Powstaje nowy Arctowski. Aktualności z budowy Polskiej Stacji Antarktycznej
Trwa budowa Polskiej Stacji Antarktycznej im. Henryka Arctowskiego, popularnie nazywanej Arctowski. Powstaje nieopodal bazy naukowej z 1977 r., która obecnie jest już w fatalnym stanie technicznym. Koncepcję nowego Arctowskiego zaprojektowała pracowania Kuryłowicz & Associates. Za projekt wykonawczy odpowiada konsorcjum DEMIURG i Home of Houses. Inwestycja na Wyspie Króla Jerzego, 120 km od brzegów Antarktydy, to poważne przedsięwzięcie projektowe i wykonawcze.
Spis treści
- Ratowanie stacji Arctowskiego
- Projekt stacji Arctowskiego
- Budowa nowego Arctowskiego
- Kiedy nowa Polska Stacja Antarktyczna będzie gotowa?
Ratowanie stacji Arctowskiego
Polska Stacja Antarktyczna stanowi zespół zabudowań, które powstały na przestrzeni 20 lat – od roku 1977. Opiekę logistyczną i merytoryczną nad placówką sprawuje Zakład Biologii Antarktyki Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN. Stacja naukowa była, co prawda, modernizowana w latach 90., ale obecnie podupada i jest w złym stanie spowodowanym trudnymi warunkami polarnymi. Dodatkowo, zagraża jej erozja linii brzegowej i coraz bliżej podchodząca woda. Główny budynek stacji tzw. „Samolot” w trakcie przypływów i sztormów jest regularnie podmywany przez wodę morską. Decyzja o budowie nowego budynku głównego była uzasadniona nie tylko względami funkcjonalnymi, ale też bezpieczeństwem użytkowników.
Projekt stacji Arctowskiego
Blisko dekadę temu zarząd Instytutu Biochemii i Biofizyki PAN w Warszawie podjął decyzję o ratowaniu Arctowskiego, którego roczny koszt utrzymania wynosi 7 mln zł. Projekt koncepcyjny Polskiej Stacji Antarktycznej powstał w pracowni Kuryłowicz & Associates w 2016 r. Kształt futurystycznej bryły o aerodynamicznym kształcie podyktowany był czynnikami meteorologicznymi oraz logistycznymi.
Z kolei za projekt wykonawczy, a także nadzór autorski nad realizacją budowy odpowiada konsorcjum dwóch poznańskich firm DEMIURG oraz Home of Houses. Konsorcjum uszczegółowiło projekt budynku głównego stacji badawczej, zaprojektowało też nowe budynki magazynowo-techniczne oraz modernizację istniejących już budynków.
Nowa Polska Stacja Antarktyczna im. Henryka Arctowskiego zostanie posadowiona na kilkudziesięciu żelbetowych stopach fundamentowych (największy o ciężarze 20 ton). I właśnie fundamenty, z racji ciężaru, stanowią jedno z największych wyzwań inwestycji. Będą też pełnić funkcję balastu zabezpieczającymi budynek przed podrywami wiatru.
Na elewację wybrano stop aluminium i miedzi, odporny na trudne warunki atmosferyczne i uszkodzenia mechaniczne. Docelowo elewacja nie będzie wymagała żadnych prac konserwacyjnych, z czasem straci połysk i stanie się matowa, w złoto-żółtym kolorze, który jest znakiem rozpoznawczym Polskiej Stacji Antarktycznej.
Budowa nowego Arctowskiego
Budowa nowej Polskiej Stacji Antarktycznej rozpoczęła się w Polsce - jedna ze spółek Grupy Dekpol – Betpref – wyprodukowała i załadowała 950 ton prefabrykatów żelbetowych oraz ponad 80 ton konstrukcji stalowych na samochody ciężarowe, którymi ekwipunek został dostarczony na statek Dina Star. Na pokład trafiły też ciężkie maszyny, m.in.: dźwig, koparko-ładowarka, ładowarka teleskopowa, spycharka gąsienicowa oraz kuter i elementy mostu pontonowego.
Statek z załadunkiem ważącym ponad 500 ton wypłynął do Antarktyki w listopadzie 2020 roku. Z uwagi na ograniczenia covidowe w podróżowaniu załoga spędziła na morzu 40 dni, pokonując kilkanaście tysięcy kilometrów.
Rozładunek sprzętu trwał aż 11 dni. Załoga mogła pracować wyłącznie w czasie tzw. okien pogodowych. Rozładunek utrudniały niespokojne, antarktyczne wody, które wprowadzały w ruch nie tylko statek, ale też obecny na nim ładunek. Każdy ruch żurawia pokładowego z ponad 36-metrowym wysięgnikiem powodował dodatkowe przesunięcia towaru, dlatego załoga musiała zachować wyjątkową ostrożność i czujność. Dodatkowym utrudnieniem był tzw. pak lodowy, czyli pływająca pokrywa lodu morskiego, która skutecznie zatrzymywała pracę.
Kolejna część ekspedycji rozpoczęła się na przełomie sierpnia i września 2021, kiedy do Antarktyki wyruszył statek z 17 kontenerami zawierającymi m.in. konstrukcje stalowe, żelbetowe, elementy obudowy ścian i dachu, suche zaprawy betonowe, narzędzia i sprzęt geodezyjny.
W lutym tego roku zespół brał udział w rozładunku kolejnego statku z konstrukcją stalową budynku głównego i zaopatrzeniem stacji, który wypłynął z Gdyni w drugiej dekadzie grudnia 2021.
Kolejny etap budowy trwał do końca marca 2022 roku. W sezonie letnim 2022-2023 nastąpi uzbrojenie terenu, montaż oczyszczalni ścieków, konstrukcji stalowej oraz elewacji hali magazynowej sprzętu pływającego.
MaB, Źródło: Dekpol Budownictwo
Kiedy nowa Polska Stacja Antarktyczna będzie gotowa?
Okres zimowy będzie przeznaczony na prace wykończeniowe w środku budynku głównego. Jak zapowiada inwestor, koniec realizacji planowany jest w 2024 roku.
Polska Stacja Antarktyczna im. Henryka Arctowskiego
Miejsce: Wyspa Króla Jerzego, Szetlandy Południowe, Antarktyka
Inwestor: Instytut Biochemii i Biofizyki PAN
Generalny projektant, koncepcja architektoniczna: Kuryłowicz & Associates
Koncepcja wielobranżowa: Kuryłowicz & Associates oraz Buro Happold
Wykonawca: Dekpol Budownictwo, Betpref
Nadzór inwestorski: Project Management Sp. z o. o.
Pełnobranżowy projekt wykonawczy: DEMIURG i Home of Houses
