Podstawowe wartości PPP
Model PPP jest szczególnie atrakcyjny, gdy strona publiczna chce wykorzystać doświadczenie i wiedzę firm prywatnych. Dzięki odciążeniu budżetu, strona publiczna zyskuje środki finansowe na realizację pozostałych inwestycji. Warto jednak pamiętać, że odciążenie budżetu to tylko jedna z przesłanek dla realizacji inwestycji w oparciu o PPP.
Najistotniejszym czynnikiem, z powodu którego samorządy powinny przystępować do PPP, jest wskaźnik korzyści "value for money". W uproszczeniu wyraża on opłacalność lub wartość dodaną, której udowodnienie powinno być żelazną zasadą przy realizacji każdego projektu partnerstwa publiczno-prywatnego PPP. Formuła PPP powinna być wykorzystana w celu realizacji przedsięwzięcia tylko wówczas, gdy przynosi ona określone korzyści w porównaniu z realizacją zadania metodą tradycyjną. Podmiot publiczny nie powinien bazować na ofertach, które oferują minimalny czas wykonania przedsięwzięcia przy minimalnym koszcie, gdyż korzyści wynikające z takiego sposobu realizacji przedsięwzięcia są krótkotrwałe. Punktem wyjścia dla podmiotu publicznego powinna być rzeczywista wartość danego projektu (jego całościowego cyklu życia), na którą składają się nie tylko elementy finansowe, ale również społeczno-ekonomiczne, operacyjne i jakościowe.
Realizacja inwestycji w formpe PPP niesie ze sobą określone korzyści. Po pierwsze, efektywny podział ryzyka, czyli każda ze stron robi to, co potrafi najlepiej, dlatego zminimalizowane zostaje ryzyko niepowodzenia inwestycji. To pozwala na sprawniejsze zarządzanie inwestycji i umożliwia uniknąć opóźnień w harmonogramie wykonania prac. Druga wartość to kompleksowość. Partner prywatny nie tylko realizuje inwestycję, np. buduje wodociąg, ale także staje się długoletnim dostawcą usług publicznych. Kolejną wartością, o której była już mowa, to zwiększenie wartości czyli "value for money". Zbadaniu, czy inwestycja niesie ze sobą wartość dodaną w przypadku jej realizacji w formpe PPP, służą komaparatory.
Komparatory są metodami analizy porównawczej używanymi w różnych etapach opracowania i przygotowania projektu. Dzięki ich zastosowaniu jesteśmy w stanie ocenić korzystność metody PPP w odniesieniu do innych metod realizacji zadania. Pierwszy i drugi komaprator mieszczą się w ramach przeglądu i przygotowania projektu, a z trzecim mamy do czynienia na etapie realizacji zadania. Pierwszy komaparator PPS służy do zbadania, czy dany projekt może być potencjalnie zrealizowany w formpe PPP. Za pomocą PPC w ramach tego komparatora dokonuje się badań opłacalności, jaką przynosi realizacja przedsięwzięcia w formpe PPP w porównaniu z opłacalnością wykonania inwestycji metodą tradycyjną. Wreszcie trzeci z nich PSC jest wykorzystywany do tego, by podmiot publiczny mógł ocenić na podstawie złożonych ofert, czy projekt realizowany w formpe PPP jest opłacalny w stosunku do metody tradycyjnej.
Ale wracając do opłacalności - "value for money" - przybiera ona różne wymiary. Na etapie budowy w metodzie tradycyjnej często występują opóźnienia w realizacji inwestycji. W PPP jest to nie na rękę wykonawcy, ponieważ on za to płaci. Jeżeli chodzi o czas realizacji inwestycji, z badań opublikowanych w Wielkiej Brytanii wynika, że 88% inwestycji w PPP jest realizowanych zgodnie z harmonogramem. Ponieważ strona prywatna finansuje zadanie, zależy jej na realizacji zgodnie z harmonogramem. Również badania z Wielkiej Brytanii pokazują, że 79% inwestycji jest realizowanych zgodnie z harmonogramem budżetu i jest to kolejny wymiar opłacalności. Ważnym elementem jest eksploatacja - w zintegrowanym podejściu do projektu wykonawca jest także w fazie późniejszej tym, który eksploatuje obiekt, więc nie opłaca mu się wykonywać inwestycji w sposób niestaranny. Również zastosowanie nowych technologii, innowacja w podejściu do projektu oraz doświadczenie, jakimi dysponuje partner prywatny, zachęcają do zastosowania nowszych technologii w szerszym zakresie niż w metodzie tradycyjnej.
Wreszcie ostatnią wartością, jaką niesie ze sobą realizacja inwestycji w formpe PPP, jest uzależnienie płatności od jakości usług. Ryzyko partnera prywatnego wiąże się z jakością świadczonych przez niego usług. W zależności od tego, jaki model PPP został wybrany do realizacji inwestycji, odpowiedzialność za błędy, które utrudniałyby świadczenie usług na poziomie określonym w umowie spoczywa na partnerze prywatnym. Jeżeli usługi nie spełniają standardów określonych w umowie, partner prywatny ponosi z tego tytułu karę lub nie otrzymuje dopłat z budżetu sektora publicznego, jeżeli takowe są przewidziane w umowie o PPP.
