Dobra farba elewacyjna - co to znaczy? Kiedy wybrać farbę elewacyjną akrylową i silikonową?
Podstawową cechą farby elewacyjnej dobrej jakości jest dobre krycie podłoża, mechaniczna odporność, podatność na zmywanie, a także zachowanie trwałości barwy z upływem czasu.
Tak jest w teorii. W praktyce dostępne na rynku farby elewacyjne różnią się właściwościami, dostępnością kolorów, możliwością zastosowania i ceną.
Rodzaje farby elewacyjnej
Na rynku jest wiele rodzajów farb elewacyjnych różniących się spoiwem dodanym do ich produkcji. To ma wpływ na właściwości i możliwości zastosowania farby elewacyjnej. Najpopularniejsze są farby elewacyjne zawierające organiczne, syntetyczne żywice polimerowe, czyli farby akrylowe, silikonowe i silikonowo-akrylowe. Farby nieorganiczne - krzemianowe (inaczej silikatowe) oraz wapienne są mniej popularne.
Farba elewacyjna najczęściej jest sprzedawana jako produkt gotowy do użycia, w dużych opakowaniach (wiaderko 10 l).
Najważniejsze parametry farby elewacyjnej
Wybór farby elewacyjnej należy uzależnić od lokalizacji budynku. Ważne jest, jak elewacja jest nasłoneczniona czy zacieniona, czy jest narażona na mchy (np. elewacja północna), czy jest narażona na silne zabrudzenia.
Najważniejsze parametry farby elewacyjnej to:
- rodzaj spoiwa (rodzaj farby)
- wodoszczelność
- paroprzepuszczalność
- odporność na promieniowanie UV
Farba elewacyjna chroni fasadę przed negatywnym wpływem środowiska, przede wszystkim wody, która w niesprzyjających warunkach może spowodować znaczne uszkodzenia tynku i głębiej położonych warstw ściany. Dobra farba elewacyjna nada fasadzie trwały kolor i umożliwi zmycie z niej brudu przez padający deszcz i jednocześnie utrzyma poziom izolacyjności cieplnej ściany.
Akrylowa farba elewacyjna
Akrylowe farby elewacyjne zyskały największą popularność, bo są tanie i dostępne w bogatej kolorystyce. Ich spoiwem są syntetyczne polimery akrylowe. Mają bardzo dobrą przyczepność do podłoża oraz względnie niską paroprzepuszczalność i nasiąkliwość wodą. Nadają się do malowania tynków (za wyjątkiem wapiennych), betonu i płyt włókno-cementowych. Nie zaleca się ich natomiast do malowania bloczków i cegieł silikatowych. Farby akrylowe mają wiele odmian dzięki dodawanym do nich różnym modyfikatorom. Te dodatki pozwalają producentom regulować właściwości farb, przede wszystkim przepuszczalność pary wodnej i dwutlenku węgla, a także stopień połysku. Farby akrylowe, zwłaszcza na elewacji północnej albo zacienionej, często porastają glonami. Żeby wyeliminować tę wadę, wielu producentów dodaje do farb substancje biobójcze.
- Czytaj też: System ociepleń pod lupą. 7 zasad, zapewniających skuteczność i trwałość systemu ociepleń
Tanie farby elewacyjne charakteryzują się niską zawartością spoiwa a dużą różnych wypełniaczy, które zwiększają objętość farby.
Silikonowa farba elewacyjna
Pod tym określeniem kryją się farby siloksanowe, silanowe i krzemoorganiczne. Są to nowoczesne farby elewacyjne o najlepszych właściwościach użytkowych. Dają dobre i długotrwałe efekty, ale są dość drogie. Można je nakładać na niemal każde podłoże. Dzięki temu farba silikonowa dobrze się sprawdzi także podczas odnawiania starej elewacji, bo ma świetna przyczepność do wszelkich podłoży (za wyjątkiem farby wapiennej). Tworzą gładkie i elastyczne powłoki, które przez lata pozostają czyste. Zawdzięczają to swojej hydrofobowości - nie wchłaniają wody deszczowej, która spływa po powierzchni i spłukuje kurz i brud z odsłoniętych fragmentów elewacji. Ale hydrofobowość nie oznacza, że farby nie przepuszczają pary wodnej. Powłoka z farby silikonowej ma mikroporowatą strukturę, która umożliwia dyfuzję pary wodnej ze ścian.
Farby silikonowe barwi się w wielu kolorach, choć wybór jest mniejszy niż w przypadku farb akrylowych. Mogą mieć wyjątkowo intensywne kolory, ale te najintensywniejsze mogą z czasem płowieć. Niektóre farby można nanosić na podłoże przy dość niskiej temperaturze powietrza, już od 2°C.
