Kryteria oceny ofert cz. III
Oceniając oferty, zamawiający musi brać pod uwagę ceny brutto w rozumieniu ustawy z dnia 5 lipca 2001 r. o cenach (Dz. U. Nr 97, poz. 1050 z późn. zm., zwaną dalej "ustawą o cenach"). Zgodnie z nią cena obejmuje m.in. podatek od towarów i usług (VAT) oraz podatek akcyzowy, jeżeli sprzedaż towaru, jaki zamierza nabyć zamawiający jest obciążona tymi dwoma podatkami.
Kryteria oceny ofert a podatek VAT i akcyza
Obecnie obowiązek podatkowy, zgodnie z art. 20 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm., dalej "ustawa o podatku od towarów i usług"), spoczywa na zamawiającym. Jeżeli dokonuje on oceny ofert podmiotów zagranicznych, nie uwzględniając podatku VAT, doprowadza do naruszenia zasady równego traktowania oferentów, zawartej w art. 7 ust 1 ustawy. W tej sytuacji powinien doliczyć odpowiednią stawkę VAT do ceny netto podanej przez oferenta (art. 91 ust. 3a upzp).
Zwykle zamawiający, dokonując oceny ofert, biorą pod uwagę cenę ryczałtową za przedmiot zamówienia, np. kiedy zamawiają sprzęt komputerowy, płacą za 10 komputerów 30 000 zł i 5000 zł za 10 drukarek. Łącznie cena zamówienia wynosi 35 000 zł. Ale mogą zdarzyć się sytuacje, w których ze względu na specyfikę zamówienia, będą się kierować przy wyborze oferty cenami jednostkowymi a nie ogólną kwotą. Przykładem takiej sytuacji jest postępowanie, którego przedmiotem jest bieżący remont dróg.
Burmistrz ogłosił przetarg na bieżący remont dróg na terenie miasta. Ponieważ nie można ocenić, ile napraw trzeba będzie wykonać w ciągu roku, jako podstawę do oceny ofert przyjęto cenę za naprawę 1 mkw. asfaltu. Wówczas zamawiający powinien podać w ogłoszeniu i SIWZ informację o tym, że zamierza brać pod uwagę ceny jednostkowe a nie łączną cenę oferty.
Kryteria oceny ofert a przedmiot zamówienia
Coraz powszechniejszą praktyką jest ustanawianie przez zamawiającego jednego kryterium ceny i nadanie mu wagi 100%. Tymczasem, są przypadki, gdzie warto sięgnąć także po inne kryteria. Może to bowiem przynieść zamawiającemu znaczne korzyści. Zastosowanie innych kryteriów jest wskazane wtedy, gdy przedmiotem zamówienia są:
- produkty, które mogą się różnić między sobą pod względem jakości, funkcjonalności czy parametrów technicznych
- produkty wysoce specjalistyczne i zaawansowane technologicznie, np. sprzęt medyczny, system nagłaśniający itp.
Warto sięgnąć po kryteria niecenowe, gdy zależy nam, aby sprzęt był tani w eksploatacji, np. drukarki komputerowe czy kopiarki. Z sytuacją, w której zastosowanie tych wyznaczników wydaje się być rozwiązaniem optymalnym, mamy również do czynienia, gdy przedmiot naszego zamówienia nie jest produkowany seryjnie, np. meble pod zabudowę.
Kryterium jakości, jak je stosować, by nie narazić się na protesty
Jakość to pojęcie trudne do zdefiniowania i właściwie niemierzalne. To powoduje, że z jego zastosowaniem zamawiający miewają sporo problemów. Dlatego też kryterium to wymaga szczegółowego opisu w SIWZ tak, by oferenci w razie wątpliwości nie sięgali po środki ochrony prawnej. Zamawiający, wykorzystując ten wyznacznik, musi określić zespół cech stanowiących o tym, że produkt, który zamierza nabyć w drodze przetargu, spełnia wymogi przez niego postawione. Stosując to kryterium, może się posłużyć następującymi cechami:
- rodzaj materiału, z jakiego jest wykonany dany produkt;
- kolor;
- wytrzymałość;
- termin ważności;
- parametry techniczne;
- klasa.
Kiedy już zamawiający wybierze cechy, musi wskazać odpowiednią liczbę punktów przyznawaną za każdą z nich. Nie można dopuścić do sytuacji, w której członkowie komisji subiektywnie przyznawaliby punkty za kryterium jakości. Jeżeli w ogłoszeniu, a potem także w SIWZ, zamawiający nie sprecyzuje wytycznych, jakimi będą się kierowali członkowie komisji, wówczas narazi się na skuteczne protesty ze strony wykonawców. Dobrym przykładem obrazującym ten problem było postępowanie, którego przedmiot zamówienia stanowiły meble do gabinetu burmistrza. Ważnym elementem w tej sytuacji była jakość materiałów użytych do produkcji mebli. Dlatego, aby przyznać punkty za materiał, można się posłużyć się następującymi kryteriami: obicie skórzane 20 pkt, skaj 15 pkt, welur 10 pkt, inny materiał 7 pkt. Podobnie, gdyby zamawiać meble do urzędu. Wtedy również duże znaczenie ma rodzaj materiału. I tak np. można wskazać następujące kryteria oceny ofert: lite drewno 15 pkt, pływa wiórowa 10 pkt, płyta MDF 7 pkt, inne 4 pkt.
Dość często z wyznacznikiem jakości łączone jest kryterium estetyki wykonania zamówienia. Jednak jest ono bardzo subiektywne i zależne od gustu członka komisji. Trudno je opisać w sposób obiektywny i ująć w mierzalne ramy. Dlatego też odradza się korzystanie z niego, gdyż może się to stać podstawą do wniesienia skutecznego protestu.
