Systemy fotowoltaiczne - projektowanie, budowa, dobór mocy, obwody prądu

Systemy fotowoltaiczne pozwalają na uniezależnienie się od krajowych dostawców energii, zmniejszenie jej zużycia pochodzącej ze źródeł konwencjonalnych. Wykorzystanie systemów fotowoltaicznych prowadzi także do poprawy jakości życia pod względem ochrony środowiska oraz redukcji kosztów eksploatacji budynków. Jak projektuje się instalacje elektryczne w systemach fotowoltaicznych?

Spis treści

1. Budowa systemów fotowoltaicznych
2. Zastosowanie systemów fotowoltaicznych
3. Systemy fotowoltaiczne off-gird
4. Systemy fotowoltaiczne on-gird
5. Magazynowanie energii
6. Dobór mocy systemu fotowoltaicznego
7. Instalacja elektryczna w systemach fotowoltaicznych
8. Obwody prądu stałego (DC)
9. Obwody prądu zmiennego (AC)
10. Przepisy dotyczące instalacji elektrycznych w systemach fotowoltaicznych

Budowa systemów fotowoltaicznych

Najważniejszymi i podstawowymi elementami instalacji fotowoltaicznych są ogniwa, które służą do bezpośredniej zamiany energii promieniowania słonecznego na elektryczną. Odbywa się to na drodze konwersji fotowoltaicznej, bez ubocznej emisji zanieczyszczeń, hałasu i innych czynników wywołujących niekorzystne zmiany środowiska naturalnego [2]. Ogniwa łączy się mechanicznie i elektrycznie w zestawy – moduły fotowoltaiczne, a te z kolei w panele. System fotowoltaiczny może składać się z wielu paneli, a ponadto w jego skład wchodzi również konstrukcja przeznaczona do odpowiedniego ich montażu oraz elementy dostosowujące wytwarzany prąd stały do potrzeb zasilanych odbiorników (elektroniczne urządzenia sterujące, akumulatory itp.) [2] – do urządzeń stałoprądowych wykorzystuje się kontroler napięcia, a do odbiorników prądu przemiennego – falownik. Jeżeli system jest autonomiczny, konieczne będzie zastosowanie odpowiedniego magazynu energii wyprodukowanej w ciągu dnia, którym jest przeważnie akumulator.

Zastosowanie systemów fotowoltaicznych

Instalacje fotowoltaiczne mogą być instalowane praktycznie wszędzie tam, gdzie dociera promieniowanie słoneczne, najkorzystniej jednak jest je lokalizować w regionach o bardzo dobrych warunkach nasłonecznienia. Wydajność zależy głównie od nasłonecznienia uzyskiwanego w skali roku w miejscu instalacji – im więcej słonecznych dni, tym wyższe natężenie promieniowania, a co za tym idzie – większa produkcja energii elektrycznej. Dużą rolę odgrywają tu kierunek i kąt nachylenia paneli fotowoltaicznych. Średnioroczna suma energii promieniowania słonecznego na płaszczyznę poziomą waha się w Polsce w granicach 950–1250 kWh/m² [4], przy czym warunki meteorologiczne charakteryzują się mocno zróżnicowanym jego rozkładem w cyklu rocznym – ok. 80% rocznej sumy nasłonecznienia przypada na 6 miesięcy sezonu wiosenno-letniego, od początku kwietnia do końca września [2]. Średnioroczna liczba godzin nasłonecznionych wynosi w naszym kraju 1600 [4] – czas operacji słonecznej w lecie to 16 godzin dziennie, w zimie natomiast nie przekracza 8. Prowadzi to do nierównomiernej produkcji energii elektrycznej w skali roku, nadmiaru latem i niedoboru zimą, co stanowi jedną z najbardziej istotnych wad systemów fotowoltaicznych.

