Strefa czystego transportu obejmie Kraków już w 2024
Strefa czystego transportu będzie cały Kraków. Wymogi strefy czystego transportu zaczną obowiązywać w Krakowie od 1 lipca 2024. Do Krakowa będą mogły wjeżdżać tylko samochody spełniające określone normy emisji spalin. Jakie?
Spis treści
- Czym jest Strefa Czystego Transportu?
- Czy SCT obejmie cały Kraków?
- Kraków pierwszą w Polsce strefą czystego transportu? Od kiedy?
- Wjazd do Krakowa tylko dla samochodów z naklejkami
Strefa czystego transportu to znane na świecie, ale zupełnie nowe w Polsce, rozwiązanie wspierające działania na rzecz poprawy jakości powietrza. Nie chodzi o to, żeby do strefy czystego transportu wpuszczać same elektryki, ale eliminować samochody najbardziej trujące, np. niespełniające norm. Pierwszą w Polsce STC będzie Kraków. Miasto skorzystało z możliwości, jakie daje ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych z 2018.
Według wyliczeń krakowskiego urzędu miasta, od 2026 roku do Krakowa nie będzie mogło wjechać około 20% samochodów. Z kolei eksperci Krakowskiego Alarmu smogowego szacują, że powstanie SCT spowoduje, że emisje tlenków azotu spadną o połowę.
Czym jest Strefa Czystego Transportu?
Strefa czystego transportu nie wprowadza całkowitego zakazu wjazdu samochodów, tak jak np. strefa ograniczonego ruchu, ale określa jaką ilość zanieczyszczeń pojazdy mogą emitować. Do strefy czystego transportu nie mogą na pewno wjechać pojazdy niespełniające norm Euro 3 oraz Euro 4. Oznacza to, że SCT ma być wolna od kilkunastoletnich samochodów z silnikiem diesla. A warto dodać, że w 2021 roku średni wiek samochodów osobowych w Polce wynosił prawie 15 lat. Polska ma też drugi (po Łotwie) najwyższy odsetek samochodów powyżej 10 lat (ok. 73%) w UE.
Czy SCT obejmie cały Kraków?
Jak zapowiedział Zarząd Transportu Publicznego w Krakowie, strefa czystego transportu ma zostać wprowadzona od razu na obszarze całego miasta (z wyjątkiem m.in. obwodnicy autostradowej i dróg ekspresowych). Ograniczenia w poruszaniu się najbardziej zanieczyszczającymi powietrze pojazdami będą obowiązywać w granicach administracyjnych Krakowa.
Kraków pierwszą w Polsce strefą czystego transportu? Od kiedy?
Kraków miał być pierwszym polskim miastem ze strefą czystego transportu. Ale, tę samą decyzję podjęła też Warszawa. Warszawa ze strefą czystego transportu rusza w tym samym terminie, co Kraków.
SCT będzie wprowadzana dwuetapowo: 1 lipca 2024 oraz 1 lipca 2026. Dodatkowo wprowadzono łagodniejsze wymagania dotyczące wieku pojazdów i spełnianych przez te samochody norm emisji spalin Euro.
Od 1 lipca 2024 do 30 czerwca 2026 wprowadzone będą ograniczenia dla samochodów rejestrowanych przed 1 stycznia 2023:
- benzynowych lub LPG – norma Euro 1 lub rok produkcji 1992
- diesli – norma Euro 2 lub rok produkcji 1996.
Samochodów ostatnio rejestrowanych po 1 stycznia 2023 r.:
- benzynowych lub LPG – norma Euro 3 lub rok produkcji 2000
- diesli – norma Euro 5 lub rok produkcji 2010.
Od 1 lipca 2026 będzie obowiązywał zakaz wjazdu dla samochodów:
- benzynowych lub LPG – norma Euro 3 lub rok produkcji 2000
- diesli – norma Euro 5 lub rok produkcji 2010.
Władze Krakowa przewidziały kilka wyjątków dla SCT. Wymagania nie będą obowiązywały dla samochodów historycznych oraz specjalnych, np. przeznaczonych do przewozu osób z niepełnosprawnościami czy też pojazdów osób mających co najmniej 70 lat.
Wjazd do Krakowa tylko dla samochodów z naklejkami
Aby służby miejskie wiedziały, ze dany samochód ma prawo poruszać się po mieści, musi być oznakowany. Zgodnie z ustawą o elektromobilności obowiązkowa będzie naklejka na szybie. Znajdą się na niej informacje o rodzaju paliwa, roku produkcji pojazdu i strefie, do której naklejka upoważnia do wjazdu. Nalepkę będzie wydawać w tym przypadku Gmina Miejska Kraków.
Nalepkę trzeba będzie umieścić lewym dolnym rogu przedniej szyby pojazdu samochodowego. Na potrzeby okresowych uwarunkowań lokalnych gmina może wydać dodatkową nalepkę informacyjną, w celu umożliwienia szybkiej i łatwej identyfikacji uprawnień. Naklejka będzie kosztować 5 zł.
W całej Europie jest obecnie ponad 300 SCT. Po ich wprowadzeniu znacznie spadły emisje pyłów. Przykładowa, w Berlinie strefę czystego transportu wprowadzono już w 2008 roku. Od tego czasu z ulic miasta zniknęło 70 tys. samochodów niespełniających norm emisji spalin. Emisja cząstek stałych z pojazdów spadła o 50%, a tlenków azotu o 20%.
Analizę zasadności wprowadzenia Strefy Czystego Transportu przygotowuje też Wrocław, który chce się wzorować na Berlinie - stworzyć strefę objętą dużym obszarem, ale mało restrykcyjną. To najbardziej efektywna ścieżka organizacji SCT, która jest najmniej uciążliwa społecznie. Wprowadzenie Strefy Czystego Transportu analizuje także Łódź.
Źródło: ZTM w Krakowie
