Zabezpieczenie przejść instalacyjnych: Izolacja wełną mineralną

Budynki dzieli się na strefy pożarowe ze względu na liczbę ludzi w nich przebywających oraz rodzaj składowanych tam materiałów. Szczególnie ważne jest zabezpieczenie przeciwpożarowe przejść kabli i rur przez przegrody będące granicami stref pożarowych.

Sposoby zabezpieczeń 

Przejścia kablowe zabezpiecza się poprzez uszczelnienie ich substancjami, które pęcznieją w wysokiej temperaturze (około 150^oC). Rozprężenie oznacza jednocześnie wytworzenie ochronnej powłoki. Zapobiega ona przedostawaniu się dymu i ognia przez przegrodę. Przez przejścia mogą przechodzić stalowe, aluminiowe lub tworzywowe konstrukcje nośne pod kable(rynny, półki kablowe), a także pojedyncze kable średnicy poniżej 20 mm i wiązki kabli o średnicy mniejszej od 100 mm.

rys.3 Przejście zabezpieczone przegrodami ogniochronnymi pęczniejącymi

Wełna mineralna 

Popularnym sposobem zabezpieczenia jest wyłożenie otworu wełną mineralną. Wełnę oraz przechodzące przez przegrodę kable, pokrywa się masą endotermiczną pęczniejącą w wysokiej temperaturze. Takie rozwiązanie oferuje firma Promat. Zabezpieczenie typu Promastop klasy F0,5 stosuje się w ścianach ceglanych grubości powyżej 75 mm i betonowych grubości większej niż 80 mm. Zabezpieczenie klasy F1 można stosować w ścianach ceglanych grubości większej niż 115 mm i betonowych grubości minimum 100 mm. Wełna mineralna używana w tego typu rozwiązaniu musi mieć gęstość minimum 150 kg/m³, natomiast grubość powłoki Promastop Coating - od 1 do 2 mm. Wewnętrzną stronę otworu oraz powierzchnię szerokości 100 mm wokół niego należy oczyścić i pokryć masą Promastop Coating. Kable oraz półki kablowe pokryć masą Promastop Coating wewnątrz otworu oraz na długości 200 mm po obu stronach ściany. Następnie otwór należy wypełnić płytami z wełny mineralnej grubości 60 mm. Krawędzie styku płyt również trzeba pokryć masą Promastop Coating. Przejście klasy F1 należy wykonać tak jak przejście klasy F0,5 z tą różnicą, że trzeba zastosować płyty z wełny grubości 80 mm. Zabezpieczenie klasy F2 wykonuje się w ścianach grubości powyżej 175 mm i stropach grubości co najmniej 200 mm. Stosuje się wtedy dwie płyty z wełny mineralnej grubości minimum 40 mm. Płyty zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz muszą być pokryte warstwą masy Promastop Coating grubości 3-4 mm. Podobne rozwiązania proponują także firmy Hilti i Rutgers Organics GmbH.

rys.1,2 Zabezpieczenie przejścia przy wykorzystaniu wełny mineralnej

Zaprawa ognioochronna 

Innym rodzajem zabezpieczenia jest wypełnienie otworu przejścia kablowego zaprawą ognioochronną. Takie rozwiązanie oferują firmy Promat i Hilti. Zaprawę można stosować w ścianach i stropach z betonu, cegły i betonu komórkowego. Dla zaprawy Hilti CP 636 i klasy odporności F2, minimalna grubość ściany wynosi 100 mm, a stropu 150 mm. Maksymalne wymiary otworu 1200 i 2000 mm. Przy szerokości do 600 mm długość otworu jest nie ograniczona. Ponieważ jest to zaprawa cementowa, nie należy jej stosować w ścianach wykończonych płytami gipsowo-kartonowymi.

Bloczki ognioochronne 

W ofercie Hilti znajdują się także bloczki ogniochronne CP 655. Bloczki CP 655 są wykonane ze spienionego poliuretanu. Stosuje się je w połączeniu z masą ogniochronną CP 615, która służy do wypełniania szczelin między kablami. Ponieważ są to gotowe elementy, wykonane z niepylącego materiału, najczęściej wykorzystuje się je przy zabezpieczaniu laboratoriów, węzłów telekomunikacyjnych, studiów nagrań, banków, itp. Są stosowane w ścianach betonowych i murowanych, grubości minimum 200 mm. Bloczki mają wymiary: długość 220 mm, szerokość 130 mm i wysokość 60 mm. W temperaturze powyżej 300^oC mogą powiększyć swoją objętość około pięciokrotnie. Nie zaleca się stosowania bloczków w pomieszczeniach wilgotnych i narażonych na oddziaływanie warunków atmosferycznych, ponieważ poliuretan nie zachowuje swoich właściwości przy wilgotności powyżej 80%.

rys.5 Przejście zabezpieczone bloczkami ogniochronnymi

Przejścia rurowe 

Przejścia rurowe zabezpiecza się za pomocą specjalnych kaset, które uniemożliwiają przedostanie się dymu i ognia na drugą stronę przegrody. Kasety stosuje się wtedy, gdy rury wodociągowe, kanalizacyjne, przewody poczty pneumatycznej i instalacji odkurzających wykonane są z materiałów palnych. W przejściach przez ściany rury należy zabezpieczyć z dwóch stron. W przejściach przez stropy wystarczy zabezpieczenie od dolnej strony stropu. Grubość ściany w systemie Promastop dla rur z tworzyw sztucznych, niezapalnych powinna być większa niż 100 mm, a dla rur trudno zapalnych większa od 150 mm. Grubość stropu musi wynosić minimum 150 mm. Kaseta Promastop wypełniona jest substancją Promaseal PL, która pod wpływem temperatury około 150^oC pęcznieje i zamyka przepust rurowy. Kaseta o średnicy minimum 110 mm ma blaszaną klapę obrotową. Piana powstała z Promasealu PL ma także działanie izolacyjne. Do zabezpieczenia rur z tworzywa sztucznego firma Hilti ma osłony ogniochronne. Są one wypełnione środkiem pęczniejącym w wysokiej temperaturze, który, rozprężając się, zaciska rurę.

 
rys.6 Ochrona przejścia przy zastosowaniu kasety Promastop
rys.7 Osłony ogniochronne dla rur z tworzyw sztucznych

Klasa odporności ogniowej oznacza czas, przez jaki izolacja ogniowa zapewnia szczelność i izolacyjność danego przejścia. Przejścia zaliczane są do jednej z czterech klas:
F 0,5 - czas zabezpieczenia 30 minut,
F1 - czas zabezpieczenia 60 minut,
F 1,5 - czas zabezpieczenia 90 minut,
F2 - czas zabezpieczenia 120 minut.
Oznacza to, że np. przez przejście klasy F1, ogień i dym nie przedostaną się do sąsiedniej strefy pożarowej przez 60 minut.