Systemy fotowoltaiczne off-gird

Systemy fotowoltaiczne mogą być instalowane autonomicznie (tzw. off-grid), np. dla określonego budynku, lub być przyłączone do sieci elektroenergetycznej (tzw. on-grid). Te pierwsze znajdują zastosowanie przede wszystkim w miejscach, w których dostęp do sieci elektroenergetycznej jest utrudniony, niemożliwy lub w sytuacji gdy inwestor/użytkownik dąży do uniezależnienia energetycznego. Wśród nich wyróżnia się rozwiązania bezpośrednie na prąd stały lub zmienny (wyprodukowaną energię wykorzystuje się do bezpośredniego zasilania określonego urządzenia lub grupy urządzeń) oraz hybrydowe [2].

W systemie autonomicznym na prąd stały energia wytworzona w panelach służy do ładowania akumulatora, z którego może być pobierana o każdej porze. Wyposaża się go w odpowiedni regulator, sterujący procesem ładowania akumulatora, chroniąc go przed przeładowaniem (poprzez odłączenie panelu) lub zbyt głębokim rozładowaniem (poprzez odłączenie zasilanego obwodu). Podobnie skonstruowany jest system autonomiczny na prąd zmienny, którego schemat przedstawiono na rys. 1. Wyprodukowaną w nim energię również wykorzystuje się do ładowania akumulatora, z którego może być pobrana o każdej porze, system wyposaża się w regulator ładowania akumulatora, ale dodatkowo uzupełnia o falownik, przetwarzający prąd stały na zmienny.

W systemie autonomicznym hybrydowym, przedstawionym na rys. 2., wdraża się rozwiązania analogiczne jak dla prądu zmiennego, ale z dodatkowym źródłem prądu, np. agregatem prądotwórczym lub przydomową elektrownią wiatrową (stosowane głównie w okresach szczytowego zapotrzebowania na energię elektryczną). System hybrydowy pozwala na efektywne wykorzystanie różnych rozwiązań wytwarzania energii.

Do zasilania budynków o stosunkowo małym zużyciu energii zastosowanie znajdzie system autonomiczny na prąd zmienny, wyposażony w akumulatory magazynujące energię. Gromadzona energia może być bezpośrednio przekazywana do odbiorników włączonych w obwód elektryczny instalacji fotowoltaicznej. System może być skonfigurowany również pod kątem połączenia z domową siecią elektryczną w celu dostarczania energii do wybranych obwodów [2]. Problemem systemów off-grid jest stosunkowo duży koszt urządzeń przeznaczonych do magazynowania energii oraz konieczność znacznego przewymiarowania wielkości systemu fotowoltaicznego funkcjonującego całorocznie ze względu na zróżnicowaną dobową i sezonową ilość promieniowania słonecznego [7].

Systemy fotowoltaiczne on-gird

Systemy fotowoltaiczne on-grid, czyli przyłączone do sieci elektroenergetycznej,mogą być stosowane w budynkach do niej podłączonych, co jest rozwiązaniem bardziej ekonomicznym, bezpieczniejszym oraz umożliwiającym bezpośrednie bilansowanie mocy i energii elektrycznej. Gdy panele fotowoltaiczne dostarczają zbyt mało energii, instalacja przechodzi na zasilanie z sieci elektroenergetycznej, natomiast gdy energii jest za dużo, można przekazać ją do sieci elektroenergetycznej w celu sprzedaży lub odbioru w późniejszym okresie.

Systemy tego typu podłączane są do sieci elektroenergetycznej poprzez specjalny falownik, który przekształca prąd stały na przemienny, synchronizuje system z siecią i pełni rolę zabezpieczenia w przypadku jej awarii [2]. Akumulatory nie są tu wymagane (ponieważ sieć jest w stanie przyjąć całą energię wyprodukowaną przez system fotowoltaiczny), muszą jednak zostać zainstalowane liczniki energii elektrycznej.

