Rewitalizacja w Gdańsku – 5 miejsc, które trudno poznać, tak bardzo się zmieniły
Autor: UM Gdańsk
Nowy Port
W Gdańsku słowo rewitalizacja odmienia się przez wszystkie przypadki kilkunastu lat, ale ostatnio wybrzmiewa bardzo głośno dzięki Biskupiej Górce. Malowniczo położona część miasta przez moment pojawiła się we wszystkich mediach w Polsce. To przykład połączonych działań miasta i społeczności lokalnej, który warto naśladować.
Spis treści
- Biskupia Górka - prawdziwa gwiazda rewitalizacji
- Nowy Port
- Ratusz w Oruni
- Ulica Chłodna - Dolne Miasto
- Opływ Motławy
Kilkanaście lat działań rewitalizacyjnych w Gdańsku zaowocowało wieloma udanymi realizacjami. Sceptycy jak zawsze mówią, że można było więcej. Jednak trzeba przyznać, że wiele miejsc dzięki renowacjom i remontom przeszło przemianę, która wpłynęła pozytywnie na całą okolicę. Lista tych miejskich metamorfoz jest długa, ale kilka wybija się swoim rozmachem, który sprawił, że dawne opuszczone i omijane miejsca stały się obiektem szerokiego zainteresowania. Niektóre po prostu trudno poznać.
Autor: DJ
Biskupia Górka - prawdziwa gwiazda rewitalizacji
Rewitalizacja tej zaniedbanej części położonej na stoku jednego ze wzgórz w sąsiedztwie Głównego Miasta, historycznego serca Gdańska trwała w sumie dwa lata, choć przygotowania do niej trwały znacznie dłużej. Przebudowano pięć ulic: Biskupią, Na Stoku, Salwator, Zaroślak i Górka wraz z montażem infrastruktury technicznej. Gdańskie Nieruchomości wyremontowały także kompleksowo 13 komunalnych kamienic. W ramach prac remontowych budynków wykonano m.in. hydroizolacje, remonty elewacji z pracami sztukatorskimi zgodnie z opracowanym programem prac konserwatorskich i wszystkie niezbędne instalacje. We wszystkich budynkach wymieniona została stolarka okienna z uwzględnieniem pierwotnych podziałów. Prace objęły także części wspólne budynków - klatki schodowe, piwnice i strychy, a także poszczególne lokale mieszkalne. Projekty opracowane indywidualnie dla każdej nieruchomości uwzględniły m.in. konieczne zmiany w zakresie układu funkcjonalnego pomieszczeń wewnątrz budynków oraz usamodzielnienie lokali. Budynki zostały podłączone do miejskiej sieci ciepłowniczej. Zagospodarowana na nowo została przestrzeń parku Salwator w sąsiedztwie Kanału Raduni. Wytyczono i wykonano alejki, postawiono ławki a obecnie będą prowadzone prace przy instalacji oświetlenia. Projekt zakłada postawienie 12 stylizowanych latarni podobnych jak te przy ulicy Na Stoku.
Nowy Port
Na terenie centrum Nowego Portu zaplanowanych zostało kilka przedsięwzięć rewitalizacyjnych. Objęły m.in. dziesięć budynków komunalnych oraz budynki należące do trzydziestu wspólnot mieszkaniowych. Znaczną część stanowią stare kamienice – to one często straszyły zniszczonymi elewacjami, co miało duży wpływ na postrzeganie całej dzielnicy. Oprócz budynków mieszkalnych w Nowym Porcie wyremontowane zostały także lokale przeznaczone na działania społeczne. Bardzo istotnym przedsięwzięciem realizowanym w ramach rewitalizacji była przebudowa i modernizacja dróg oraz infrastruktury podziemnej dotycząca ulic: Ks. Góreckiego (ok. 350 m), Strajku Dokerów (ok. 200 m) i Wilków Morskich (ok. 250 m).
Remonty nawierzchni przeprowadzone zostały z wykorzystaniem historycznej kostki kamiennej, co pozwoliło zachować unikalny charakter ulic, urządzono miejsca postojowe, usunięto istniejące bariery architektoniczne i przebudowano m.in. sieci podziemne kanalizacji deszczowej czy sieci ciepłowniczej. Oprócz zmian związanych z remontem ulic i chodników, w projekcie ujęto również inwestycje mające poprawić bezpieczeństwo: instalację monitoringu miejskiego i modernizację systemu oświetlenia.
Dzięki rewitalizacji wiele kamienic odzyskało swój dawny urok, tym samym zmieniając ogólny wizerunek dzielnicy. Nowy Port po metamorfozie przyciąga ciekawych spacerowiczów, ale być może także potencjalnych nowych mieszkańców.
