Zielona ściana we wnętrzu - jak ją wykonać? Zobacz największą zieloną ścianę w Polsce na wysokość pięciu pięter
Zielona ściana to nic innego jak dekoracja na powierzchni ściany z żywych roślin. Jest dość nowym trendem w projektowaniu i nosi nazwę biophilic design. Jak zbudować zieloną ścianę we wnętrzu, jak ją nawadniać oraz jakie rośliny będą odpowiednie do stworzenia efektownej kompozycji? Zobacz, gdzie powstała największa zielona ściana w Polsce i film z jej realizacji.
Spis treści
- Dlaczego warto projektować zielone ściany?
- Zalety zielonych ścian
- Podział ścian zielonych ze względu na sposób sadzenia roślin
- W jaki sposób można nawadniać i nawozić zielone ściany?
- Czy do systemu nawadniania można wykorzystać wodę z deszczówki?
- Gdzie zbudować zieloną ścianę we wnętrzu?
- Na czym polega montaż zielonej ściany?
- Z czego wykonuje się konstrukcje stelaży do ścian zielonych?
- Aplikacje wspomagające utrzymanie zielonych ścian
- Jakie rośliny wybrać na zieloną ścianę?
- Ściana zielona z mchu
- Pielęgnacja zielonej ściany
- Ile kosztuje budowa zielonej ściany?
- Największa zielona ściana w Polsce - gdzie powstała?
- Film z realizacji największej ściany w Polsce
Dlaczego warto projektować zielone ściany?
Zielone ściany we wnętrzach to trend, który ma na celu przywrócenie utraconej więzi z naturą. Ma on zapewnić ludziom optymalne, naturalne warunki do pracy, nauki i wypoczynku. To kierunek szczególnie pożądany w dużych aglomeracjach miejskich. Im więcej wiemy na temat zbawiennego wpływu roślinności na nasze zdrowie i samopoczucie, tym więcej na rynku rozwiązań, które można zastosować, aby wpuścić naturę do wnętrza. Dzięki temu zielone ściany to także nieograniczona możliwość aranżacji wnętrz. Dlaczego warto zainwestować w taką formę roślinności?
Zalety zielonych ścian
Wszyscy wiemy, że rośliny mają ogromny wpływ na zdrowie i komfort ludzi. Przede wszystkim redukują stres, zmniejszają poziom hałasu, oczyszczają powietrze z zanieczyszczeń, a dzięki procesowi fotosyntezy asymilują dwutlenek węgla i produkują tlen. Naukowcy potwierdzają, że są rośliny, które wykazują zdolność usuwania szkodliwych związków, które pochodzą np. z mebli, wykładzin. Jednym słowem rośliny, poprawiają samopoczucie użytkowników pomieszczenia. Ponadto to niezwykle dekoracyjny element każdego wnętrza.
Polecany artykuł:
Autor: Getty Images
Czym jest ogród wertykalny? To nic innego jak zielona ściana we wnętrzu, czyli gęsto obsadzona roślinami pionowa powierzchnia zakrywająca ścianę w pomieszczeniu. Sprawdzi się wszędzie, zarówno w domach i mieszkaniach, jak i we wnętrzach komercyjnych. Zobaczcie więcej inspiracji.
Koncept zielonej ściany sięga czasów starożytnych. Najlepszym przykładem są wiszące ogrody królowej Semiramidy, czyli wielopiętrowe ogrody w Babilonie. To jeden z siedmiu cudów świata starożytnego, który niestety nie zachował się do dziś. We współczesnych czasach, w latach 30. XX wieku zielone ściany ponownie pojawiły się w pracach prof. architektury krajobrazu Stanleya Harta White'a. To on okrzyknięty został wynalazcą zielonej ściany. Jednak dopiero w latach 80 rozwiązanie to spopularyzował botanik Patrick Blanc. Aktualnie zielone ściany zyskują coraz większą popularność.
