Belweder w Kędzierzynie-Koźlu - historia pięknej ruiny. W tle bogaty ród oraz legenda o hrabinie i schadzkach króla
Autor: Julia Dragović
W Kędzierzynie-Koźlu, w Sławięcicach, stoi popadający w ruinę mały "zameczek". To pawilon ogrodowy z XVIII wieku wybudowany przez męża faworyty Augusta II Mocnego, króla Polski. Słynna hrabina Cosel miała się tu spotykać z władcą - ile w tej legendzie jest prawdy? Poznaj historię budynku oraz przepięknego majątku rodu Hohenlohe.
Spis treści
- Belweder - historia budynku. Kiedyś było pięknie, dziś jest urbex
- Ród Hohenlohe, hrabina Cosel i król August II Mocny - legenda
- Majątek w Sławięcicach (Kędzierzyn-Koźle). Rywalizacja z Krzyżtoporem, rezydencje magnackie i sławni ludzie
Belweder - historia budynku. Kiedyś było pięknie, dziś jest urbex
Przyjmuje się, że późnobarokowy budynek powstał w latach 1716-1720. Jego fundatorem był hrabia Adolf Magnus von Hoym. Nieopodal, w stanie zaawansowanej ruiny, stoi były dom ogrodnika, Belweder służył zaś jako pawilon ogrodowy, w cylindrycznych wieżach mieszczący pokoje gościnne. W czasach świetności dookoła mieściły się ogrody francuskie i angielskie.
Według źródeł (dziś trudno to ocenić) barokowe wnętrza były urządzone w stylu klasycystycznym i zachwycały malowidłami naściennymi. Materiały Powiatu Kędzierzyńsko-Koźleńskiego informują, że ogrodem dookoła "Belwederka" zajmowała się "sława książęcych ogrodników", ale nazwiska nie poznajemy. Za czasów panowania tu rodu Hohenlohe, otoczenie zdobiły rzeźby i pomniki, posadzono ogród różany, wybudowano kanały do pływania łódkami; rósł tu sad i ogród warzywny, uformowano nawet romantyczne niewielkie wzgórze. W pobliżu znajdowały się budynki bażantarii, oranżerii czy ptaszarni. Przy niedalekim kościele stoi wciąż chatka syberyska.
Do rodu Hohenlohe z Wirtembergi należała w Sławięcicach jedna z najpiękniejszych na Śląsku rezydencji magnackich, wybudowana w XVIII wieku nieopodal Belwederu. Choć przetrwała II Wojnę Światową oraz Sowietów, w latach 70. została rozebrana na cegły. Do dziś w parku stoi ledwie fragment frontowej elewacji - weranda i schody. Spod Belwederu widać zdewastowane i sprofanowane przez Armię Czerwoną mauzoleum rodu.
Ród Hohenlohe, hrabina Cosel i król August II Mocny - legenda
Anna Konstancja Brockdorf, czyli hrabina Cosel, żona fundatora Belwederu, miała być więziona w budynku. Wszystko za sprawą romansu. Wtedy powstawał tu pałac w stylu wersalskim według projektu hrabiego Jakuba Flemminga; wybudowano też pawilon ogrodowy. Flemming z kolei miał być zaufanym współpracownikiem króla Polski Augusta II Mocnego, zaś hrabina Cosel - faworytą króla.
August miał na schadzki wybierać rezydencje swoich zaufanych ludzi, toteż pałac Flemminga w Sławięcicach nadawał się idealnie. Nie ma jasności co do tego, który z mężczyzn miał hrabinę więzić. Według niektórych źródeł pawilon ogrodowy powstał specjalnie dla niej.
Fakty mówią nam tyle, że zarówno król, jak i hrabina bywali w Sławięcicach, oraz że rzeczywiście była królewską faworytą (z tego zresztą powodu rozwiodła się z Adolfem Magnusem. Niemniej "Belwederek" powstał w miejscu pałacu, a nie obok, i to kilkadziesiąt lat po śmierci hrabiny Cosel.
Majątek w Sławięcicach (Kędzierzyn-Koźle). Rywalizacja z Krzyżtoporem, rezydencje magnackie i sławni ludzie
Sławięcice w obecnym województwie opolskim zyskały prawa miejskie w połowie XIII wieku. Jednak bliska odległość Ujazdu (stoi tu zamek Krzyżtopór) należącego do biskupów wrocławskich, sprawiła, że Sławięcice statusem cieszyły się tylko 14 lat - musiały zrzec się tytułu miasta na rzecz sąsiada.
Na szczęście utrata statusu miasta nie zahamowała rozwoju osady. Nazwa Sławięcic ma wg językoznawców oznaczać "miejsce sławnych ludzi", dokonujących doniosłych czynów. Otwarto tu mennicę książęcą, powstawały bogate rezydencje, a w XVIII wieku w jednej z publikacji Sławięcice umieszczono w czołówce najpiękniejszych miejscowości rezydencjalnych na Górnym Śląsku.
Źródło: Szlakami Powiatu Kędzierzyńsko-Koźleńskiego (2018)
Zobacz też: Zamek w Łapalicach. Miał być drugi Krzyżtopór, jest "polski Hogwart". Poznaj historię obiektu
Autor: Jakub Strzelczyk - CC BY-SA 4.0, bez zmian
Słynna samowola budowlana została zalegalizowana.
