Zrównoważone budownictwo oznacza rozwój technologiczny, ekologiczny, finansowy
Zrównoważone budownictwo to rozwój - technologiczny, ekologiczny, finansowy - to nowe miejsca pracy, zdrowe środowisko i komfort życia. Oczywiste jest, że decyzje dotyczące projektowania domów, też muszą być podejmowane w sposób zrównoważony, w zgodzie z sytuacją na rynku, ale już rysuje się alternatywa: albo zrównoważony rozwój albo zapaść ekonomiczna.
Autor: TERRA ARCHITEKTURA - Lubomir Wiśniewski
Projekt 2010, Łódź, gm. Zielona Góra. W budynku zaprojektowano pompę ciepła, wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła oraz ogrzewanie podłogowe. Obliczeniowe zużycie energii około 30 kWh/m2rok. Dom ma pozwolenie na budowę, realizacja jeszcze nie rozpoczęta.
Najważniejsze dziś jest zrównoważone podejście do projektowania domów i miast, które obejmuje wiele aspektów, w tym: energetyczny, kulturowy, finansowy, społeczny, infrastrukturalny i oczywiście przyrodniczy. Wskazane jest, by brać pod uwagę jak najwięcej czynników łącznie. W Polsce niewiele dzieje się w tym zakresie, chociaż są pojedyncze jaskółki zmian. Pojawiają się pracownie projektowe, w których powstają projekty zrównoważonych budynków biurowych i eko-domów. Moja pracownia architektoniczna "TERRA ARCHITEKTURA-Lubomir Wiśniewski" zajmuje się wyłącznie budownictwem efektywnym energetycznie i ekodesignem. Myślę, że zrównoważony rozwój i rodzący się w tym duchu ruch należy zorganizować i wzmocnić. W tym celu stworzyliśmy Łódzkie Stowarzyszenie Budownictwa Zrównoważonego i Pasywnego "Zero Plus". Powstało ono by propagować idee zrównoważonego budownictwa, edukować inwestorów i wykonawców, efektywnie wdrażać proekologiczne technologie budowlane.
Współpracując z inwestorami, członkowie stowarzyszenia propagują idee zrównoważonego budownictwa. Inwestorzy, którzy budują dla siebie, a nie na sprzedaż, sami zwracają dziś uwagę na energooszczędność projektowanych budynków. Dlatego ten aspekt zrównoważonego budownictwa wdrożyć najłatwiej. Inne aspekty są niestety często jeszcze pomijane. Podobnie jak to się dzieje z materiałami wykończeniowymi - zamiast zaprojektowanych, wybierane są ich tańsze zamienniki. Energooszczędne domy jednorodzinne powstają jednak coraz częściej.
Opis techniczny energooszczędnego domu jednorodzinnego zrealizowanego w Łodzi
Dom jednorodzinny zaprojektowany w 2009 r. wyposażony został w ogrzewanie podłogowe, kolektory słoneczne, pompę ciepła powietrze-woda. Obliczeniowe zużycie energii wyniosło około 30 kWh/m2rok. Faktyczne zużycie energii za zeszły rok (2010) okazało się mniejsze – na poziomie 20 kWh/m2rok. Po wykonaniu budynek poddany został testom szczelności i badaniom termowizyjnym.
Budynek początkowo projektowany w systemie szkieletowym (ściany ocieplone wełną mineralną i styropianem Termoorganika) ostatecznie został zrealizowany w systemie STEICO (na bieżąco konsultowanym w trakcie budowy).
Opis rozwiązań:
- Posadowienie na płycie fundamentowej ocieplonej od spodu (warstwą 35 cm).