Podział ścian zielonych ze względu na sposób sadzenia roślin
- system modułowy najczęściej stosowany. System taki może być montowany na metalowej podkonstrukcj. Polega to na montowaniu systemowych paneli na ramie, kratownicy, w które następnie wkładane są donice z kwiatami. Na rynku dostępne są również systemy modułowe, które nie wymagają stosowania podkonstrukcji i są bardzo łatwe w montażu. Taki system zbudowany jest z modułów składających się ze skrzyneczki oraz dwóch doniczek z otworami na dnie umożliwiającymi pobór wody przez roślinę ze skrzynki. Moduły przymocowywane są do płyty laminowanej i tak w całości ogród przytwierdzany jest do ściany. W tym przypadku system zabudowy może być wykonany z surowców pochodzących z recyklingu (system Pixel Garden - fot.). Systemy modułowe mogą być stosowane na dowolnie dużych powierzchniach, zarówno we wnętrzach, jak i na zewnątrz budynków.
- system filcowy bazuje na hydroponice (stosowany w projektach Partica Blanca). To specjalne maty zbudowane ze splecionych ze sobą włókien syntetycznych, które mają zdolność akumulacji wody, montowane na stalowej, pionowej kratownicy. Rośliny sadzone są w pojedynczych kieszeniach z filcu, który spełnia funkcję podłoża dla roślin. Maty mają specjalny splot, który umożliwia przerost korzeni między włóknami. System ten jest lekki i łatwy w montażu oraz konserwacji, ale wymaga bardzo szczelnej izolacji wodoodpornej.
W jaki sposób można nawadniać i nawozić zielone ściany?
Firmy zajmujące się sprzedażą i projektowaniem zielonych ścian mają w ofercie różne systemy nawadniania. Najpraktyczniejsze są te automatyczne, sterowne wedle indywidualnego harmonogramu, zależnego od wielkości ściany i potrzeb roślin. W takim przypadku woda jest rozprowadzana dzięki sieci połączonych rurek, w których zamontowane są kroplowniki dozujące odpowiednią ilość wody. Woda dostarczana jest do najwyższego rzędu modułów i grawitacyjnie przepływa przez wszystkie poziomy ogrodu wertykalnego poprzez system przelewowy.
Systemy nawadniania dzielimy na:
- obieg otwarty, polega na bezpośrednim podłączeniu systemu do instalacji wodno-kanalizacyjnej. Nawożenie roślin w tym przypadku możliwe jest przez podłączenie do instalacji dozownika nawozu.
- obieg zamknięty, czyli w oparciu o zewnętrzny zbiornik w którym umieszczona jest pompa. Nawożenie roślin w tym przypadku polega na dolaniu nawozu do zbiornika.
- manualny, stosowany w przypadku mniejszych ścian zielonych, zamontowanych na dostępnej dla człowieka wysokości. Nawożenie polega na dodaniu nawozu do wody podczas podlewania.
Trzeba wiedzieć, że automatyczny system podlewania oszczędza nawet do 70% wody.
Poniżej schematy automatycznych systemów nawadniania zielonych ścian.
Polecany artykuł:
Czy do systemu nawadniania można wykorzystać wodę z deszczówki?
Zielone ściany to jeden ze sposobów na zagospodarowanie wody opadowej. Jak to działa? Jest wiele metod zbierania deszczówki do specjalnych instalacji lub przeznaczonych do tego zbiorników. Woda taka może być wykorzystana do podlewania roślin we wnętrzach w obiegu zamkniętym. Jednak trzeba pamiętać, że deszczówka musi być filtrowana, co wiąże się z dodatkowymi kosztami. Ponadto coraz częściej mamy do czynienia z okresami suszy. Dlatego jest to system niedoskonały, ponieważ nieustannie trzeba pilnować poziomu wody w zbiorniku oraz tego żeby pompa była zawsze zanurzona. Jednak polecamy go wszystkim, gdyż to działanie proekologiczne. Pamiętajmy, że odpowiednie zagospodarowanie deszczówki przybliża nas do poradzenia sobie ze zmianami klimatu.
Gdzie zbudować zieloną ścianę we wnętrzu?
Zielone ściany można montować teoretycznie w każdym wnętrzu i na każdej ścianie. Wielkość zielonej ściany też jest dowolna. Zdawać by się mogło, że nie ma tu żadnych ograniczeń, jednak przy projektowaniu warto zwrócić uwagę na kilka istotnych szczegółów.
