Spis treści
Odbudowa Zamku Królewskiego w Nowym Sączu – trwają przygotowania
XIV-wieczny zamek w Nowym Sączu przez wieki wielokrotnie był niszczony i odbudowywany. Ostatnio legł w gruzach w 1945 r., kiedy to żołnierze Batalionów Chłopskich wysadzili znajdujący się tu niemiecki magazyn amunicji. Po sądeckim zamku zostały ruiny, ale pomysł odbudowy powraca od lat.
- Dowiedz się również: W Małopolsce odbudowują zamek. Warownia Kazimierza Wielkiego w Dobczycach odzyskuje blask
Teraz miasto wykonuje energiczne kroki w kierunku realizacji tej inwestycji. Najpierw powstały dwie koncepcje odbudowy, zwane nowoczesną i klasyczną. Większą popularność zdobyła wśród mieszkańców ta druga. Na początku września 2024 r. władze Nowego Sącza ogłosiły przetarg na wykonanie kluczowej dokumentacji niezbędnej do odbudowy, zaś 13 listopada podpisano umowę ze zwycięzcą. Do opracowania są m.in.:
- dokumentacja geologiczna zamkowego wzgórza,
- program konserwatorski,
- koncepcje odbudowy pomieszczeń zamku, w tym m.in. baszty zamkowej, wieży od strony Dunajca i biblioteki zamkowej.
Wykonawca dokumentacji zaproponuje też, jak zagospodarować zamkowe wzgórze i tereny do niego przyległe. Na wykonanie wszystkich zadań będzie 12 miesięcy od momentu podpisania umowy, a zatem dokumentacja powinna być gotowa w listopadzie 2025 r.
- Sprawdź też: Zamki, których nie było. Budowa, odbudowa czy totalna kreacja? Tak to się robi w Polsce
– Zamek Królewski w Nowym Sączu został zbudowany przez króla Polski, Wacława II, co wykazały najnowsze badania archeologiczne. W średniowieczu był rezydencją królewską o międzynarodowym charakterze, stanowiąc tradycyjne miejsce spotkań królów Polski i Węgier na równi z Wyszehradem, będącym dziś symbolem współpracy państw Europy Środkowej. W okresie baroku, za sprawą książąt z rodu Lubomirskich przybrał postać palazzo in fortezza, w którego kształcie chcemy odbudować zamek i do czego nawiązuje niniejsza koncepcja – podaje strona Sądeckiej Agencji Rozwoju Regionalnego.
Rozpoczęto renowację ocalałej Baszty Kowalskiej
Wstępem do odbudowy całego zamku ma być zadbanie o to, co z niego ocalało. Przypomnijmy, że dziś istnieje tylko odrestaurowana w latach 50. XX w. Baszta Kowalska wraz z fragmentem muru. W czerwcu 2025 r. rozpoczęły się przy niej prace konserwatorskie, które prowadzi firma Budimex. Obiekt jest wzmacniany, uzupełniane są ubytki, mury są zabezpieczane przed działaniem czynników atmosferycznych. Ów etap prac zakończy jeszcze w tym roku.
Jak podaje „Gazeta Krakowska”, odnowiona baszta ma stać się atrakcją turystyczną, choć władzom nie udało się uzyskać zgody konserwatora na utworzenie z niej wieży widokowej. Nie ma bowiem technicznej możliwości utworzenia wyjścia na szczyt baszty – jakakolwiek poważniejsza ingerencja w wiekową konstrukcję mogłaby skończyć się dla niej tragicznie. Zamiast tego mieszkańcom udostępnione zostaną balkony obiektu.
- Czytaj też: Pałac Donnersmarcków w Siemianowicach Śląskich kupiony przez Grupę Arche. Będzie luksusowy hotel?
Kiedy sądecki zamek zostanie odbudowany? Terminy wciąż niepewne
Władze Nowego Sącza zapewniają, że aktywnie działają w kierunku odbudowy Zamku Królewskiego. Wykonanie dokumentacji pozwoli przejść w 2025 r. do kolejnych działań, ale o terminie samej odbudowy na razie nikt nie mówi. Wszystko zależeć będzie bowiem od pieniędzy.
Na razie trwa ich poszukiwanie. Z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków miasto uzyskało już na ten cel 650 tys. zł, jednak koszt odbudowy szacowany jest na ponad 30 mln zł. Przygotowywana obecnie dokumentacja pozwoli władzom Nowego Sącza wnioskować o kolejne kwoty zewnętrznego dofinansowania. Na razie wspomniane 650 tys. zł wystarczy na pokrycie kosztów związanych z dokumentacją oraz umocnieniem skarpy od strony rzeki.
- Przejdź do galerii: Najpiękniejsze zamki i pałace Warszawy. Zobacz perły architektury
