymierne korzyści przez cały okres użytkowania budynku.
Trzy strefy wejścia – sekwencyjne oczyszczanie obuwia
Najbardziej efektywne systemy wejściowe opierają się na koncepcji trzech następujących po sobie stref czyszczących. Każda z nich pełni nieco inną funkcję i wykorzystuje odpowiednie materiały dostosowane do rodzaju eliminowanych zanieczyszczeń.
Strefa pierwsza
Pierwsza linia ochrony znajduje się jeszcze przed drzwiami wejściowymi. Montuje się ją często w zagłębieniach posadzek, na rampach lub w przestrzeniach technicznych bezpośrednio przed wejściem do budynku. Zadaniem tej strefy wejściowej jest usunięcie najgrubszych i najbardziej agresywnych zabrudzeń: błota, piachu, żwiru, kawałków liści czy śniegu. Materiały w niej stosowane muszą charakteryzować się wyjątkową odpornością na zmienne warunki atmosferyczne, w tym mróz, upał, deszcz czy promieniowanie UV.
Przeczytaj również: Ochrona przed zanieczyszczeniami w procesach produkcji i pakowania – skuteczne rozwiązania techniczne
Najczęściej wykorzystuje się tutaj:
- Kraty stalowe – idealne m.in. obiektów przemysłowych, magazynów i szkół. Konstrukcja z płaskowników i listew serratowanych zapewnia dużą trwałość i skutecznie zeskrobuje nawet utwardzone zanieczyszczenia. Doskonale sprawdzają się zarówno przy ruchu pieszym, jak i wózkach transportowych.
- Wycieraczki aluminiowe ze szczotkami lub gumą – odporne na korozję rozwiązania o wysokiej skuteczności czyszczącej. Aluminium nie ulega degradacji pod wpływem wilgoci i zmian temperatury.
- Maty gumowe – tańsza alternatywa dla mniej wymagających lokalizacji. Ażurowa konstrukcja pozwala na swobodny przepływ wody i błota poniżej powierzchni chodzenia, zapewniając jednocześnie właściwości antypoślizgowe.
Strefa druga
Druga strefa wejściowa to zazwyczaj wiatrołap lub śluza – przestrzeń pomiędzy drzwiami zewnętrznymi a wewnętrznymi. Ten obszar pełni funkcję łącznika i dalszego oczyszczenia obuwia z pozostałości grubszego brudu, a także rozpoczyna proces osuszania. W obiektach, w których nie ma możliwości utworzenia drugiej strefy (np. ze względu na ograniczoną przestrzeń), jej zadania powinny przejąć strefa pierwsza i trzecia. Należy je wówczas odpowiednio wydłużyć.
Typowym rozwiązaniem dla strefy przejściowej są wycieraczki aluminiowe z wkładami łączącymi elementy szczotkowe lub gumowe z wkładami tekstylnymi. Taka kombinacja skutecznie usuwa pozostałości zabrudzeń i jednocześnie absorbuje wilgoć.
Strefa trzecia
Ostatni etap systemu czystego wejścia znajduje się już wewnątrz budynku. Jego głównym zadaniem jest dokładne osuszenie obuwia oraz wychwycenie najdrobniejszych cząstek kurzu i piasku, które mogłyby przedostać się dalej do wnętrza.
W tej strefie wejściowej stosuje się przede wszystkim:
- Wycieraczki aluminiowe z wkładami tekstylnymi – wykonane z materiałów rypsowych lub wzbogacone o nitkę skrobiącą. Włókna tekstylne skutecznie chłoną wodę i wiążą drobne cząsteczki.
- Maty tekstylne – dostępne w szerokiej gamie kolorystycznej, co pozwala dopasować je do wystroju wnętrza. Często wykorzystuje się je do umieszczania logo firmy, łącząc funkcję czyszczącą z elementem brandingowym.
Parametry skutecznego systemu czyszczącego
Skuteczność systemu czyszczącego w strefie wejściowej zależy nie tylko od zastosowanych rozwiązań, ale również od ich wymiarów. Im dłuższa powierzchnia do wytarcia obuwia, tym więcej zabrudzeń zostanie zatrzymanych przed wejściem do głównej części budynku.
Długość strefy czyszczącej określa się poprzez liczbę kroków, jakie użytkownik postawi na powierzchni czyszczącej. Optymalnym rozwiązaniem jest 7 kroków, co przekłada się na ok. 5–6 m łącznej długości wszystkich stref. W praktyce oznacza to, że każda z trzech stref powinna mieć ok. 2 m długości. W obiektach o bardzo wysokim natężeniu ruchu warto rozważyć wydłużenie poszczególnych stref nawet do 3 m każda, co naturalnie zwiększy skuteczność zatrzymywania zabrudzeń.
Szerokość takiej strefy powinna przekraczać co najmniej 20% szerokości otworu drzwiowego. Dzięki temu użytkownicy nie będą mogli ominąć strefy czyszczącej, wchodząc bokiem do budynku.