Zieloną ścianę warto zaprojektować w pobliżu źródła wody (ułatwi to późniejsze zautomatyzowanie nawadniania). Ściana powinna być także wytrzymała na większe obciążenia, gdyż 1 m² konstrukcji z roślinami może ważyć nawet do 30 kg. Ważne też, żeby wybrać miejsce w pomieszczeniu, gdzie jest dostęp światła naturalnego, wtedy wszystkie rośliny będą piękniejsze.
Na czym polega montaż zielonej ściany?
Montaż zielonej ściany zależy głównie od użytych materiałów i systemu jakim dysponuje firma projektowa, ale pewne elementy są zawsze takie same.
- Wyznaczenie obszaru jaki ma zająć zielona ściana (zaznaczamy na ścianie wysokość i szerokość ogrodu).
- Wyliczenie ilości potrzebnych paneli.
- Ułożenie warstwy ochronnej pomiędzy ścianą a konstrukcją, zazwyczaj z PCV lub płyty laminowanej (gdy ściana nie jest odporna na wilgoć).
- Montaż do ściany mocnej ramy, kratownicy, np. z metalu, w którą wbudowane zostaną panele na donice z roślinami czy filcowe maty lub przytwierdzenie do powierzchni płyty laminowanej, do której przymocowane są skrzynie z donicami.
- Instalacja systemu nawadniania (opis poniżej).
- Ułożenie kompozycji zielonej ściany poprzez włożenie donic z roślinami w konstrukcję stelaża.
Z czego wykonuje się konstrukcje stelaży do ścian zielonych?
Stelaże wykonuje się z materiałów trwałych i odpornych na korozję. Do tego celu można użyć aluminium, tworzywa, stali nierdzewnej. Sama rama, która maskuje elementy montażu i konstrukcji, może być też wykonana z betonu architektonicznego lub nawet odpowiednio zaimpregnowanego drewna.
Ściany zielone montowane do płyt laminowanych mogą być wykonane z surowców pochodzących w 100% z recyklingu. Taka płyta, to materiał odporny na korozję, który może zostać ponownie poddany recyklingowi.
Aplikacje wspomagające utrzymanie zielonych ścian
Nawadnianie zielonych ścian może być sterowane aplikacją w telefonie. Istnieją na rynku oprogramowania, które mają za zadnie ułatwić zarządzanie pielęgnacją roślin w systemach zielonych ścian. Dzięki aplikacji możemy np. ustalić harmonogram nawadniania oraz modyfikować go na podstawie odczytów z czujnika mierzącego wilgotność podłoża w donicach. Dzięki oprogramowaniu możemy również kontrolować poziom wody w zbiornikach (szczególnie ważne przy zbiornikach z deszczówką).
Jakie rośliny wybrać na zieloną ścianę?
Wybór gatunków roślin do stworzenia ściany zielonej we wnętrzu jest duży. Jednak niektóre gatunki są bardziej polecane i co za tym idzie, praktyczne. Na przykład te, które nie wymagają dużych donic lub te o pokroju pnącym i ozdobnych liściach. Dobrze by było, żeby to były byliny, wtedy nie napracujemy się aż tak bardzo. Pamiętajmy, ze z reguły na 1 m² sadzi się ok. 25-30 roślin, które trzeba regularnie podlewać, pielęgnować, nawozić. Powinniśmy też wybierać takie gatunki roślin, które mają zdolności oczyszczania powietrza. To główne powody dla których przy wyborze roślin do zielonej ściany warto kierować się nie tylko względami estetycznymi.
Najpopularniejsze rośliny do tworzenia zielonych ścian to:
- pnącza np. figowiec pnący
- rośliny o ładnych liściach np. filodendron, epipremnum scindapsus, cissus
- rośliny łatwe w utrzymaniu np. skrzydłokwiat, zielistka, fikus, monstera, płaskle łosiorogi, dracena
- paprocie (wymagają dużej wilgotności w pomieszczeniu)
- rośliny o barwnych liściach np. kalatee
- rośliny kwitnące - odmiany z rodziny bromeliowatych np. frizea, oplątwa, guzmania czy długo kwitnące storczyki
- rośliny wspomagające oczyszczanie powietrza w pomieszczeniu - zielistka sternberga, filodendron pnący, epipremnum złociste, anturium, skrzydłokwiat
Aby uzyskać efekt zielonej ściany bez prześwitów, trzeba zasadzić ok. 25-35 roślin na 1 m². Trzeba też wziąć pod uwagę, które gatunki rosną szybciej i mogą zasłonić inne. Ważna jest też wielkość liści. Na przykład monstera ze względu na duże liście polecana jest do większych projektów.