Magazynowanie energii

W systemach fotowoltaicznych czasami konieczne jest zastosowanie odpowiedniego systemu magazynowania energii. W tym celu powszechnie wykorzystuje się akumulatory. Naładowany dostarcza energię elektryczną do zasilanego obwodu, jeśli panel fotowoltaiczny przestaje ją wytwarzać lub produkuje jej zbyt mało. Magazyny energii mają więc ogromne znaczenie dla prawidłowej pracy instalacji – muszą charakteryzować się wystarczająco dużą pojemnością, aby zapewnić energię elektryczną w nocy oraz podczas złych warunków atmosferycznych, a także być bezawaryjne. W systemach fotowoltaicznych przeważnie użytkuje się akumulatory ołowiowo-kwasowe, żelowe oraz litowo-jonowe.

Dobór mocy systemu fotowoltaicznego

Wybór rodzaju i parametrów systemu fotowoltaicznego zależy głównie od:

• wymaganego rocznego i dobowego zapotrzebowania na energię elektryczną,
• sposobu wykorzystania wyprodukowanej energii elektrycznej.
• wielkości powierzchni dostępnej do montażu paneli (dach budynku lub elewacja).

Wielkość obciążenia to najistotniejszy czynnik kształtujący przyszłą pracę systemu, dlatego tak istotne jest właściwe określenie zapotrzebowania na moc w budynku i skorelowanie jej z mocą zainstalowanych paneli. Zakłada się, że instalacja fotowoltaiczna powinna w jak największym stopniu zaspokoić energetyczne potrzeby własne budynku, a tylko nadwyżki należy odprowadzać do sieci elektroenergetycznej [7]. Dodatkowo w profesjonalnych rozwiązaniach przyjmuje się, że moc paneli powinna być co najmniej 30% większa od zapotrzebowania odbiorników, a falownika minimum 20% większa od mocy obciążenia systemu [2].

Projektowanie systemów fotowoltaicznych w budynkach jest zwykle optymalizowane przy użyciu programów komputerowych, które dopasowują przewidywany profil obciążenia w ciągu roku i dnia do przeciętnego słonecznego napromieniowania na danym obszarze. Pozwalają one dobrać zarówno liczbę i moc paneli, jak i właściwy akumulator, kontroler i falownik. Ważnym elementem oceny rozwiązań jest analiza porównawcza dobowego zapotrzebowania na moc elektryczną w budynku z mocą systemu PV. Korelacja ta najlepiej sprawdza się w obiektach użyteczności publicznej i biurowych, a w mniejszym stopniu – mieszkalnych (największe zapotrzebowanie na moc nie pokrywa się w czasie z najwyższą produkcją systemu PV, co wynika z trybu pracy i życia mieszkańców – wtedy są zwykle poza domem [7]).

Instalacja elektryczna w systemach fotowoltaicznych

Zasadniczo instalacje elektryczne w budynkach obejmują: przyłącze (kablowe lub napowietrzne), złącze, rozdzielnicę główną, uziom, główną szynę uziemiającą (wyrównawczą), wewnętrzne linie zasilające (w skrócie WLZ) oraz instalacje w pomieszczeniach i odbiorcze, przy czym w zależności od rodzaju obiektu, jego wielkości i wyposażenia w urządzenia elektryczne stosuje się różne rozwiązania wymienionych elementów.

Podłączenie

Sposób i miejsce podłączenia systemu fotowoltaicznego do instalacji elektrycznej budynku zależy od rodzaju rozwiązania PV. W przypadku dołączania do sieci elektroenergetycznej decydujący jest typ falownika – jedno- lub trójfazowy, a w przypadku systemu autonomicznego (np. mikrosieci wyspowych, w których jest on elementem sprzęgającym) – zazwyczaj specjalny, wyspowy, będący źródłem napięciowym, z własnym magazynem energii (najczęściej w postaci akumulatorów) [7]. Przyłączenie do sieci elektroenergetycznej systemu fotowoltaicznego z trójfazowym falownikiem realizuje się w miejscu złącza kablowego budynku, przed zainstalowanym wyłącznikiem różnicowo-prądowym w wewnętrznej linii zasilającej [7] – musi obejmować układ pomiarowy i zabezpieczenia, co przedstawia rys. 3.