Krótka ściąga, jak dobrać farbę elewacyjną do podłoża.
| tynk cementowy, cementowo-wapienny | farba akrylowa, silikonowa, akrylowo-silikonowa, silikatowa, winylowa, polikrzemianowa, cementowa, wapienna |
| tynk wapienny | farba silikatowa, polikrzemianowa, wapienna, cementowa |
| tynk silikatowy | farba silikatowa, polikrzemianowa, wapienna, cementowa |
| tynk akrylowy | farba akrylowa, silikonowa, akrylowo-silikonowa, polikrzemianowa |
Silikatowa (krzemianowa) farba elewacyjna
To farba o dużej paroprzepuszczalności i odporna na wilgoć. Farby silikatowe są bardzo trwałe, odporne na szkodliwe działanie warunków atmosferycznych, niezbyt podatne na porastanie glonami i pleśniami. Doskonale łączą się z podłożem (w wyniku reakcji chemicznej i są praktycznie nieusuwalne). Nie nadają się jednak na podłoża organiczne, a więc wykończone tynkiem akrylowym bądź silikonowym, ani na takie farby. Powłoka silikatowa jest elektrostatyczna, dzięki czemu nie przyciąga kurzu. Farby silikatowe mają ograniczoną paletę kolorystyczną, a powłoki w intensywnych kolorach często szybko płowieją.
Farba elewacyjna polikrzemianowa (zolosilikatowa, silikatowo-silikonowa)
Są to farby silikatowe wzbogacone żywicami silikonowymi. Dzięki temu łączą cechy obu rodzajów farb - dzięki żywicom są hydrofobowe i odporne na zabrudzenia, a także jak farby silikatowe wytrzymałe i dobrze przyczepne do podłoża. Zachowują dużą paroprzepuszczalność i jednocześnie są bardziej odporne na wodę niż farby silikatowe. Nadają się na niewysezonowane tynki cementowe i cementowo-wapienne, czyli takie, które wyschły, ale nie nabrały końcowej wytrzymałości (po 4-5 dniach po ułożeniu). W odróżnieniu do farb silikatowych można nimi pomalować stare powłoki organiczne, a więc tynk akrylowy lub silikonowy, bądź elewacje pokryte takimi farbami.
Farba elewacyjna winylowa
Ten rodzaj farby jest chętnie wybierany do odnawiania elewacji pokrytych tradycyjnym tynkiem. Mają dużą siłę krycia, choć w niekorzystnym środowisku są podatne na grzyby, glony oraz pleśnie. Z uwagi na to, że zazwyczaj są dostępne jedynie w kolorze białym, tracą popularność na rzecz farb akrylowych.
- Czytaj też: Jak tynk dekoracyjny może odmienić elewację? Możliwości tynku dekoracyjnego. Zobacz ciekawe rozwiązania
Ile farby na elewację?
Obliczenie zużycia farby elewacyjnej jest dość proste. Wystarczy powierzchnię elewacji budynku pomnożyć przez ilość farby potrzebnej do pomalowania 1 m². Na opakowaniu znajdziemy jednak informację o zużyciu, podaną w inny sposób - ile metrów kwadratowych można pomalować litrem farby. Trzeba wówczas policzyć na jaką powierzchnię wystarczy opakowanie farby i przeliczyć liczbę potrzebnych opakowań na jednokrotne malowanie. Otrzymany wynik należy pomnożyć przez liczbę krotności malowań – najczęściej wystarczą dwie warstwy farby. Na wszelki wypadek powinno się końcową wartość zwiększyć o 10% (C x 1,1), aby farby nie zabrakło.
Jeśli producent podaje na opakowaniu dwie wartości zużycia farby, należy pamiętać, że mniej się jej zużywa na pomalowanie gładkiej powierzchni, a więcej w przypadku powierzchni z wyraźną fakturą.
Malowanie elewacji
Prace można prowadzić tylko wtedy, jeśli nie pada deszcz i jest odpowiednia temperatura (producenci podają tę informację w kartach technicznych). Stabilna pogoda jest ważna zwłaszcza podczas malowania farbą silikatową. Podczas prac przygotowawczych trzeba zabezpieczyć wszystkie elementy elewacji, które nie będą malowane, i teren wokół budynku. A podczas nanoszenia farby silikatowej trzeba także zabezpieczyć ręce i oczy. Ta farba ma odczyn alkaliczny, a więc jest żrąca.
Między nanoszeniem kolejnych warstw farby musi upłynąć dokładnie tyle czasu, ile zaleca producent. Ale chociaż powłoka farby elewacyjnej osiąga pełną wytrzymałość zazwyczaj po 24 godzinach, to nanoszenie kolejnej warstwy jest możliwe znacznie szybciej, po przeschnięciu poprzedniej. Podczas nanoszenia farby nie można robić przerw zanim nie pomaluje się całej ściany. W przeciwnym razie na elewacji mogą powstać pola różniące się odcieniem.
