Spis treści
- Zbiornik Wielowieś Klasztorna był w planach po 1997
- Zbiornik Wielowieś Klasztorna- mapa
- Kalisz wciąż zagrożony
- Wody Polskie były bliskie rozpoczęcia budowy
- Jaki ma być zbiornik na rzece Prośnie?
- Co dale ze zbiornikiem retencyjnym Wielowieś Klasztorna?
Po katastrofalnej wrześniowej powodzi powracają plany ochrony przeciwpowodziowej sprzed lat. Co prawda Wielkopolskę tym razem żywioł w zasadzie ominął, ale rozpoczęła się dyskusja nad potrzebą ochrony zlewni rzeki Prosny. W 2010 r. wielka woda zalała część Kalisza. Zbiornik Wielowieś Klasztorna może zapobiec powtórnej powodzi w mieście i terenów położonych niżej w biegu rzeki.
Zbiornik Wielowieś Klasztorna był w planach po 1997
Zbiornik Wielowieś Klasztorna, którego projekt został odłożony na półkę już raz powrócił do łask po powodzi w 1997 r. Wtedy stał się jednym z elementów Programu dla Odry 2006. Zaplanowano bardzo wiele obiektów zwiększających ochronę przeciwpowodziową. Wiele z nich zrealizowano, w większości z dużym opóźnieniem. Jednym ze sztandarowych projektów w ramach tego programu był zbiornik Racibórz Dolny. Sprawdził się w 100% we wrześniu 2024 r. zatrzymując falę wezbraniową na Odrze i chroniąc m.in. Opole i Wrocław przed wylaniem rzeki. Niestety wiele planowanych w ramach programu inwestycji nie powstało. Należy do nich poprawa ochrony przeciwpowodziowej Lewina Brzeskiego, który niestety należał w tym roku do miast najbardziej poszkodowanych podczas powodzi. Ten fakt być może zrewiduje poglądy na temat potrzeby wybudowania zbiornika na Prośnie pod Wielowsią, także ujętego w tamtym programie. Jak widać zagrożenia, którym miał przeciwdziałać są nadal aktualne.
Zbiornik Wielowieś Klasztorna- mapa
Kalisz wciąż zagrożony
Prosna to nizinna leniwa rzeka meandrująca w szerokiej pełnej mokradeł dolinie. W czasie zwiększonych stanów wody rozlewa się na nadrzeczne łąki i pola a przy bardzo wysokich zagraża też terenom zabudowanym. Na największe szkody powodziowe są narażone miasta, m.in. Praszka, Grabów nad Prosną, Wieruszów, Kalisz. Największa z powodzi w ostatnich latach w zlewni Prosny wystąpiła w 2010 r. Znacznie ucierpiał wtedy Kalisz zalany w 10% powierzchni. Podmyte zostały ulice, zalane domy i firmy.
Jednym z powodów zagrożenia jest w regionie zbyt niskie zagospodarowanie hydrotechniczne. Brakuje m.in. akwenu, który chroniłby główne miasto regionu, Kalisz. Taką rolę miał pełnić zbiornik retencyjny Wielowieś Klasztorna.
Wody Polskie były bliskie rozpoczęcia budowy
W 2018 r. zaraz po powołaniu Państwowe Gospodarstwo Wody Polskie planowało inwestycję pod nazwą „zbiornik Wielowieś Klasztorna na rzece Prośnie”. Miała być realizowana w trybie przepisów ustawy o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych.
Studium wykonalności było opracowane jeszcze przed powołaniem Wód Polskich w 2016 r. a koszty przygotowania inwestycji do 2018 r. wynosiły blisko 100 mln. zł. Wykupiona została także część gruntów pod budowę. Była już wydana decyzja o warunkach zabudowy i decyzja środowiskowa RDOŚ w Poznaniu. Ostateczna decyzja była jednak uzależniona od pozyskania środków, m.in. z Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych. Budowa nie ruszyła do dzisiaj.
i
Jaki ma być zbiornik na rzece Prośnie?
Sztuczne jezioro ma zalać dolinę Prosny na odcinku ok. 11 km od Nowej Kakawy, gdzie ma być 9-metrowa zapora po Giżyce. Zbiornik będzie miał kształt rogalika wygiętego łukiem na wschód. Ma zajmować maksymalnie 20 000 ha powierzchni i mieć pojemność powodziową 67,5 mln. m³ i normalną 48,8 m³. Jego średnia głębokość ma wynosić 2,8 m. Jeśli powstanie, będzie 20. pod względem pojemności sztucznym jeziorem w Polsce.
Co dale ze zbiornikiem retencyjnym Wielowieś Klasztorna?
Pod koniec września 2024 o plany budowy zbiornika zapytała ministra infrastruktury w interpelacji poselskiej posłanka PiS Lidia Czechak. Odpowiedzi w piśmie do marszałka Sejmu udzielił Przemysław Koperski, podsekretarz stanu w ministerstwie infrastruktury. Można w nim przeczytać m.in.
„W celu przyszłej realizacji inwestycji obejmującej budowę zbiornika Wielowieś Klasztorna na rzece Prośnie, przed jej rozpoczęciem konieczne jest przygotowanie odpowiednich dokumentów takich jak: aktualizacja studium wykonalności, wykonanie charakterystyki hydrologicznej rzeki Prosny oraz wykorzystaniem ww. dokumentów, opracowanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej.
Kolejnym krokiem jest uzyskanie niezbędnych decyzji administracyjnych, w tym decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach oraz decyzji wodnoprawnej, a następnie wystąpienie do Wojewody Wielkopolskiego z wnioskiem o wydanie pozwolenia na realizację inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowej. Proces przygotowania inwestycji ostatecznie określi nieruchomości, które są konieczne do zajęcia pod zbiornik. Uzyskanie pozwolenia jest warunkiem koniecznym do rozpoczęcia jakichkolwiek czynności związanych ze zmianą stanu prawno-własnościowego gruntów, wypłaty odszkodowań oraz przystąpienia do prac budowlanych.”
Opracowanie dokumentacji i pozyskanie zgód na budowę zaplanowano na 2026, a samą budowę na lata 2027 – 2029. Realizację według tych założeń warunkuje jednak możliwość pozyskania środków na ten cel. Jak na razie widać, że rząd nie odstępuje od planu budowy, ale może się ona przeciągnąć w czasie.
źródło: Wody Polskie, sejm.gov.pl
Pusty zbiornik Racibórz Dolny. Sprzątanie. Zdjęcia