Ratusz w Oruni
Ratusz Oruński to budynek z długą historią, której nowy rozdział rozpoczął się w lutym 2022 r., kiedy po kompleksowej modernizacji przeprowadzonej dzięki Gminnemu Programowi Rewitalizacji, zmienił swoją funkcję i został ponownie otwarty dla mieszkańców. Dziś to przestrzeń działań społecznych i kulturalnych, siedziba biblioteki, rady dzielnicy, a także Gdańskiej Fundacji Innowacji Społecznej.
Ratusz stoi na Oruni od 1867 roku, do końca II wojny światowej, działał tu lokalny magistrat. Po II wojnie światowej był tu komisariat milicji a od 1990 do 2010 r. policji. Później budynek stał niewykorzystany, pusty i niszczał. Miasto odkupiło budynek od Skarbu Państwa w 2016 r. Po konsultacjach społecznych zdecydowano o utworzeniu w budynku przestrzeni do spotkań, lokalnych imprez i wydarzeń kulturalnych. Pięć lat później w 2021 r. rozpoczął się generalny remont. Przeprowadzono renowację elewacji, wyburzono część ścian, przebudowano antresolę, zamontowano nowe instalacje elektryczne i sanitarne, zaizolowano ściany fundamentowe, wymieniono stolarkę drzwiową i okienną. Odtworzono dach budynku i pokryto go dachówką. Zamontowano windę, dzięki czemu dostosowano obiekt do potrzeb osób niepełnosprawnych. Przemiana doczekała się dwóch nagród w I edycji konkursu ogólnopolskiego RenOwacja 2024 od jury i internautów.
W dalszym etapie rewitalizacji dzielnicy zaplanowana została przebudowa przestrzeni miejskiej w sąsiedztwie ratusza, czyli Rynku Oruńskiego - ruszy jeszcze w tym roku.
Ulica Chłodna - Dolne Miasto
To jedna z uliczek Dolnego Miasta, która zachowała dawny klimat tej części dawnego centrum miasta. Należała podobnie jak cała ta część Gdańska do bardzo zaniedbanych i cieszących się złą sławą miejsc. Dawna przemysłowa dzielnica przetrwała bez dużych zniszczeń II wojnę światową. Zachował się cały układ urbanistyczny z siatką ulic i ciekawą zabudową z końca XIX w i początku XX w. Ulica Chłodna i położone w sąsiedztwie są dobrym przykładem, który obecnie wygląda niemal jak przed II wojną światową. Ulica jest dobrym przykład kompleksowej renowacji i rewitalizacji przestrzeni miejskich Dolnego Miasta. Przeprowadzono ją w ramach zadania obejmujących remont ulic Chłodnej, Sempolińskiej, Królikarnia i Reduta Dzik.
Przeprowadzono remont nawierzchni a także kamienic. Ułożono nawierzchnię jezdni z kamiennej kostki, przebudowano chodniki i zjazdy. Ulice zostały oświetlone stylizowanymi latarniami. Co ważne, szczególnie dla okolicznych mieszkańców, w ramach inwestycji przebudowane zostały również sieci podziemne: wodociągowa, sanitarna, wykonane zostało także odwodnienie. Kostki z rozebranych nawierzchni zostały ponownie użyte na jezdni. Kompleksowe remonty przeszło już większość znajdujących się przy ulicy kamienic.
Opływ Motławy
Główną atrakcją Opływu Motławy są nowożytne fortyfikacje miejskie, które powstały w XVII w. według wzorów szkoły staroholenderskiej. Zespół forteczny składa się ze wzniesień bastionów połączonych wałami ziemnymi, a także akwenu Motławy i otaczającej go zieleni.
Rejon Opływu Motławy należał w końcu XX w. do miejsc bardzo zaniedbanych. Władze Gdańska podjęły decyzji o zagospodarowaniu tego rejonu na park. W ciągu 6 lat cały ten teren przeszedł olbrzymią metamorfozę. W 2007 projekt otrzymał I nagrodę Towarzystwa Urbanistów Polskich w kategorii „Przestrzeń Zielona”.
Powierzchnia parku wynosi 11 hektarów. Obejmuje on m.in. teren z charakterystycznymi bastionami nad rzeką Motławą, na odcinku od ul. Okopowej do ul. Elbląskiej, od strony Śródmieścia. Teren parku może ulec powiększeniu. Zielony teren, znajdujący się na granicy trzech dzielnic: Śródmieścia, Olszynki oraz Oruni-Św. Wojciecha - Lipiec, ma powierzchnię 42 hektarów, włączając w to obszary wodne. O jego powstaniu zadecydują konsultacje społeczne. Może być trzecim co do wielkości parkiem w mieście.
Autor: DJ
Ulice Łąkowa i Wróbla
