Jak powstaje nowy Arctowski? Aktualności z budowy Polskiej Stacji Antarktycznej

2023-06-22 11:07
stacja antarktyczna Arctowski
Autor: Kuryłowicz & Associates Futurystyczna bryła o aerodynamicznym kształcie według projektu studia Kuryłowicz& Associates powstała w wyniku analiz zachowania się obiektu pod wpływem silnego wiatru. Pozostałe budynki stacji projektuje i modernizuje konsorcjum firm DEMIURG i home OF houses

Trwa budowa Polskiej Stacji Antarktycznej im. Henryka Arctowskiego, popularnie nazywanej Arctowski. Powstaje nieopodal bazy naukowej z 1977 r., która jest już w fatalnym stanie technicznym. Koncepcję nowego Arctowskiego zaprojektowała pracowania Kuryłowicz & Associates. Za projekt wykonawczy odpowiada konsorcjum DEMIURG i Home of Houses. Inwestycja na Wyspie Króla Jerzego, 120 km od brzegów Antarktydy, to poważne przedsięwzięcie projektowe i wykonawcze.

Spis treści

  1. Ratowanie stacji Arctowskiego
  2. Projekt stacji Arctowskiego
  3. Zobacz, jak będzie wyglądał nowy Arctowski?
  4. Aktualności z budowy Polskiej Stacji Antarktycznej
  5. Kronika budowy nowego Arctowskiego
  6. Kiedy nowa Polska Stacja Antarktyczna będzie gotowa?
  7. Gdzie dokładnie powstaje nowy Arctowski?

Ratowanie stacji Arctowskiego

Polska Stacja Antarktyczna stanowi zespół zabudowań, które powstały na przestrzeni 20 lat – od roku 1977. Opiekę logistyczną i merytoryczną nad placówką sprawuje Zakład Biologii Antarktyki Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN. Stacja naukowa była, co prawda, modernizowana w latach 90., ale obecnie podupada i jest w złym stanie spowodowanym trudnymi warunkami polarnymi. Dodatkowo, zagraża jej erozja linii brzegowej i coraz bliżej podchodząca woda. Główny budynek stacji tzw. „Samolot” w trakcie przypływów i sztormów jest regularnie podmywany przez wodę morską. Decyzja o budowie nowego budynku głównego była uzasadniona nie tylko względami funkcjonalnymi, ale też bezpieczeństwem użytkowników.

obecna stacja im. Arctowskiego
Autor: PAP/T. Janecki Tak wygląda obecna stacja badawcza im. Arctowskiego

Projekt stacji Arctowskiego

Blisko dekadę temu zarząd Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN w Warszawie podjął decyzję o ratowaniu Arctowskiego, którego roczny koszt utrzymania wynosi 7 mln zł. Projekt koncepcyjny Polskiej Stacji Antarktycznej powstał w pracowni Kuryłowicz & Associates w 2016 r. Kształt futurystycznej bryły o aerodynamicznym kształcie podyktowany był czynnikami meteorologicznymi oraz logistycznymi.

Z kolei za projekt wykonawczy, a także nadzór autorski nad realizacją budowy odpowiada konsorcjum dwóch poznańskich firm DEMIURG oraz Home of Houses. Konsorcjum uszczegółowiło projekt budynku głównego stacji badawczej, zaprojektowało też nowe budynki magazynowo-techniczne oraz modernizację istniejących już budynków. 

Nowa Polska Stacja Antarktyczna im. Henryka Arctowskiego zostanie posadowiona na kilkudziesięciu żelbetowych stopach fundamentowych (największy o ciężarze 20 ton). I właśnie fundamenty, z racji ciężaru, stanowią jedno z największych wyzwań inwestycji. Będą też pełnić funkcję balastu zabezpieczającymi budynek przed podrywami wiatru.

Na elewację wybrano stop aluminium i miedzi, odporny na trudne warunki atmosferyczne i uszkodzenia mechaniczne. Docelowo elewacja nie będzie wymagała żadnych prac konserwacyjnych, z czasem straci połysk i stanie się matowa, w złoto-żółtym kolorze, który jest znakiem rozpoznawczym Polskiej Stacji Antarktycznej.

Zobacz, jak będzie wyglądał nowy Arctowski?

Aktualności z budowy Polskiej Stacji Antarktycznej

Aktualnie zrealizowano już fundamenty i stalową konstrukcję wsporczą budynku głównego. Kolejny etap prowadzić będzie do szczelnego zamknięcia jego kubatury.

Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN ogłosił właśnie konsultacje rynkowe, które pozwolą wybrać najbardziej odpowiedni system prefabrykacji drewnianej konstrukcji nośnej oraz paneli elewacyjnych. Poprzedzają one ogłoszenie przetargu na wybór generalnego wykonawcy Arctowskiego. Przed wysyłką na teren budowy konstrukcja wraz z obudową podlegać będzie próbnemu montażowi. Wszystkie elementy objęte zamówieniem muszą zostać przygotowane w sposób umożliwiający transport morski. Rolą wykonawcy będzie ponadto udział w zespole odpowiedzialnym za scalenie elementów objętych zamówieniem na placu budowy w Antarktyce.

Kronika budowy nowego Arctowskiego

Budowa nowej Polskiej Stacji Antarktycznej rozpoczęła się w Polsce - jedna ze spółek Grupy Dekpol – Betpref – wyprodukowała i załadowała 950 ton prefabrykatów żelbetowych oraz ponad 80 ton konstrukcji stalowych na samochody ciężarowe, którymi ekwipunek został dostarczony na statek Dina Star. Na pokład trafiły też ciężkie maszyny, m.in.: dźwig, koparko-ładowarka, ładowarka teleskopowa, spycharka gąsienicowa oraz kuter i elementy mostu pontonowego. 

Statek z załadunkiem ważącym ponad 500 ton wypłynął do Antarktyki w listopadzie 2020 roku. Z uwagi na ograniczenia covidowe w podróżowaniu załoga spędziła na morzu 40 dni, pokonując kilkanaście tysięcy kilometrów.

Rozładunek sprzętu trwał aż 11 dni. Załoga mogła pracować wyłącznie w czasie tzw. okien pogodowych.  Rozładunek utrudniały niespokojne, antarktyczne wody, które wprowadzały w ruch nie tylko statek, ale też obecny na nim ładunek. Każdy ruch żurawia pokładowego z ponad 36-metrowym wysięgnikiem powodował dodatkowe przesunięcia towaru, dlatego załoga musiała zachować wyjątkową ostrożność i czujność. Dodatkowym utrudnieniem był tzw. pak lodowy, czyli pływająca pokrywa lodu morskiego, która skutecznie zatrzymywała prace.

Kolejna część ekspedycji rozpoczęła się na przełomie sierpnia i września 2021, kiedy do Antarktyki wyruszył statek z 17 kontenerami zawierającymi m.in. konstrukcje stalowe, żelbetowe, elementy obudowy ścian i dachu, suche zaprawy betonowe, narzędzia i sprzęt geodezyjny.

W lutym 2022 zespół brał udział w rozładunku kolejnego statku z konstrukcją stalową budynku głównego i zaopatrzeniem stacji, który wypłynął z Gdyni w drugiej dekadzie grudnia 2021.

Kolejny etap budowy trwał do końca marca 2022 roku. Sezon letni 2022-2023 to czas uzbrojenia terenu, montażu oczyszczalni ścieków, konstrukcji stalowej oraz elewacji hali magazynowej sprzętu pływającego.

budowa Polskiej stacji Antarktyczna
Autor: Dekpol Budownictwo Budowa Polskiej Stacji Antarktycznej - montaż konstrukcji stalowej budynku hali garażowej
Montaż fundamentow budynku głównego Polskiej Stacji Antarktycznej
Autor: Dekpol Budownictwo Montaż fundamentow budynku głównego Polskiej Stacji Antarktycznej

Kiedy nowa Polska Stacja Antarktyczna będzie gotowa?

Jak zapowiada inwestor, koniec realizacji planowany jest w 2026 roku.

Polska Stacja Antarktyczna im. Henryka Arctowskiego

Miejsce: Wyspa Króla Jerzego, Szetlandy Południowe, Antarktyka

Inwestor: Instytut Biochemii i Biofizyki PAN

Generalny projektant, koncepcja architektoniczna: Kuryłowicz & Associates

Koncepcja wielobranżowa: Kuryłowicz & Associates oraz Buro Happold

Wykonawca: Dekpol Budownictwo, Betpref

Nadzór inwestorski: Project Management Sp. z o. o.

Pełnobranżowy projekt wykonawczy: DEMIURG i Home of Houses 

Gdzie dokładnie powstaje nowy Arctowski?

Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Czytaj więcej