Zrównoważone budownictwo w pracach CEN

Skuteczne i szybkie wdrożenie zasad zrównoważonego rozwoju na rynek wyrobów, technologii i obiektów budowlanych wymaga wsparcia w postaci odpowiednio rozbudowanego systemu norm i specyfikacji technicznych. Zadaniem Europejskiego Komitetu Normalizacyjnego (CEN - Comité Européen de Normalisation), organizacji odpowiedzialnej za opracowywanie norm europejskich, jest zmiana lub uzupełnienie istniejących specyfikacji oraz prowadzenie prac nad nowymi dokumentami tak, aby uwzględniały one potrzeby związane z wdrożeniem aspektów środowiskowych, społecznych i ekonomicznych.

Głównymi zadaniami CEN związanymi z wdrożeniem zasad zrównoważonego rozwoju do budownictwa są:
• opracowanie zestawu norm pozwalających na ocenę „zrównoważenia” obiektu budowlanego, 
• rozwój europejskich norm projektowania i wykonania konstrukcji, 
• opracowanie norm oceny emisji substancji niebezpiecznych z wyrobów budowlanych,
• kontynuacja prac nad specyfikacjami wspierającymi wdrożenie dyrektywy w sprawie charakterystyki energetycznej budynku - 2002/91/WE, 
• inwentaryzacja obecnego systemu norm.

Ocena „zrównoważenia” budynku - CEN TC 350 Zrównoważone budownictwo
CEN/TC 350 zajmuje się opracowaniem zestawu horyzontalnych Norm Europejskich będących podstawą do oceny zgodności budynku z zasadami rozwoju zrównoważonego związanych z aspektami środowiskowymi, socjalnymi i ekonomicznymi, przy wykorzystaniu podejścia analizy cyklu życia i kwantyfikowalnych wskaźników. Komitet pracuje nad systemem norm określających plan ramowy oceny „zrównoważenia” budynków, metody obliczeń dla poziomu budynku oraz deklarację środowiskową wyrobów. Rozważa się wydanie w przyszłości norm związanych z aspektami społecznymi i ekonomicznymi w odniesieniu do wyrobów budowlanych.
Dla opracowywanego systemu norm niezbędne będą także dane wejściowe w postaci wymagań technicznych i funkcjonalnych zawartych w specyfikacjach klienta i przepisach technicznych, które przyjmują postać „ekwiwalentu funkcjonalnego” pozwalającego na przeprowadzanie porównań pomiędzy poszczególnymi budynkami.
Normy opracowane przez CEN/TC 350 przewidziane jako wytyczne do oceny budynków, nie będą zawierały progowych wartości ani wag poszczególnych wskaźników środowiskowych, społecznych i ekonomicznych, których określenie należy do wyłącznych kompetencji państw członkowskich.

Aspekty zrównoważonego rozwoju w Eurokodach
Komitet Techniczny CEN/TC 250 opracowuje zestaw 58 norm europejskich, których zadaniem jest ustanowienie jednolitych metod projektowania i wykonania konstrukcji, które będą wykorzystywane przez państwa członkowskie jako dokumenty odniesienia w przypadkach:
• wykazywania spełnienia przez budynki i budowle oraz ich części wymagań związanych z bezpieczeństwo konstrukcji, aspektami wytrzymałościowymi bezpieczeństwa użytkowania oraz z bezpieczeństwem pożarowym, które określone są jako wymagania podstawowe dyrektywy 89/106/EWG. 
• określania właściwości użytkowych wyrobów będących elementami konstrukcyjnymi lub ich zestawami w zakresie stawianych im wymagań użytkowych dotyczących nośności. Obecnie rozważa się wdrożenie aspektów pozostałych wymagań podstawowych CPD (CPR) do Eurokodów, z naciskiem na kwestię oszczędności energii i izolacyjności termicznej (ER 6) oraz zrównoważonego wykorzystania zasobów naturalnych (ER 7). Normy EN/EC postrzegane są jako ważny element systemu norm oraz doskonały nośnik idei zrównoważonego budownictwa, także poza obszar Wspólnoty Europejskiej.

Emisja substancji niebezpiecznych z wyrobów budowlanych
Komitetem Techniczny CEN o charakterze horyzontalnym CEN/TC 351 „Construction products: Assessment of release of dangerous substances” działa na podstawie mandatu Komisji Europejskiej M/366. Utworzony został z uwagi na potrzebę opracowania horyzontalnych i zharmonizowanych metod badań emisji substancji niebezpiecznych z wyrobów budowlanych, umożliwiających uwzględnienie ich przy oznakowaniu CE. Horyzontalne i znormalizowane metody oceny według zharmonizowanego podejścia odnoszące się do emisji (i/lub zawartości, jeżeli jest to jedyne prawnie lub praktycznie uzasadnione rozwiązanie) regulowanych substancji niebezpiecznych podlegających Dyrektywie CPD, będą musiały uwzględnić zamierzone warunki stosowania wyrobu. W analizach uwzględnia się emisję do powietrza wewnętrznego, emisję do gruntu, wód powierzchniowych i gruntowych.

Efektywność energetyczna - normy wspierające wdrożenie dyrektywy 2002/91/WE
Ważnym elementem oceny właściwości środowiskowych budynków związanych ze zużyciem energii jest opracowanie przez CEN zestawu norm wspierających wdrożenie dyrektywy dotyczącej charakterystyki energetycznej (EPBD). Zadanie to było koordynowane przez - CEN/BT TF 173 Energy performance of buildings. W wyniku prac powstał zestaw dokumentów normalizacyjnych dotyczących min.:
• charakterystyki energetycznej budynków,
• ogrzewania i chłodzenia, 
• oświetlenia,
• izolacyjności termicznej, 
• wentylacji i infiltracji, 
• warunków zewnętrznych i środowiska wewnętrznego,
• inspekcji systemów technicznych (kotły c.o., instalacje klimatyzacyjne).

CEN, a zrównoważone budownictwo w ramach Inicjatywy Rynków Pionierskich
Grupa Robocza 206 Rady Technicznej CEN (CEN BT/WG 206 – „The CEN contribution to EC Lead Market Initiative on sustainable construction) powołana została w celu określenia możliwych działań CEN mających wspomagać wdrażanie Inicjatywy Rynków Pionierskich. Grupa powołana została w celu:
• Przeprowadzenia inwentaryzacji istniejących norm – identyfikacji możliwych potrzeb dla realizacji LMI, w tym:
→ Identyfikacji luk w katalogu norm związanych z budownictwem dla potrzeb uwzględnienia kryteriów rozwoju zrównoważonego, 
→ Ustalenia możliwości wprowadzenia udogodnień dla rozwiązań innowacyjnych, 
→ Umożliwienia uzyskania ciągłego i koherentnego pakietu norm. 
• Opracowania planu wprowadzenia kryteriów zrównoważonego rozwoju do normalizacji europejskiej.
Prace WG 206 skupiają się na utworzeniu map drogowych wdrożenia aspektów rozwoju zrównoważonego do normalizacji, analizowanych w ramach siedmiu wymagań podstawowych (Basic Works Requirements – BWRs) projektu rozporządzenia CPR. Dotychczas opracowano projekty dokumentów związanych z wdrożeniem do normalizacji BWR 1, BWR 6 i BWR 7.