Układ pomiarowy

Układ pomiarowy przeważnie zbudowany jest z dwóch szeregowo połączonych liczników energii elektrycznej – dwu- i jednokierunkowego. Pierwszy rejestruje energię pobraną z sieci elektroenergetycznej lub do niej oddaną, a drugi wyprodukowaną w systemie fotowoltaicznym.

Aby układ mógł funkcjonować w taki sposób, wewnętrzna linia zasilająca budynku musi być podłączona pomiędzy licznikami [7]. Ich montaż jest realizowany zgodnie z wymaganiami właściwego dla lokalizacji budynku operatora systemu dystrybucyjnego.

System fotowoltaiczny stanowi źródło energii elektrycznej i obejmuje zarówno obwody prądu stałego (DC), jak i zmiennego (AC). Odznacza się pewnymi specyficznymi cechami istotnymi w kontekście stosowanej ochrony i jest wystawiony na bezpośrednie oddziaływanie warunków atmosferycznych. Ponadto w odniesieniu do strony DC występuje w nim prawie liniowa zależność prądu stałego od promieniowania słonecznego, a napięcie na zaciskach panelu pojawia się nawet przy niskim natężeniu. Dodatkowo źródło jest odizolowane od ziemi, a wartość prądu zwarcia mała w stosunku do maksymalnej [6].

Zabezpieczenia

Dla systemów fotowoltaicznych w obwodach prądu stałego (DC) i zmiennego (AC) projektuje się zabezpieczenia w zakresie ochrony odgromowej, przeciwporażeniowej i przeciwprzepięciowej oraz przeciążeniowej i zwarciowej, a także umożliwiającej izolowanie i rozłączanie instalacji fotowoltaicznej.

Zdecydowana większość systemów fotowoltaicznych instalowanych w różnej formie na budynkach to systemy przyłączone do sieci elektroenergetycznej, które wymagają stosowania ograniczników służących do ochrony przed skutkami przepięć (ich źródłem mogą być bezpośrednie lub pośrednie oddziaływania wyładowań atmosferycznych na panele fotowoltaiczne).W systemach fotowoltaicznych po stronie DC trzeba stosować specjalne zabezpieczenia, które różnią się od tych wykorzystywanych w instalacji elektrycznej budynku. Należy montować tu ograniczniki przepięć SPD, specjalnie przeznaczone do użycia w rozwiązaniach PV, o napięciu nominalnym na poziomie ok. 90% znamionowego napięcia paneli [7]. Jednak szczegółowy dobór typu i miejsca ich montażu w systemie fotowoltaicznym dołączonym do sieci elektrycznej budynku zależy od tego, czy obiekt wyposażony jest w instalację odgromową,oraz od odległości pomiędzy panelami PV a falownikiem.

Przykładowo w budynkach z instalacją odgromową, w których zachowane są wymagane odstępy izolacyjne (najczęściej powyżej 0,5 m) pomiędzy konstrukcją wsporczą paneli PV a najbliższymi zwodami, należy zastosować ograniczniki typu 2 [7]. Dodatkowo wspomnianą konstrukcję trzeba połączyć przewodem wyrównawczym z główną szyną wyrównywania potencjału w budynku. Jeżeli odległość pomiędzy panelami PV a falownikiem jest większa niż 10 m, ograniczniki instaluje się w pobliżu paneli,a przy falowniku także urządzenie typu 2 [7]. Ponadto jest on zawsze zabezpieczany po stronie AC ogranicznikiem typu 2 przeznaczonym do instalacji prądu przemiennego. Jeżeli budynek ma instalację odgromową,w rozdzielnicy głównej trzeba zamontować ogranicznik typu 1+2 przeznaczony do instalacji prądu przemiennego [7]. W przypadku gdy system fotowoltaiczny składa się tylko z jednego lub dwóch łańcuchów (stringów) paneli fotowoltaicznych połączonych równolegle,nie trzeba stosować zabezpieczeń przetężeniowych, a jedynie rozłączniki zlokalizować przed falownikiem. Ochrona przed prądami rewersyjnymi (np. spowodowanymi zacienieniem) jest wymagana, jeżeli liczba łańcuchów nie przekracza powiększonego o 1 ilorazu maksymalnego prądu rewersyjnego i zwarcia w warunkach standardowych dla panelu fotowoltaicznego [7].

