Przedsiębiorcy o specustawie EURO 2012
Podpisana 19 września 2007 r. przez Prezydenta RP ustawa o organizacji EURO 2012 ułatwi realizację inwestycji związanych z Piłkarskimi Mistrzostwami Europy w Polsce. Ustawa ta - zdaniem KPP - zawiera jednak przepisy niekorzystne z punktu widzenia przedsiębiorców.
Zgodnie z przepisami zawartymi w ustawie, realizacją przedsięwzięć EURO 2012 mają zajmować się spółki celowe Skarbu Państwa - w formie spółek z ograniczoną odpowiedzialnością. W praktyce oznacza to ograniczenie roli przedsiębiorstw prywatnych do roli podwykonawców. Według Konfederacji Pracodawców Polskich, to właśnie podmioty prywatne realizują inwestycje szybciej i taniej, niż podmioty publiczne. Nowe spółki nie będą miały również żadnego doświadczenia organizacyjnego ani technologicznego, które jest ważnym czynnikiem wpływającym na sukces inwestycji. Istnieje zatem obawa, że spółki te - wywierając negatywny wpływ na jakość oraz ekonomikę realizowanych zadań - w praktyce wcale nie przyspieszą przygotowań.
Rozporządzenie to ogranicza także szansę na partycypację sektora prywatnego w kosztach realizacji poszczególnych inwestycji, co powinno być wykorzystywane w naszej sytuacji budżetowej, z zyskiem również dla przedsiębiorców. Ustawa wprawdzie nie wyłącza finansowania przedsięwzięć EURO 2012 na zasadach określonych w ustawie o partnerstwie publiczno prywatnym, jednak przepisy te mocno ograniczają szansę na skorzystanie z tej instytucji - szeroko przecież stosowanej przy inwestycjach infrastrukturalnych w zachodniej części Europy.
Pozytywnym elementem podpisanego rozporządzenia jest fakt, że spółki celowe nie będą objęte tzw. "ustawą kominową". Pozwoli to na zatrudnienie do organów spółek celowych osób o odpowiedniej wiedzy i kwalifikacji, co podniesie jakość realizacji przedsięwzięć.
Eksperci KPP pozytywnie oceniają również wyłączenie obowiązku stosowania ustawy - Prawo zamówień publicznych w stosunku do powierzania spółce celowej zadań związanych z przygotowaniem i wykonaniem przedsięwzięć EURO 2012. Pozwoli to na uniknięcie długotrwałej procedury, przewidywanej w stosowanej obecnie ustawie. Z punktu widzenia sprawności realizacji inwestycji, celowe jest przewidywane w ustawie stosowanie trybu uproszczonego zamowień publicznych do umów zawieranych przez spółki celowe. Istnieją jednak wątpliwości co do zgodności tego rozwiązania z prawem UE. Grozi to nie tylko wstrzymaniem dotacji z UE na realizację przedsięwzięć, ale nawet decyzją o wstrzymaniu inwestycji.
Zaliczenie przedsięwzięć związanych z EURO 2012 do kategorii celu publicznego i inwestycji celu publicznego pozwoli na wykorzystywanie - w toku realizacji przedsięwzięć EURO 2012 - instytucji wywłaszczenia. Takie rozwiązanie może ułatwić pozyskiwanie praw do określonych nieruchomości. Ustawa wprowadza również odrębności w postępowaniu wywłaszczeniowym w odniesieniu do nieruchomości nabywanych dla realizacji przedsięwzięć EURO 2012. Pozwala to na skrócenie długotrwałej i skomplikowanej procedury wywłaszczeniowej, przewidzianej w ustawie o gospodarce nieruchomościami. Przepisy dotyczące wywłaszczenia mogą jednak okazać się niekonstytucyjne, ponieważ prawo własności objęte jest ochroną konstytucyjną.
Negatywną opinię ekspertów KPP zyskało również rozwiązanie dające spółkom celowym możliwość wypowiedzenia umów zawartych z przedsiębiorcami ze skutkiem natychmiastowym, w przypadku gdy opóźnienie w realizacji tych umów (bądź ich nienależyte wykonanie) mogłoby utrudnić rozpoczęcie bądź przeprowadzenie imprezy. Rozwiązanie to może w znacznie zniechęcać przedsiębiorców do współpracy ze spółkami celowymi.
KPP popiera nadanie wszystkim decyzjom wydawanym w związku z realizacją EURO 2012 rygoru natychmiastowej wykonalności. Odwołania od takich decyzji będą rozpatrywane w ciągu 14 dni. Ustawa skraca również czas postępowania w odniesieniu do skarg rozpatrywanych w postępowaniu administracyjnym, w związku z realizacją przedsięwzięć EURO 2012.
Aby usprawnić proces realizacji inwestycji związanych z EURO 2012, należy dokonać zmian w kilku ustawach, szczególnie w prawie budowlanym, w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz w gospodarce nieruchomościami. Zmiany te powinny mieć charakter systemowy i wpływać na poprawę warunków przygotowywania i realizacji wszystkich inwestycji o charakterze budowlanym. Zdając sobie jednak sprawę z ograniczeń czasowych uważamy, że podpisana przez Lecha Kaczyńskiego ustawa może wpłynąć pozytywnie na proces realizacji inwestycji niezbędnych do przeprowadzenia EURO 2012. Doświadczenia zebrane w trakcie obowiązywania specustawy, powinny być podstawą do przeprowadzenia systemowych zmian w zakresie trybu przygotowania formalnego wszystkich inwestycji budowlanych.