Ściana zielona z mchu
Możemy też zainteresować się zieloną ścianą wykonaną z mchu. Taka ściana właściwie nie wymaga pielęgnacji, gdyż mech nie ma systemu korzeniowego, za to jest specjalnie zabezpieczony, często barwiony w różnych kolorach. Mech nie wymaga podlewania ani nawożenia. Nie ma tu też specjalnej konstrukcji, ponieważ mech przyklejany jest klejem florystycznym do korkowej podkładki, która następnie mocowana jest klejem na gorąco np. do płyty wiórowej. Całość, za pomocą wkrętów i wiertarko-wkrętarki, przytwierdza się do ściany. Efekt jest zjawiskowy.
Pielęgnacja zielonej ściany
- Ważne jest żeby wszystkie rośliny zakupione do stworzenia zielonej ściany były zdrowe (liście bez plam, dziur, szarej pleśni).
- Rośliny należy regularnie podlewać i nawozić.
- Rośliny muszą też być regularnie przycinane, by zachowały estetyczny wygląd i nie zarastały gatunków wolniej rosnących.
Ile kosztuje budowa zielonej ściany?
Cena zależy głównie od wielkości pionowego ogrodu, rodzaju systemu nawadniającego i ilości wykorzystanych kwiatów. Koszt zielonej ściany liczy się od m². Duży ogród wertykalny może kosztować nawet kilka tysięcy złotych. Na rynku jest wiele firm, które projektują i instalują zielone ściany, dlatego najlepiej skontaktować się z konsultantem wybranej firmy w celu wyliczenia rzeczywistych kosztów zielonej ściany.
Największa zielona ściana w Polsce - gdzie powstała?
Zielona ściana powstała w lobby warszawskiego biurowca Generation Park Y, zrealizowanego przez spółkę biurową Skanska. Autorem projektu jest pracowania Uroczysko Zielone-Ściany. Jest to największa tego typu aranżacja w Polsce - 22 m długości, 15 m wysokości (co można porównać z budynkiem pięciopiętrowym), kilkadziesiąt gatunków, ponad 6000 roślin. Ten efektowny projekt, dzięki przeszklonej elewacji budynku, można podziwiać również z zewnątrz. Widać ją też z Ronda Daszyńskiego.
Zielona ściana w biurowcu Generation Park Y daje efekt lasu. Wykorzystane rośliny to głównie: filodendrony, paprocie, monstery, anturia, skrzydłokwiaty czy aglonemy. Wybrane rośliny mają unikalne właściwości – zarówno w kontekście oczyszczania powietrza, produkcji tlenu, jak i pochłaniania lotnych związków organicznych. Tlen, jaki wytwarzają w ciągu doby, wystarczyłby dla 150 osób na 24 godziny. Rośliny zostały dobrane w taki sposób, aby mogły się rozwijać we wnętrzu biurowca. Uwzględniono też zależności występujące pomiędzy poszczególnymi gatunkami. W tak dobranej grupie jest im łatwiej utrzymać podwyższoną wilgotność powietrza, dzięki czemu rośliny rosną zdrowiej, są mniej podatne na choroby i szkodniki.
Projekt został przygotowany bardzo precyzyjnie. Aranżacja składa się ze specjalnych sekcji i jest w pełni zautomatyzowana. Rośliny otrzymują odpowiednią ilość wody, składników odżywczych oraz światła – zastosowano ok. 150 reflektorów z tzw. oświetleniem „karmiącym”, rozmieszczonych w trzech rzędach. Rośliny w dużej mierze wspierają się, współpracują ze sobą, tworząc leśny mikroklimat.