Jeżeli producent nie podaje wartości prądu rewersyjnego, to do obliczeń przyjmuje się liczbę łańcuchów mniejszą lub równą 3. W przypadku gdy równolegle połączonych jest więcej łańcuchów, każdy nieuziemiony biegun paneli należy wyposażyć w bezpiecznik o charakterystyce gPV (przeznaczony do instalacji fotowoltaicznych) i wartości nominalnej z przedziału <1,4, 2> wartości prądu zwarcia panelu w warunkach standardowych lub co najmniej równej 1,4 wartości prądu zwarcia panelu i nieprzekraczającej 0,9 jego wartości maks. prądu rewersyjnego [7]. Przy czym napięcie znamionowe bezpiecznika powinno być większe od 1,2 wartości iloczynu jednostkowego napięcia panelu nieobciążonego i liczby paneli połączonych szeregowo.

Obwody prądu stałego (DC)

Jak wspomniano w systemach fotowoltaicznych występują zarówno obwody prądu stałego (DC), jak i przemiennego (AC), które mają odmienną specyfikę i zróżnicowane wymagania. W tych pierwszych należy stosować urządzenia, aparaty, elementy i materiały przeznaczone dla prądu stałego, zjawiska fizyczne w nich występujące różnią się bowiem od tych znanych z instalacji prądu przemiennego. Ze względu na wysokie wartości napięcia w instalacji konieczne jest bezwzględne stosowanie urządzeń zapewniających ochronę przed dotykiem bezpośrednim [6]. Przerwa w obwodzie DC nie eliminuje napięcia na łańcuchu modułów fotowoltaicznych, co może być niebezpieczne w przypadku pożaru i jego gaszenia przez straż pożarną. Wymaga to odpowiedniego oznakowania – w widocznym miejscu określonym w normie PN-HD 60364-7-712 trzeba umieścić tabliczkę informującą o instalacji fotowoltaicznej w budynku [6]. Należy wykorzystywać przewody solarne o odpowiedniej klasie izolacji napięciowej, dopasowane do przewidywanych warunków zewnętrznych (odporność na warunki atmosferyczne i promieniowanie UV), w których będzie eksploatowany system fotowoltaiczny oraz dążyć do stosowania przepustów kablowych, rur instalacyjnych, szybów instalacyjnych, koryt, kanałów instalacyjnych przy zapewnieniu odpowiedniej klasy ognioodporności i zabezpieczeniu przewodów solarnych przed dostępem osób postronnych oraz uszkodzeniem mechanicznym [6]. W sytuacji gdy nie ma takiej możliwości, należy wprowadzać nowe rozwiązania.

Przy projektowaniu oprzewodowania instalacji prądu stałego powinno się przestrzegać zasady, aby straty na przewodach pomiędzy panelami fotowoltaicznymi a falownikiem nie przekraczały 1% [7]. Ponadto trasy kablowe trzeba prowadzić w taki sposób, aby nie tworzyć pętli indukcyjnych.Skrzynki instalacyjne, w których znajdują się zabezpieczenia i połączenia kabli i przewodów, zlokalizowane w pobliżu paneli fotowoltaicznych oraz falowników, powinny charakteryzować się odpowiednią klasą ochrony przed warunkami zewnętrznymi (stopień ochrony IP) oraz wytrzymałości izolacji napięciowej, a także spełniać odpowiednie wymagania jakościowe,np. w zakresie wentylacji.

