Ogród deszczowy w pojemniku i gruncie. Jak go założyć, jakie wybrać rośliny?
![ogród deszczowy na osiedlu](https://cdn.galleries.smcloud.net/t/galleries/gf-f1br-EiYT-AYC6_ogrod-deszczowy-na-osiedlu-664x442.jpg)
Ogród deszczowy jest obecnie ważną formą terenu zielonego, zwłaszcza w przestrzeni miejskiej. Jest nie tylko efektowny, ale przede wszystkim niezwykle pożyteczny. To rodzaj ogrodu, w pojemniku lub gruncie, który gromadzi wodę deszczową, stopniowo oddając ją do ekosystemu. Jak założyć ogród deszczowy. Przykłady realizacji ogrodów deszczowych na osiedlach mieszkaniowych.
Spis treści
- Co to jest ogród deszczowy?
- Jakie funkcje pełni ogród deszczowy?
- Jak założyć ogród deszczowy?
- Ogród deszczowy w gruncie
- Ogród deszczowy w pojemniku
- Jak dbać o ogród deszczowy?
- Ogród deszczowy - przykłady realizacji
Co to jest ogród deszczowy?
Ogród deszczowy jest budowlą hydrotechniczną, stanowiącą zrównoważony system odwadniający. Ogród deszczowy jest systemem retencyjnym, często w formie zagłębienia, które przez zaprojektowany układ warstw o różnym stopniu przepuszczalności i chłonności wody, imituje procesy zachodzące w naturalnym ekosystemie. Gromadzi nie tylko tę wodę opadową, która trafia do niego bezpośrednio, ale także spływającą z powierzchni nieprzepuszczalnych, dachów, chodników, podjazdów, parkingów itp. Deszczówka nie jest więc w całości tracona w kanalizacji, a zatrzymywana właśnie w ogrodzie deszczowym.
![ogród deszczowy w gruncie](https://cdn.galleries.smcloud.net/t/galleries/gf-oGFc-R4bx-bKxZ_ogrod-deszczowy-w-gruncie-664x442-nocrop.jpg)
Jakie funkcje pełni ogród deszczowy?
Ogród deszczowy może stanowić uzupełnienie tradycyjnej, podziemnej infrastruktury odwodnieniowej, albo też całkowicie ją zastąpić. Dzięki wykorzystaniu naturalnych procesów roślinnych zagospodarowuje konkretną objętość wody opadowej – wielogatunkowy ogród deszczowy może pobierać aż do 40% więcej wody niż trawnik. Dzięki tej właściwości ogród deszczowy sam się podlewa, a w czasie suszy i letnich upałów dzieli się zapasem wody z roślinami z najbliższego otoczenia i obniża temperaturę powietrza nawet o kilka stopni. Dzięki odpowiednio dobranym roślinom – oczyszcza wodę, glebę i powietrze oraz produkuje tlen. Zwiększa również bioróżnorodność, tworząc mikrośrodowiska i karmiąc żyjące w nich zwierzęta. Woda opadowa w ogrodzie deszczowym staje się cennym zasobem zamiast problemem znikającym w podziemnym systemie kanalizacji.
Polecany artykuł:
Jak założyć ogród deszczowy?
Ogród deszczowy, w formie przydomowej enklawy, można założyć na prywatnej posesji. Coraz częściej jednak ogrody deszczowe zakładane są w przestrzeni miejskiej, na osiedlach mieszkaniowych, skwerach, wzdłuż budynków, w parkach. Aglomeracje miejskie - nagrzewające się szybko latem betonowe pustynie, szczególnie potrzebują tego typu rozwiązań. W przestrzeni publicznej utrata wody deszczowej jest największym problemem. Ogród deszczowy może być zaprojektowany zarówno jako rozwiązanie infiltrujące wodę opadową, jak i szczelne, pełniące głównie funkcję małej retencji wodnej.
Założenie ogrodu deszczowego nie jest skomplikowane, tym bardziej że w zależności od przestrzeni, jaką dysponujemy, może być założony bezpośrednio w gruncie, ale też w pojemniku.
Cechą charakterystyczną ogrodu deszczowego są zagłębienia, niecki oraz roślinność - hydrofitowa, czyli odporna na okresowe zalewanie bądź suszę. Korzenie lub kłącza takich roślin zatrzymują zanieczyszczenia z pobranej wody, np. metale ciężkie i związki białkowo-tłuszczowe. To rośliny występujące naturalnie przeważnie w zbiorowiskach okresowo zalewanych łąk, np. krwawnica pospolita, trzcina, kozłek lekarski, kosaciec czy manna mielec i nie stwarzające większych problemów pielęgnacyjnych. Jest wiele gatunków traw, bylin, krzewów i drzew polecanych właśnie do ogrodów deszczowych.
