Nowy podatek od nieruchomości jest pewny. Wszystko przez definicję budowli niezgodną z Konstytucją
Będą zmiany w podatku od nieruchomości! W wyroku z dnia 4 lipca 2023 r. Trybunał Konstytucyjny rozstrzygnął, że definicja budowli na gruncie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych jest niezgodna z Konstytucją i zobowiązał ustawodawcę do nowelizacji przepisów. Szykuje się największa zmiana przepisów wpływająca na podatek od nieruchomości!
Definicja budowli w prawie podatkowym nie może nieprecyzyjnie odwoływać się do definicji budowli w Prawie budowlanym. Ustawa o podatkach i opłatach lokalnych odwołuje się do "przepisów budowlanych", a to pojęcie obejmuje cały szereg rozporządzeń. Zatem czeka nas zmiana prawa podatkowego, jak mówią eksperci, największa od lat.
Definicja budowli niezgodna z Konstytucją
Analizowana przez Trybunał Konstytucyjny sprawa dotyczyła opodatkowania podatkiem od nieruchomości silosów, które na przestrzeni lat były tematem wielu sporów na wokandach wojewódzkich sądów administracyjnych i Naczelnego Sądu Administracyjnego. Nawet uchwała NSA w składzie siedmiu sędziów wydana we wrześniu 2021 r. (sygn. akt III FPS 1/21) nie rozstrzygnęła jednoznacznie o opodatkowaniu silosów jako budynków od ich powierzchni użytkowej lub budowli od ich wartości początkowej.
Kwestia kwalifikacji danego obiektu jako budowli znajduje jednak szerokie zastosowanie i była przedmiotem tysięcy sporów, daleko wychodzących poza wskazane silosy.
Zgodnie z dotychczasową definicją zawartą w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych budowla to obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane w rozumieniu przepisów prawa budowlanego związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem.
W wyroku SK 14/21 TK zwrócił uwagę, że określenia przedmiotu podatku od nieruchomości w przypadku budowli następuje na podstawie przesłanek wychodzących poza ramy przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, bowiem w swojej definicji odwołuje się również do przepisów prawa budowlanego.
Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego w efekcie takiego odesłania podatnicy nie mogą mieć pewności jakie przepisy faktycznie są brane pod uwagę przez organy podatkowe ustalające przedmiot opodatkowania: tylko ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane czy także akty rangi podustawowej, które mogą mieścić się w ogólnym pojęciu „przepisów prawa budowlanego” jako dziedziny prawa administracyjnego.
Ponadto Trybunał zaznaczył, że niedopuszczalne jest regulowanie w ustawie niepodatkowej (takiej jak Prawo budowlane) przedmiotu opodatkowania podatkiem od nieruchomości, a definicja budowli w obecnym brzmieniu nie pozwala na ustalenie na podstawie samych przepisów ustawy podatkowej czy należące do podatnika obiekty stanowią budowle opodatkowane tym podatkiem.
W efekcie powyższych rozważań TK uznał definicję legalną budowli na gruncie podatku od nieruchomości za sprzeczną z podwyższonym standardem określoności prawa daninowego wskazanym w art. 84 i art. 217 Konstytucji.
Kiedy zmiana definicji budowli w prawie?
Obecnie obowiązująca definicja budowli na gruncie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych utraci moc obowiązującą po upływie 18 miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku. W konsekwencji najpóźniej od 2025 roku podatnicy będą ustalali ten przedmiot opodatkowania w oparciu o nową definicję.
Ze względu na ogromne zastosowanie definicji budowli dzisiejszy wyrok TK z pewnością będzie początkiem największej zmiany w podatku od nieruchomości w Polsce od lat, przy czym trudno przewidzieć jej konsekwencje. Na obecną chwilę trudno też przewidzieć jak nowa definicja budowli wpłynie na wysokość zobowiązań podatkowych przedsiębiorców, a w efekcie czy zapowiedziana nowelizacja korzystnie wpłynie na budżety gmin czy podatników.
Wstępne odpowiedzi na te pytania poznamy najwcześniej po opublikowaniu projektu nowych przepisów. Warto zaznaczyć jednak, że zgodnie z ustnym uzasadnieniem wyroku TK wszystkie decyzje i rozstrzygnięcia wydane na podstawie dotychczasowej definicji budowli pozostaną w mocy.
Zgodnie z dyspozycją TK nowelizacji powinna zostać poddana także definicja legalna budynku zawarta w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych, która również zawiera odwołanie do przepisów prawa budowlanego.
Nieprecyzyjne prawo pozwala na jego dowolną interpretację. Wykorzystują to chociażby deweloperzy budując osiedla, które nazywane są później patodeweloperką.
Autor: Szymon Starnawski
Bliska Wola Tower składa się z trzech wysokich na niemal sto metrów wieżowców wypełniających w całości niewielką działkę. Zw względu na skojarzenia z Azją, mieszkańcy stolicy nazwali tę patodeweloperkę warszawskim Hongkongiem