Obwody prądu zmiennego (AC)

W obwodach prądu przemiennego w kontekście przyłączenia instalacji fotowoltaicznej do istniejących obwodów sieci elektroenergetycznej w budynku obowiązują identyczne wymagania, jak przy projektowaniu instalacji elektrycznych odbiorczych prądu przemiennego. Dotyczą one doboru przekroju przewodów z uwagi na obciążalność prądową długotrwałą, wytrzymałość mechaniczną, dopuszczalny spadek napięcia ze względu na zapewnienie skutecznej ochrony przeciwporażeniowej oraz doboru zabezpieczeń przewodów przed przeciążeniem i skutkami zwarć (cieplna wytrzymałość zwarciowa), łącznie z zasadą selektywności zabezpieczeń. Prowadzenie przewodów i wykonanie instalacji elektrycznej prądu przemiennego realizuje się zgodne z obowiązującymi przepisami.

Przy projektowaniu oprzewodowania instalacji prądu przemiennego należy przestrzegać zasady, aby straty na przewodach pomiędzy falownikiem a miejscem przyłączenia do sieci elektroenergetycznej nie przekraczały 1% [8]. Powinien być on usytuowany w łatwo dostępnym dla obsługi, odrębnym pomieszczeniu technicznym z właściwą wentylacją,na podłożu niepalnym, nieprzewodzącym i suchym, a w przypadku braku możliwości zapewnienia takiego pomieszczenia – w pobliżu rozdzielnicy głównej w budynku [6]. Nie może być on w miejscu, w którym stale przebywają ludzie, nie ma jednak przeciwwskazań do montażu na zewnątrz budynku, o ile producent przewidział taką możliwość. Trzeba jednak zapewnić wtedy ochronę urządzenia przed nagrzewaniem spowodowanym bezpośrednim działaniem promieni słonecznych. Przy podłączeniu falownika należy stosować zabezpieczenia nadprądowe i przeciwprzepięciowe, a jego wyłącznik główny instalować, o ile to możliwe, w rozdzielnicy głównej budynku [6]. Falownik w instalacji fotowoltaicznej m.in. ciągle monitoruje parametry sieci (napięcie oraz częstotliwość) i odpowiednio reaguje na ich zmiany. W przypadku gdy wartości tych parametrów są poza akceptowalnym zakresem, następuje jego odłączenie od sieci elektroenergetycznej.Niedopuszczalna jest tzw. praca wyspowa, ponieważ bez dodatkowych urządzeń separujących go od sieci może stanowić zagrożenie zdrowia i życia w przypadku awarii [7].

W modułach fotowoltaicznych wymagających uziemienia jednego z biegunów (moduły cienkowarstwowe) konieczne jest stosowanie falowników zapewniających izolację galwaniczną wejścia i wyjścia (urządzenia z transformatorem) [6]. Ponadto należy przewidzieć możliwość ich dostępu do instalacji teleinformatycznej (przewodowej lub bezprzewodowej), pozwalającej na monitorowanie pracy systemu, w tym zbieranie,agregowanie i prezentowanie stosownych danych w dopasowanej do wymagań i wygodnej dla potrzeb użytkownika wizualnej formie, np. na stronach internetowych.

Przepisy dotyczące instalacji elektrycznych w systemach fotowoltaicznych

Najważniejszą normą określającą wymagania techniczne i reguły dotyczące projektowania, wykonywania i sprawdzania instalacji elektrycznych niskiego napięcia w budynkach w sposób zapewniający bezpieczeństwo ich użytkowania i prawidłowe działanie jest norma wielozeszytowa PN-HD 60364 „Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych”, składająca się z 6 części, z których szczególnie istotne są: część 3: „Ustalanie ogólnych charakterystyk”, część 4: „Ochrona zapewniająca bezpieczeństwo”, i część 5: „Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego”.