- Budowa ścian zewnętrznych (warstwy od wewnątrz) :
• Płyta GKB 12,5 mm,
• Płyta poszycia OSB 12 mm,
• Izolacja Steico Flex 200 mm (płyty 2 x 100 mm układane na zakład),
• Płyta elewacyjna Steico Protect 100 mm (płyty mocowane bezpośrednio do konstrukcji ściany),
• Siatka zbrojeniowa z włókna szklanego zatopiona w zaprawie tynkarskiej (3 do 5 mm) i tynk mineralny 2 mm. - Budowa połaci dachowych (warstwy od wewnątrz):
• Płyta GKB 12,5 mm,
• Izolacja Steico Flex 50 mm,
• Płyta poszycia OSB 12 mm,
• Izolacja Steico Flex 220 mm (120 mm + 100 mm układane na zakład),
• Płyta poszycia Steico Uniwersal 22 mm,
• Membrana dachowa paroprzepuszczalna,
• Kontrłata,
• Łata dachowa 60 mm x 40 mm,
• Dachówka cementowa. - Wartości wspólczynnika lambda (?) dla poszczególnych materiałów użytych w budynku:
• Steico Protect (płyta elewacyjna na pióro i wpust) – 0,049 W/m2K
• Steico Flex (wełna drzewna 2x100 mm układana na zakład) – 0,038 W/m2K
• Steico Uniwersal (płyta poszycia dachu od zewnątrz na pióro i wpust) – 0,048 W/m2K, - Dane zbiornika:
Typ - SGW(S)KB V = 0,38/0,12 m3
Kombinowany zbiornik akumulacyjny ciepła produkcji CTM Polonia Sp. z o.o. 95-015 Głowno ul. Kopernika 32
woda użytkowa -120 litrów, C.O. akumulacyjnie - 380 litrów. - Instalacja cwu z rur PVC w otulinie 6 mm (grubośći ścianki)
- Awaryjne źródło ciepła to kominek CTM z płaszczem wodnym - TKP 12 Effe
Dane Techniczne Model - TKP 12 effe
Moc znamionowa [kW] - 12
Pojemność płaszcza wodnego [l] - 40
Minimalna powierzchnia ogrzewania [m2] - 70
Średnica czopucha spalinowego [cm] - 20
MASA [kg] -140 - Gruntowy wymiennik:
długość 2 x 53m na głąbokości minimum 180 cm, średnica rur 110 mm PVC.
Rury nawiewne stalowe izolowane wewnątrz budynku, powrotne stalowe nieizolowane obudowane płytami g-k. - Rekuperator:
Centrala wentylacyjna LUNA 200 produkcji DOSPEL Sp. z o.o.
Wymiary ( D x W x S ) - 1108 x 560 x 560 mm
Wydatek powietrza ( 100 Pa ) - 200 m3
Spręż dyspozycyjny - 0 - 350 Pa
Pobór mocy - max 120 W
Sprawność odzysku ciepła - do 95% - Kolektory słoneczne firmy ULRICH SG 1800/24
Powierzchnia brutto 3,9 m2
Efektywność 525 kWh/1m2 na rok ( x 3,9 m2 = 2047,5 kWh/rok )
Dlaczego eko-design i budownictwo zrównoważone?
Budownictwo zrównoważone jest bezpośrednim następcą modernizmu i Karty Ateńskiej z 1933, Nowej Karty Ateńskiej z 1998 roku oraz Karty Ateńskiej z 2003 roku.
Modernizm i hasła "less is more" oraz "ornament to zbrodnia" podyktowane były dramatyczną sytuacją ogółu społeczeństwa w stosunku do garstki zamożnych obywateli, co prowadziło do niezadowolenia społecznego i w efekcie - do rewolucji i wojny (stąd hasło Le Corbusiera "Architektura albo rewolucja").
Dzisiaj poziom życia ogółu znacznie się poprawił i hasło "less is more" nie jest już tak mocne, pojawił się postmodernizm (Charles Jencks ogłosił nawet koniec modernizmu 15 lipca 1972 roku). Wiele elementów postmodernizmu inkorporuje budownictwo zrównoważone. W budownictwie zrównoważonym może się jednak zawierać, zarówno modernizm, jak i postmodernizm. Zależy to od sytuacji i kontekstu. Poza tym, zrównoważone budownictwo to jednocześnie rozwój technologiczny, ekologiczny, finansowy, to nowe miejsca pracy i lepsze środowisko życia w mieście.
Kontekstem w krajach rozwiniętych jest dzisiaj środowisko naturalne – przyroda, wykorzystana do granic możliwości, z którą obcowanie powoli staje się luksusem. Dlatego warto walczyć o to, by budynki i miasta były zrównoważone już dziś, a rozwój następował do wewnątrz, zamiast na zewnątrz jako ekspansja imperialistyczna, w której większość kart już rozdano.
Rozwój rozumiany w sposób dotychczasowy, zależy w dużej mierze od dostępu do ropy, technologii oraz surowców naturalnych. Dlatego dziś można powiedzieć – albo nastąpi rozwój zrównoważony, w tym zrównoważone budownictwo, albo zapaść ekonomiczna. Jej pierwsze symptomy już widać.
Autor: TERRA ARCHITEKTURA - Lubomir Wiśniewski
Łódź, gmina Samotnik. Dom jednorodzinny wkomponowany w zbocze. Projekt domu energooszczędnego o zużyciu energii 50-70 kWh/m2rok. Zastosowano wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła.