Ogród deszczowy w gruncie
Niecka, zagłębienie, w którym zakładamy ogród deszczowy, powinny mieć minimalną głębokość 50-80 cm (im większa powierzchnia, tym zagłębienie głębsze). W gruncie można założyć dwa rodzaje ogrodu deszczowego:
- ogród deszczowy suchy - dobre rozwiązanie w przypadku gruntu przepuszczalnego dla wody. Zaleca się, aby dla ochrony fundamentów przed zawilgoceniem aranżować go ok. 5 m od budynku. Jedynym ograniczeniem w realizacji takiego ogrodu może być lokalizacja w strefie ochrony ujęć wód. Zaletą suchego ogrodu deszczowego jest to, że nie trzeba wykonywać przelewu awaryjnego, ponieważ woda sprawnie przesącza się do głębszych warstw gruntu.Kolejne warstwy w suchym ogrodzie deszczowym: na dnie warstwa warstwa drenująca (żwir płukany), warstwa filtracyjna (piasek), warstwa wegetacyjna (warstwa ziemi urodzajnej grubości ok. 40 cm), warstwa antyerozyjna (kamień lub żwir płukany).
- ogród deszczowy mokry, inaczej szczelny - polecany w przypadku gruntu o słabej przepuszczalności. To ogród zagłębiony w ziemi ze szczelnym dnem, jednak ze względu na możliwość szybkiego przepełnienia, musi być wyposażony w przelew awaryjny, umożliwiający odprowadzenie nadmiaru wody.Kolejne warstwy w szczelnym ogrodzie deszczowym: na dnie warstwa uszczelniająca (np. folia PCW), warstwa drenująca (żwir płukany), warstwa filtracyjna (piasek), warstwa wegetacyjna (ok. 40 cm) i warstwa przeciwerozyjna (kamień lub żwir płukany).
Ogród deszczowy w pojemniku
Ogród deszczowy w pojemniku to rozwiązanie przeznaczone przede wszystkim do przejmowania wody z rur spustowych budynków. Stosowany głównie w przypadku niewielkiej przestrzeni. Rośliny w pojemniku dobrze jest posadzić gęsto. Pojemnik musi mieć odpływ (rura drenażowa do odprowadzania nadmiaru wody, może być połączona ze studnią chłonną lub studzienką kanalizacji deszczowej). Układ warstw ogrodu deszczowego w pojemniku powinien wyglądać następująco: na dnie układa się hydroizolację, następnie warstwę drenującą - żwir płukany, warstwę filtracyjną - piasek, warstwę wegetacyjną, warstwę przeciwerozyjną (kamień lub żwir płukany).
Osoby prywatne oraz prawne mogą wystąpić do gmin o zwrot części poniesionych nakładów na założenie ogrodu deszczowego. Na przykład w Krakowie to 50%, w Gdyni 60%, W Warszawie i Wrocławiu – 80%, jednak nie więcej niż 5000 zł dla osoby prywatnej i 10 000 zł dla wspólnoty. Aby uzyskać zwrot części nakładów, trzeba przedstawić projekt, kosztorys i rachunki dokumentujące wydatki. Szczegółowe informacje o dotacjach oraz wnioski o przyznanie dofinansowania do ogrodu deszczowego znajdują się na stronach urzędów miast.
Jak dbać o ogród deszczowy?
Ogród deszczowy nie wymaga dużo pracy. Nie trzeba go podlewać (z wyjątkiem długich okresów suszy) ani nawozić. Najważniejsze prace w ogrodzie deszczowym:
- usuwanie obumarłych rośliny, a w ich miejsca sadzenie nowych,
- raz w roku (wczesną wiosną, przed rozpoczęciem wegetacji) koszenie lub ścinanie uschniętych, połamanych czy chorych części roślin, wykonanie korekty pokroju,
- sprawdzanie stanu technicznego dopływów, odpływów, elementów przepływowych, studzienek.
Ogród deszczowy - przykłady realizacji
Autor: Euro Styl
Wielogatunkowa roślinność porastająca ogrody deszczowe Osiedla Beauforta inspirowana jest naturalnymi zbiorowiskami roślinnymi, dzięki czemu jest łatwa w pielęgnacji. Obok olszy i wielu gatunków wierzby znajdziemy tu także klony, ozdobne odmiany wiśni i gruszy, sosny, które porastają kojarzące się z wydmami pagórki, krzewy kaliny, derenia, tawuły, a także mnóstwo pięknie kwitnących bylin, np. krwawnice, wiązówki błotne, ozdobne odmiany rdestu, kosaćce, irysy, jeżówki, liliowce, pysznogłówki, zawilce i jarzmianki. Wszystko spajają wizualnie lekkie kompozycje traw ozdobnych