W kontekście projektowania instalacji elektrycznych w systemach fotowoltaicznych ważne są ponadto wymagania określone w normach:

• PN-HD 60364-7-712:2016-05 „Instalacje elektryczne niskiego napięcia. Część 7-712: Wymagania dotyczące specjalnych instalacji lub lokalizacji. Fotowoltaiczne (PV) układy zasilania”;
• PN-EN 50618:2015-03 „Kable i przewody elektryczne do systemów fotowoltaicznych”;
• PN-EN 60269-6:2011 „Bezpieczniki topikowe niskonapięciowe. Część 6: Wymagania dodatkowe dotyczące wkładek topikowych do zabezpieczania fotowoltaicznych systemów energetycznych”;
• PN-EN 61173:2002 „Ochrona przepięciowa fotowoltaicznych (PV) systemów wytwarzania mocy elektrycznej. Przewodnik”;
• PN-EN 61724-1:2017-10 „Wydajność systemu fotowoltaicznego. Część 1: Monitorowanie”;
• PN-EN 61727:2002 „Systemy fotowoltaiczne (PV). Charakterystyki uniwersalnych złączy standardowych”;
• PN-EN 62446-1:2016-08 „Systemy fotowoltaiczne (PV). Wymagania dotyczące badań, dokumentacji i utrzymania. Część 1: Systemy podłączone do sieci. Dokumentacja, odbiory i nadzór”;
• PN-EN 62852:2015-05 „Złącza DC stosowane w systemach fotowoltaicznych. Wymagania bezpieczeństwa i badania”;
• PN-EN 50549-1:2019-02 „Wymagania dla instalacji generacyjnych przeznaczonych do równoległego przyłączania do publicznych sieci dystrybucyjnych. Część 1: Przyłączanie do sieci dystrybucyjnej nN. Instalacje generacyjne aż do typu B i włącznie z nim”;
• PN-EN 62109-1:2010 „Bezpieczeństwo konwerterów mocy stosowanych w fotowoltaicznych systemach energetycznych. Część 1: Wymagania ogólne”;
• PN-EN 62109-2:2011 „Bezpieczeństwo konwerterów mocy stosowanych w fotowoltaicznych systemach energetycznych. Część 2: Wymagania szczegółowe dotyczące falowników”.

Literatura

1. Ustawa z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (DzU 2015, poz. 478, z późn. zm.).

2. W. Dołęga, „Praktyczne aspekty wykorzystania instalacji fotowoltaicznych w budownictwie”, „Napędy i Sterowanie” 2013, nr 6.

3. W. Dołęga, „Prawno-ekonomiczne aspekty wykorzystania odnawialnych źródeł energii w budownictwie”, „Polityka Energetyczna” 2012, t. 15, z. 2.

4. W. Dołęga, „Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w budownictwie”, VII Lubuska Konferencja Naukowo-Techniczna „Innowacyjne Materiały i Technologie w Elektrotechnice i-MITEL 2012”, Przyłęsko k. Gorzowa Wlkp.

5. I. Góralczyk, R. Tytko, „Fotowoltaika. Urządzenia, instalacje fotowoltaiczne i elektryczne”, Kraków 2015.

6. M. Piliński, „Bezpieczeństwo instalacji fotowoltaicznych”, „Rynek Fotowoltaiczny 2019” – dodatek do „Rynku Elektrycznego” 2019, nr 3.

7. M. Sarniak, „Fotowoltaika w układach zasilania budynków”, „Elektro.info” 2015, nr 10.

8. M. Sarniak, „Zastosowanie mikroinstalacji fotowoltaicznych współpracujących z siecią elektroenergetyczną w układach zasilania budynków”, „Elektro.info” 2017, nr 12.