Nawet 10 tys kary za brak wpisu! Wielu zapomina
Księga wieczysta to dokumenty, który dostarcza podstawowych informacji na temat danej nieruchomości. Wskazuje właściciela i jej stan prawny. Czy są nieruchomości bez księgi wieczystej? Czy wpis do księgi jest konieczny przy sprzedaży domu lub mieszkania?
Spis treści
- Księgi wieczyste papierowe i elektroniczne
- Czy wszystkie nieruchomości mają księgę wieczystą?
- Co grozi za brak wpisu do księgi wieczystej?
- Czy każdy może zajrzeć do księgi wieczystej?
- Czy można nie mieć księgi wieczystej?
- Czy spadkobierca musi być wpisany do księgi wieczystej?
Księgi wieczyste papierowe i elektroniczne
Księgi wieczyste w formie papierowej są gromadzone w wydziałach sądów rejonowych, nazywanych sądami wieczystoksięgowymi, a w wersji elektronicznej w centralnej bazie ksiąg wieczystych znajdującej się w Centralnym Ośrodku Przetwarzania Danych Ministerstwa Sprawiedliwości.
Każda księga wieczysta w Polsce ma swoją wersję papierową dostępną do wglądu w sądzie rejonowym oraz wersję elektroniczną, której treść jest dostępna na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości ekw.ms.gov.pl
W dokumentacji papierowej i elektronicznej występują odmienne systemy oznaczeń ksiąg wieczystych. W papierowych są tzw. stare numery ksiąg wieczystych, składające się z ciągu cyfr. W elektronicznych tzw. nowe numery - ciąg literowo-cyfrowy, w którym znajduje się numer „papierowy”, któremu towarzyszą kod wydziału Sądu Rejonowego i cyfra kontrolna, oddzielone od numeru ukośnikami.
Księga wieczysta w wersji elektronicznej zawiera przeniesione treści z księgi papierowej. Obie wersje mają dokładnie taką sam podział i zawartość treść, ale do elektronicznej jest o wiele łatwiejszy dostęp.
Czy wszystkie nieruchomości mają księgę wieczystą?
Niestety, wciąż wiele nieruchomości należących do osób prywatnych nie ma założonej księgi wieczystej. Dotyczy to przede wszystkim mieszkań. Księgi wieczystej nie mają np. mieszkania nabywane na rynku pierwotnym. Aktualnie obowiązujące prawo nie nakłada na właściciela obowiązku założenia księgi wieczystej. Nie ma także prawnych przeszkód, aby nieruchomość bez księgi wieczystej kupić lub sprzedać. Zakup nieruchomości bez księgi wieczystej to jednak ryzyko, bo nie można zweryfikować jej aktualnego stanu prawnego, np. czy nie jest obciążona. Księga wieczysta to gwarant bezpieczeństwa, ponieważ jedną z jej cech jest domniemanie o stanie faktycznym, co oznacza, że jej treść jest zgodna z rzeczywistym stanem prawnym nieruchomości. Nabywając nieruchomość z księgą wieczystą, kupiec ma ochronę prawną.
Polecany artykuł:
Co grozi za brak wpisu do księgi wieczystej?
W ustawie o księgach wieczystych i hipotece nie ma ustawowego terminu wpisu do księgi wieczystej. W treści znajduje się wskazanie, że właściciel nieruchomości jest obowiązany do niezwłocznego złożenia wniosku o ujawnienie swego prawa w księdze wieczystej. Często jednak w wyniku opieszałości spadkobierca nie dokonuje „niezwłocznie” stosownego wpisu.
Zgodnie z ustawą sąd może „wymierzyć opieszałemu właścicielowi grzywnę w wysokości od 500 do 10 000 zł w celu spowodowania ujawnienia prawa własności.” Jednak w przypadku „ujawnienia prawa własności nieruchomości grzywny nieuiszczone mogą być umorzone w całości lub części”, z czego wynika, że można kary uniknąć.
Z reguły sądy rzadko decydują się na takie kroki. Jednym z powodów wszczęcia postępowania jest zawarty w tej samej ustawie ustęp, że jeśli osoba trzecia doznała szkody na skutek nieujawnienia prawa własności w księdze wieczystej odpowiedzialność za powstałą szkodę ponosi właściciel. Również i w taki przypadku zgodnie z ustawą ukarany właściciel może złożyć zażalenie na decyzję o karze.
Czy każdy może zajrzeć do księgi wieczystej?
Z samej definicji księgi wieczystej (ogólnodostępny, jawny rejestr) wynika, że każdy może mieć do niej dostęp. Można przeglądać księgi wieczyste, jak też uzyskać wypis, zarówno zwykły, jak i zupełny. Warunkiem jest znajomość numeru księgi wieczystej nieruchomości.
W przypadku nieznajomości numeru księgi wieczystej można odnaleźć go po adresie nieruchomości udając się do rejonowego sądu wieczystoksięgowego lub wydziału geodezji i kartografii Starostwa Powiatowego, na terenie którego leży nieruchomość.
Czy można nie mieć księgi wieczystej?
Zgodnie z obowiązującym prawem nieruchomość, której jest się właścicielem nie musi mieć założonej księgi wieczystej. Najważniejszym dokumentem zaświadczającym posiadanie nieruchomości jest akt własności.
Czy spadkobierca musi być wpisany do księgi wieczystej?
Wydanie sądowego postanowienia o stwierdzeniu nabyciu spadku nieruchomości wiąże się z poinformowaniem sądu rejonowego właściwego dla położenia nieruchomości o spadkobiercach. Sąd Rejonowy ujawnia wówczas wpis ostrzeżenia o niezgodności stanu prawnego w księdze wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym nieruchomości. Spadkobiercy powinni, zgodnie ze słowami ustawy, niezwłocznie złożyć wniosek o wpis prawa własności do księgi wieczystej.
W przypadku gdy nieruchomość posiada księgę wieczystą ujawnienie wpisu przez spadkobiercę umożliwi mu np. sprzedaż, która nie jest możliwa w takim przypadku bez uregulowania stanu prawnego i zgodności stanu prawnego nieruchomości ze stanem prawnym w księdze wieczystej.
Najdroższe pałace na sprzedaż na Dolnym Śląsku. Zobacz zdjęcia
Autor: Maciej Gładysiewicz/Archiwum Muratora