Wycieraczki systemowe kontra rozwiązania konwencjonalne
Tradycyjne, swobodnie leżące maty sprawdzają się w domach czy małych biurach o niewielkim ruchu. W obiektach użyteczności publicznej są jednak rozwiązaniem niewystarczającym i potencjalnie niebezpiecznym. Przede wszystkim przemieszczają się pod naporem użytkowników, tworząc nierówności i fałdy, przez co zwiększają ryzyko potknięcia. Mają ograniczoną pojemność retencyjną zabrudzeń, a do tego wymagają częstej wymiany i konserwacji.
Wycieraczki systemowe to całkowicie inna kategoria rozwiązań. Montowane są trwale w posadzce – wpuszczane w specjalnie przygotowane zagłębienia lub mocowane w ramach najazdowych. Ich konstrukcja opiera się na profilach aluminiowych, między którymi umieszczone są wymienne wkłady czyszczące.
Przeczytaj również: Jakie wymagania techniczne powinna spełniać podłoga sportowa? Najczęściej popełniane błędy projektowe i wykonawcze
Konstrukcja wycieraczki systemowej składa się z 3 głównych elementów. Podstawę stanowi rama montażowa lub wpust w posadzce – najczęściej wykonany z blachy stalowej lub aluminium. Na ramie osadzone są profile aluminiowe układane równolegle do kierunku ruchu. Między profilami umieszczane są wkłady czyszczące – wymienne elementy z różnych materiałów, dostosowane do specyficznych zadań. W jednym systemie można łączyć różne typy wkładów, tworząc strefy o zróżnicowanej funkcjonalności.
Rodzaje wkładów czyszczących i ich funkcje:
- Wkłady szczotkowe wykonane są z włókna polipropylenowego, nylonowego lub naturalnego. Sztywne włosie szczotki skutecznie zeskrobuje przywarte zanieczyszczenia z podeszew obuwia. Stosowane są głównie w strefach zewnętrznych i przejściowych. Dostępne w różnych stopniach sztywności – od twardych szczotek do grubego brudu, po miększe do delikatniejszego czyszczenia.
- Wkłady gumowe charakteryzują się elastycznością i doskonałymi właściwościami ściernymi. Ich żebrowana lub perforowana powierzchnia efektywnie usuwa błoto i śnieg, a jednocześnie zapewnia właściwości antypoślizgowe. Guma odporna jest na szeroki zakres temperatur, co czyni ją idealną do stref zewnętrznych. Dodatkowo tłumi hałas kroków, co jest istotne w budynkach o wymaganiach akustycznych.
- Wkłady tekstylne wykonywane są z różnego rodzaju materiałów. Ich zadaniem jest absorpcja wilgoci i wychwytywanie drobnego pyłu. Włókna tekstylne mogą zatrzymać znaczne ilości wody. Wkłady te są szczególnie skuteczne w sezonie deszczowym i zimowym.
- Wkłady z nitką skrobiącą łączą właściwości tekstyliów z dodatkiem twardych włókien syntetycznych. Stanowią hybrydę między wkładami tekstylnymi a szczotkowymi – absorbują wilgoć, a jednocześnie mechanicznie usuwają przywarte cząsteczki brudu.
Modułowe systemy do samodzielnej konfiguracji
Alternatywą dla systemów wpuszczanych są rozwiązania modułowe, które składają się z pojedynczych elementów. Można je łączyć według potrzeb, tworząc powierzchnie o dowolnym kształcie i rozmiarze.
Maty modułowe charakteryzują się:
• elastycznością dopasowania do nietypowych przestrzeni,
• możliwością rozbudowy systemu w przyszłości,
• wypustkami na spodzie umożliwiającymi przepływ wody,
• łatwym czyszczeniem bez konieczności demontażu.
Rozwiązanie to sprawdza się szczególnie w budynkach modernizowanych, w których wpuszczenie systemu w posadzkę byłoby zbyt kosztowne lub technicznie niemożliwe.
Systemy czyszczące z odwodnieniem
W obiektach o szczególnie dużym narażeniu na wilgoć stosuje się systemy z odprowadzaniem wody. Najczęściej pod wycieraczką znajduje się komora zbiorcza z odpływem połączonym z kanalizacją.
Taka konstrukcja pozwala na:
- ciągłe odprowadzanie wody bez konieczności jej okresowego usuwania,
- zapobieganie tworzeniu się kałuż pod wycieraczką,
- zatrzymywanie zanieczyszczeń w osadnikach, skąd można je łatwo usunąć,
- utrzymanie suchości wkładów czyszczących, co zwiększa ich skuteczność.
Systemy z odwodnieniem wymagają jednak dostępu do kanalizacji i okresowej kontroli drożności odpływów, ale w przestrzeniach o dużej ilości wilgoci nie mają one sensownej alternatywy.
Podsumowanie
Profesjonalny system stref czyszczących przy wejściu do obiektu to rozwiązanie, które łączy korzyści ekonomiczne, funkcjonalne i estetyczne. Podstawą sukcesu jest przemyślane zaprojektowanie systemu już na etapie budowy lub modernizacji obiektu, z uwzględnieniem specyfiki jego funkcjonowania, natężenia ruchu i warunków klimatycznych. Właściwie dobrany i zainstalowany system będzie służył przez wiele lat, przynosząc wymierne korzyści.
